Bỉ Ngạn Hoa
Writer
Các nhà sản xuất pin cho máy bay không người lái (drone) quy mô nhỏ của Trung Quốc, vốn đang bên bờ vực phá sản do cạnh tranh khốc liệt trong nước, đã tìm thấy "phao cứu sinh" trong cuộc chiến Nga-Ukraine, khi cuộc xung đột - hiện đã bước sang năm thứ tư - dường như sẽ kéo dài.
Nhiều công ty tại tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc, chia sẻ với Nikkei Asia rằng hoạt động kinh doanh đang bùng nổ khi họ bán pin, loại pin có thể lắp ráp thành máy bay không người lái sử dụng trên chiến trường, cho cả Nga và Ukraine.
"Tháng trước, chúng tôi đã ký được một đơn hàng lớn từ Nga trị giá hàng trăm triệu nhân dân tệ. Các quan chức Nga đã tiến hành kiểm tra tại chỗ tại cơ sở của chúng tôi để xác minh chất lượng sản phẩm trước khi đặt hàng. Giao dịch sẽ được thực hiện thông qua hai lớp giao dịch để đảm bảo tính bảo mật cho người dùng cuối", đại diện bán hàng của một công ty pin có trụ sở tại Đông Quan cho biết.
"Trước chiến tranh, nhiều nhà sản xuất pin đã phải đối mặt với áp lực tài chính nặng nề, một số bên bờ vực đóng cửa. Tuy nhiên, chiến tranh đã bất ngờ hồi sinh ngành công nghiệp này. Cơ cấu doanh thu của chúng tôi đã thay đổi đáng kể. Trong khi doanh số bán hàng trong nước trước đây chiếm 60% đến 70% doanh số, thì nhu cầu quốc tế hiện chiếm 70% đến 80% tổng doanh số", đại diện này cho biết, đồng thời chia sẻ thêm rằng công ty cung cấp pin cho cả Nga và Ukraine vì họ bán "cho bất kỳ ai trả tiền".
Người này cho biết thêm rằng trước chiến tranh, họ đã bán pin cho các nhà sản xuất drone nhỏ trong nước, mặc dù lĩnh vực này đang bị DJI, gã khổng lồ máy bay không người lái Trung Quốc kiểm soát hơn 70% thị trường drone toàn cầu, thống trị. "Mặc dù khó khăn, nhưng các nhà sản xuất drone quy mô nhỏ vẫn có thể tìm được chỗ đứng tại Trung Quốc", ông nói.
DJI áp dụng mô hình phát triển công nghệ nội bộ kết hợp với quan hệ đối tác chiến lược, với pin được sản xuất bởi các công ty như ATL và Ampace Tech, một liên doanh CATL-ATL, cũng như Sunwoda Electronic và Zhuhai CosMX Battery.
Tháng 9 năm ngoái, Trung Quốc đã áp dụng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đối với drone sản xuất trong nước và các linh kiện chính, bao gồm động cơ, thiết bị hình ảnh hồng ngoại, radar khẩu độ tổng hợp, laser, thiết bị đo quán tính và thiết bị liên lạc vô tuyến, cho cả Nga và Ukraine. Động thái này diễn ra sau các hạn chế trước đó vào tháng 6 năm 2023, hạn chế xuất khẩu drone tầm xa nặng hơn 7 kg sang hai nước này. Các hạn chế này dường như không bao gồm cụ thể pin.
Tuy nhiên, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đã nói với một nhóm phóng viên vào tháng 5 rằng Trung Quốc đã ngừng bán drone cho Kyiv và các quốc gia châu Âu khác trong khi vẫn tiếp tục xuất khẩu sang Nga.
Volodymyr Zelenskyy cũng cho biết Nga đang nỗ lực xây dựng năng lực sản xuất từ 300 đến 350 máy bay không người lái mỗi ngày, trong khi Ukraine chỉ có thể sử dụng 100 máy bay không người lái tầm xa mỗi ngày.
