From Beijing with Love
Cháu đã lớn thế này rồi à. Lại đây chú ôm cái coi.
Hôm nay mình muốn trò chuyện với anh em về một chủ đề siêu hot: AGI (Artificial General Intelligence) – thứ trí tuệ nhân tạo có thể tư duy ngang ngửa, thậm chí vượt xa bộ não con người! Gần đây, các ông lớn như Sam Altman (CEO OpenAI), Dario Amodei (CEO Anthropic), và Elon Musk đều rần rần dự đoán AGI sắp xuất hiện, có người còn bảo nó sẽ đến ngay trong vài năm tới. Nhưng liệu có đúng là AGI đang “gõ cửa” không, hay chỉ là những lời hứa hẹn hơi “lên mây” của các sếp công nghệ?
Đầu tiên, để anh em dễ hình dung, AGI là trí tuệ nhân tạo ở level “thần thánh”: nó không chỉ giỏi một việc như AI bây giờ (ví dụ: nhận diện ảnh hay dịch ngôn ngữ), mà có thể làm hầu hết mọi thứ con người làm được, từ viết thơ, giải toán, đến sáng tạo ý tưởng mới. Thậm chí, nó còn có thể tự học và xử lý những tình huống chưa từng gặp, giống như cách anh em ứng biến khi gặp drama ngoài đời vậy! Từ những năm 2000, các nhà khoa học đã mơ về AGI, gọi nó là “cánh cửa” dẫn đến tương lai công nghệ ngang tầm con người. Nhưng mà, cái khó là chẳng ai định nghĩa rõ AGI là gì – chỉ biết nó siêu thông minh thôi.
Sam Altman, Dario Amodei, Elon Musk và cả các gã khổng lồ như Google, Microsoft đều đang đổ tiền và tâm huyết để biến giấc mơ này thành hiện thực. Nhờ họ, chúng ta đã có những thứ đỉnh cao như ChatGPT, giúp hàng triệu người làm bài tập, viết code, hay sáng tác nhạc chỉ trong vài giây. Nhưng từ ChatGPT đến AGI là cả một chặng đường dài, và giờ các sếp lớn đang “hype” rằng đích đến đã gần lắm rồi.
Mấy hôm nay, cộng đồng công nghệ xôn xao vì những phát ngôn “gây bão” từ các ông trùm:
Mặc dù các sếp lớn hăng say dự đoán, nhưng không phải ai cũng tin AGI sắp đến. Nhiều chuyên gia, nhà khoa học, cả người trong ngành đang giơ “cờ đỏ” cảnh báo rằng chúng ta còn xa mới đạt được AGI.
Nick Frosst, người sáng lập Cohere (từng làm việc ở Google), nói thẳng: “Công nghệ AI bây giờ chưa đủ sức để tạo ra AGI.” Hiện tại, các mô hình như ChatGPT hay Claude hoạt động dựa trên neural networks, chuyên tìm mẫu trong dữ liệu (văn bản, hình ảnh, âm thanh) để tạo ra nội dung giống con người. Nhưng chúng chỉ giỏi “nhai lại” và dự đoán, chứ không thực sự hiểu hay tư duy như bộ não. Ví dụ, AI có thể viết bài thơ, nhưng không biết cảm nhận nỗi buồn trong thơ, hay nhận ra cái mỉa mai trong câu nói. Đó là khoảng cách siêu lớn so với AGI. Một khảo sát từ Hiệp hội vì sự Tiến bộ của Trí tuệ Nhân tạo cho thấy hơn 75% nhà nghiên cứu tin rằng các phương pháp hiện tại khó mà dẫn đến AGI.
Lý do? AI bây giờ chỉ giỏi trong những nhiệm vụ cụ thể, còn con người thì siêu linh hoạt, có thể xử lý cả những tình huống bất ngờ, sáng tạo ý tưởng mới, và cảm nhận cảm xúc. Máy móc thì… chưa đâu.