Đại diện bán hàng của một công ty pin khác có trụ sở tại Quảng Đông nói với Nikkei rằng năng lực sản xuất của Trung Quốc rất mạnh mẽ đến mức, với một công ty có chưa đến 200 nhân viên, họ có thể cung cấp hàng nghìn viên pin trong vòng một tuần.
Vị đại diện này cho biết thêm rằng loại pin cho drone được cả Nga và Ukraine ưa chuộng nhất là loại có dung lượng 600, 800, 1.000 và 1.200 mAh.
"Việc kinh doanh đang bùng nổ, phần lớn các thương nhân ở Thâm Quyến bắt đầu kinh doanh pin máy bay không người lái kể từ chiến tranh", ông nói.
Kể từ khi Nga xâm lược Ukraine vào đầu năm 2022, máy bay không người lái đã đóng vai trò ngày càng quan trọng trong cuộc xung đột. Cả hai nước đã tăng cường các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào nhau, với việc Nga thường phóng một số lượng lớn thiết bị chỉ trong một đêm, cũng như các cuộc tấn công bằng tên lửa đạn đạo, trong hai tháng qua, dẫn đến số lượng thương vong dân sự ngày càng tăng.
Hầu hết máy bay không người lái sử dụng pin lithium polymer, một loại pin lithium-ion. Dữ liệu hải quan Trung Quốc cho thấy kim ngạch xuất khẩu pin lithium-ion sang cả Nga và Ukraine tăng mạnh kể từ năm 2023. Trong khi Nga nhập khẩu số lượng pin gấp đôi Ukraine vào năm ngoái, thì khoảng cách này đã tăng đáng kể trong năm tháng đầu năm nay, với lượng nhập khẩu của Nga vượt Ukraine hơn ba lần.
Xuất khẩu pin của Trung Quốc sang Nga và Ukraine
Ngành công nghiệp máy bay không người lái của Trung Quốc đã tăng trưởng mạnh mẽ trong năm ngoái nhờ nhiều chính sách khác nhau của chính phủ, khi Bắc Kinh coi cái gọi là nền kinh tế tầm thấp là chiến lược quan trọng. Nhiều tỉnh và thành phố đã thành lập các quỹ công nghiệp kinh tế tầm thấp, trong đó quỹ lớn nhất đạt 20 tỷ nhân dân tệ (2,8 tỷ USD). Dữ liệu chính thức cho thấy hiện có hơn 20.000 công ty vận hành máy bay không người lái trên khắp cả nước, tạo ra giá trị hàng năm khoảng 210 tỷ nhân dân tệ vào năm ngoái, tăng 39,5% so với cùng kỳ năm trước.
Tỉnh Quảng Đông, một trong những trung tâm sản xuất chính của đất nước, chiếm hơn 30% chuỗi cung ứng máy bay không người lái của nước này. Thâm Quyến, một trung tâm công nghiệp lớn trong tỉnh, là nơi có gần 2.000 công ty sản xuất máy bay không người lái.
Với sự hỗ trợ của chính phủ, các nhà sản xuất pin hàng đầu như CATL, EVE Energy và Sunwoda đã giới thiệu các sản phẩm pin chuyên dụng cho các phương tiện giống máy bay không người lái được gọi là eVTOL (máy bay cất cánh và hạ cánh thẳng đứng chạy bằng điện). Điều này đã làm gia tăng sự cạnh tranh trong lĩnh vực pin máy bay không người lái, vốn đã rất khốc liệt do rào cản công nghệ để gia nhập phân khúc này không cao.
Cạnh tranh khốc liệt tương tự cũng diễn ra trong nhiều ngành công nghiệp ở Trung Quốc trong những năm gần đây, đặc biệt là trong lĩnh vực xe điện và thương mại điện tử. Bắc Kinh đã nhiều lần cam kết sẽ trấn áp các hành vi cạnh tranh không lành mạnh, đồng thời cảnh báo rằng các cuộc chiến giá cả không ngừng nghỉ sẽ cản trở sự đổi mới.
Nhiều công ty tại tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc, chia sẻ với Nikkei Asia rằng hoạt động kinh doanh đang bùng nổ khi họ bán pin, loại pin có thể lắp ráp thành máy bay không người lái sử dụng trên chiến trường, cho cả Nga và Ukraine.
"Tháng trước, chúng tôi đã ký được một đơn hàng lớn từ Nga trị giá hàng trăm triệu nhân dân tệ. Các quan chức Nga đã tiến hành kiểm tra tại chỗ tại cơ sở của chúng tôi để xác minh chất lượng sản phẩm trước khi đặt hàng. Giao dịch sẽ được thực hiện thông qua hai lớp giao dịch để đảm bảo tính bảo mật cho người dùng cuối", đại diện bán hàng của một công ty pin có trụ sở tại Đông Quan cho biết.
"Trước chiến tranh, nhiều nhà sản xuất pin đã phải đối mặt với áp lực tài chính nặng nề, một số bên bờ vực đóng cửa. Tuy nhiên, chiến tranh đã bất ngờ hồi sinh ngành công nghiệp này. Cơ cấu doanh thu của chúng tôi đã thay đổi đáng kể. Trong khi doanh số bán hàng trong nước trước đây chiếm 60% đến 70% doanh số, thì nhu cầu quốc tế hiện chiếm 70% đến 80% tổng doanh số", đại diện này cho biết, đồng thời chia sẻ thêm rằng công ty cung cấp pin cho cả Nga và Ukraine vì họ bán "cho bất kỳ ai trả tiền".
Người này cho biết thêm rằng trước chiến tranh, họ đã bán pin cho các nhà sản xuất drone nhỏ trong nước, mặc dù lĩnh vực này đang bị DJI, gã khổng lồ máy bay không người lái Trung Quốc kiểm soát hơn 70% thị trường drone toàn cầu, thống trị. "Mặc dù khó khăn, nhưng các nhà sản xuất drone quy mô nhỏ vẫn có thể tìm được chỗ đứng tại Trung Quốc", ông nói.
DJI áp dụng mô hình phát triển công nghệ nội bộ kết hợp với quan hệ đối tác chiến lược, với pin được sản xuất bởi các công ty như ATL và Ampace Tech, một liên doanh CATL-ATL, cũng như Sunwoda Electronic và Zhuhai CosMX Battery.
Tháng 9 năm ngoái, Trung Quốc đã áp dụng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đối với drone sản xuất trong nước và các linh kiện chính, bao gồm động cơ, thiết bị hình ảnh hồng ngoại, radar khẩu độ tổng hợp, laser, thiết bị đo quán tính và thiết bị liên lạc vô tuyến, cho cả Nga và Ukraine. Động thái này diễn ra sau các hạn chế trước đó vào tháng 6 năm 2023, hạn chế xuất khẩu drone tầm xa nặng hơn 7 kg sang hai nước này. Các hạn chế này dường như không bao gồm cụ thể pin.
Tuy nhiên, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đã nói với một nhóm phóng viên vào tháng 5 rằng Trung Quốc đã ngừng bán drone cho Kyiv và các quốc gia châu Âu khác trong khi vẫn tiếp tục xuất khẩu sang Nga.
Volodymyr Zelenskyy cũng cho biết Nga đang nỗ lực xây dựng năng lực sản xuất từ 300 đến 350 máy bay không người lái mỗi ngày, trong khi Ukraine chỉ có thể sử dụng 100 máy bay không người lái tầm xa mỗi ngày.