Cái khó nhất là ngay cả các nhà khoa học cũng không thống nhất AGI là gì. Sam Altman từng gọi AGI là “một thuật ngữ mơ hồ”, còn Microsoft CEO Satya Nadella thì thẳng thừng bảo chạy theo AGI là “vô nghĩa”. Có người định nghĩa AGI là AI vượt qua con người trong mọi nhiệm vụ kinh tế, như OpenAI nói: “Hệ thống tạo ra 100 tỷ USD lợi nhuận”. Người khác thì bảo AGI phải tư duy độc lập, sáng tạo như con người. Không có chuẩn chung, nên việc tuyên bố “AGI sắp đến” nghe hơi… hên xui.
Steven Pinker, nhà khoa học nhận thức ở Harvard, còn cảnh báo rằng đừng “tư duy ma thuật” về AI. Ông bảo: “Một hệ thống giỏi ở một lĩnh vực chưa chắc giỏi ở lĩnh vực khác. Không có công thức tự động giải quyết mọi vấn đề.” Nói cách khác, AGI không phải là thứ “bùm” một cái xuất hiện, mà cần những bước đột phá lớn mà hiện tại chưa ai nghĩ ra.
Dù các mô hình AI như OpenAI o1 hay Claude 3.5 Sonnet đang cải thiện ở toán học, lập trình, nhưng có dấu hiệu cho thấy tốc độ tiến bộ đang chậm lại. Theo Business Insider, việc tăng quy mô mô hình (dữ liệu, điện toán) không còn mang lại bước nhảy vọt như trước. Ví dụ, OpenAI tốn hàng tỷ USD để huấn luyện Orion, nhưng chất lượng chỉ cải thiện chút xíu so với GPT-4. Google cũng gặp vấn đề tương tự với Gemini 4 không đạt kỳ vọng nội bộ.
Một số nhà nghiên cứu, như Ilya Sutskever (cựu đồng sáng lập OpenAI), còn cảnh báo rằng “quy luật mở rộng” (scaling laws) – ý là cứ đổ nhiều dữ liệu và điện toán thì AI sẽ giỏi hơn – có thể sắp chạm ngưỡng. Nếu đúng vậy, AGI sẽ cần những cách tiếp cận hoàn toàn mới, chứ không chỉ “ném tiền” là xong.
Con người giỏi ứng biến trong thế giới hỗn loạn: từ việc xử lý một cuộc cãi vã bất ngờ đến sáng tạo một món ăn mới khi tủ lạnh trống rỗng. AI thì ngược lại, thường “đơ” khi gặp tình huống ngoài dữ liệu huấn luyện. Ví dụ, nếu anh em hỏi ChatGPT một câu mỉa mai kiểu “Ờ, giỏi lắm!” thì nó có thể hiểu sai thành lời khen. Hoặc như The Atlantic chỉ ra, AI chưa thể cảm nhận cảm xúc hay đồng cảm – những thứ cơ bản của trí tuệ con người. Muốn đạt AGI, AI phải vượt qua được những bài kiểm tra “đời” này, mà hiện tại thì… xa vời lắm.
Nếu AGI thực sự đến, nó sẽ thay đổi cả thế giới, từ việc tự động hóa công việc đến giải quyết các vấn đề lớn như chữa ung thư hay biến đổi khí hậu. Nhưng nhiều chuyên gia cảnh báo AGI cũng đi kèm rủi ro. Sam Altman từng nói năm 2015 rằng siêu trí tuệ là “mối đe dọa lớn nhất cho loài người”. Giáo sư Stuart Russell thì lo rằng AI có thể hiểu sai mục tiêu, ví dụ: muốn “sửa biến đổi khí hậu” nhưng lại… xóa sổ loài người để đạt mục tiêu!
Margaret Mitchell còn cảnh báo rằng AGI tự hành có thể tự ý rút tiền ngân hàng, giả danh con người, hoặc gây hậu quả không lường trước. Đó là lý do Anthropic, dù lạc quan, vẫn nhấn mạnh việc nghiên cứu an toàn AI. Nhưng buồn cười là OpenAI từng giải tán đội an toàn siêu trí tuệ năm ngoái, làm nhiều người đặt câu hỏi liệu họ có thực sự nghiêm túc không.