Đại diện bán hàng của một công ty pin khác có trụ sở tại Quảng Đông nói với Nikkei rằng năng lực sản xuất của Trung Quốc rất mạnh mẽ đến mức, với một công ty có chưa đến 200 nhân viên, họ có thể cung cấp hàng nghìn viên pin trong vòng một tuần.
Vị đại diện này cho biết thêm rằng loại pin cho drone được cả Nga và Ukraine ưa chuộng nhất là loại có dung lượng 600, 800, 1.000 và 1.200 mAh.
"Việc kinh doanh đang bùng nổ, phần lớn các thương nhân ở Thâm Quyến bắt đầu kinh doanh pin máy bay không người lái kể từ chiến tranh", ông nói.
Kể từ khi Nga xâm lược Ukraine vào đầu năm 2022, máy bay không người lái đã đóng vai trò ngày càng quan trọng trong cuộc xung đột. Cả hai nước đã tăng cường các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào nhau, với việc Nga thường phóng một số lượng lớn thiết bị chỉ trong một đêm, cũng như các cuộc tấn công bằng tên lửa đạn đạo, trong hai tháng qua, dẫn đến số lượng thương vong dân sự ngày càng tăng.
Hầu hết máy bay không người lái sử dụng pin lithium polymer, một loại pin lithium-ion. Dữ liệu hải quan Trung Quốc cho thấy kim ngạch xuất khẩu pin lithium-ion sang cả Nga và Ukraine tăng mạnh kể từ năm 2023. Trong khi Nga nhập khẩu số lượng pin gấp đôi Ukraine vào năm ngoái, thì khoảng cách này đã tăng đáng kể trong năm tháng đầu năm nay, với lượng nhập khẩu của Nga vượt Ukraine hơn ba lần.
Xuất khẩu pin của Trung Quốc sang Nga và Ukraine
Ngành công nghiệp máy bay không người lái của Trung Quốc đã tăng trưởng mạnh mẽ trong năm ngoái nhờ nhiều chính sách khác nhau của chính phủ, khi Bắc Kinh coi cái gọi là nền kinh tế tầm thấp là chiến lược quan trọng. Nhiều tỉnh và thành phố đã thành lập các quỹ công nghiệp kinh tế tầm thấp, trong đó quỹ lớn nhất đạt 20 tỷ nhân dân tệ (2,8 tỷ USD). Dữ liệu chính thức cho thấy hiện có hơn 20.000 công ty vận hành máy bay không người lái trên khắp cả nước, tạo ra giá trị hàng năm khoảng 210 tỷ nhân dân tệ vào năm ngoái, tăng 39,5% so với cùng kỳ năm trước.
Tỉnh Quảng Đông, một trong những trung tâm sản xuất chính của đất nước, chiếm hơn 30% chuỗi cung ứng máy bay không người lái của nước này. Thâm Quyến, một trung tâm công nghiệp lớn trong tỉnh, là nơi có gần 2.000 công ty sản xuất máy bay không người lái.
Với sự hỗ trợ của chính phủ, các nhà sản xuất pin hàng đầu như CATL, EVE Energy và Sunwoda đã giới thiệu các sản phẩm pin chuyên dụng cho các phương tiện giống máy bay không người lái được gọi là eVTOL (máy bay cất cánh và hạ cánh thẳng đứng chạy bằng điện). Điều này đã làm gia tăng sự cạnh tranh trong lĩnh vực pin máy bay không người lái, vốn đã rất khốc liệt do rào cản công nghệ để gia nhập phân khúc này không cao.
Cạnh tranh khốc liệt tương tự cũng diễn ra trong nhiều ngành công nghiệp ở Trung Quốc trong những năm gần đây, đặc biệt là trong lĩnh vực xe điện và thương mại điện tử. Bắc Kinh đã nhiều lần cam kết sẽ trấn áp các hành vi cạnh tranh không lành mạnh, đồng thời cảnh báo rằng các cuộc chiến giá cả không ngừng nghỉ sẽ cản trở sự đổi mới.