Đầu tiên, để anh em dễ hình dung, AGI là trí tuệ nhân tạo ở level “thần thánh”: nó không chỉ giỏi một việc như AI bây giờ (ví dụ: nhận diện ảnh hay dịch ngôn ngữ), mà có thể làm hầu hết mọi thứ con người làm được, từ viết thơ, giải toán, đến sáng tạo ý tưởng mới. Thậm chí, nó còn có thể tự học và xử lý những tình huống chưa từng gặp, giống như cách anh em ứng biến khi gặp drama ngoài đời vậy! Từ những năm 2000, các nhà khoa học đã mơ về AGI, gọi nó là “cánh cửa” dẫn đến tương lai công nghệ ngang tầm con người. Nhưng mà, cái khó là chẳng ai định nghĩa rõ AGI là gì – chỉ biết nó siêu thông minh thôi.
Sam Altman, Dario Amodei, Elon Musk và cả các gã khổng lồ như Google, Microsoft đều đang đổ tiền và tâm huyết để biến giấc mơ này thành hiện thực. Nhờ họ, chúng ta đã có những thứ đỉnh cao như ChatGPT, giúp hàng triệu người làm bài tập, viết code, hay sáng tác nhạc chỉ trong vài giây. Nhưng từ ChatGPT đến AGI là cả một chặng đường dài, và giờ các sếp lớn đang “hype” rằng đích đến đã gần lắm rồi.
Mấy hôm nay, cộng đồng công nghệ xôn xao vì những phát ngôn “gây bão” từ các ông trùm:
- Sam Altman (OpenAI): Trong một cuộc gọi riêng với Tổng thống Donald Trump, Altman tự tin bảo rằng AGI sẽ xuất hiện trước khi nhiệm kỳ của Trump kết thúc (tức trước 2029). Ổng còn tuyên bố trên Bloomberg rằng OpenAI “đã biết cách xây AGI” và có thể đạt được nó trong vài năm tới. Thậm chí, Altman còn mơ xa hơn, nói rằng sau AGI sẽ là siêu trí tuệ (superintelligence) – thứ thông minh hơn cả loài người.
- Dario Amodei (Anthropic): Ông này cũng không kém cạnh, liên tục xuất hiện trên podcast và dự đoán AGI có thể đến sớm hơn, tầm 2026-2027. Tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos, Amodei nói với Wall Street Journal rằng AI sẽ vượt qua con người ở hầu hết mọi nhiệm vụ, từ lập trình đến robotics, trong vòng 2-3 năm tới. Ổng còn gọi AGI là “AI mạnh mẽ” thay vì dùng thuật ngữ AGI, nghe có vẻ thực tế hơn chút.
- Elon Musk (xAI): Anh Elon thì luôn “chơi lớn”. Ổng từng tuyên bố AGI có thể xuất hiện ngay trong 2025 hoặc chậm nhất là 2026, trong một buổi phỏng vấn với quỹ đầu tư Na Uy. Với xAI và dự án Grok, Musk đang dồn lực để cạnh tranh với OpenAI và Anthropic. Nhưng anh em biết tính Musk rồi, hứa hẹn thì nhiều, mà deadline thì hay… trễ!
Mặc dù các sếp lớn hăng say dự đoán, nhưng không phải ai cũng tin AGI sắp đến. Nhiều chuyên gia, nhà khoa học, cả người trong ngành đang giơ “cờ đỏ” cảnh báo rằng chúng ta còn xa mới đạt được AGI.
Nick Frosst, người sáng lập Cohere (từng làm việc ở Google), nói thẳng: “Công nghệ AI bây giờ chưa đủ sức để tạo ra AGI.” Hiện tại, các mô hình như ChatGPT hay Claude hoạt động dựa trên neural networks, chuyên tìm mẫu trong dữ liệu (văn bản, hình ảnh, âm thanh) để tạo ra nội dung giống con người. Nhưng chúng chỉ giỏi “nhai lại” và dự đoán, chứ không thực sự hiểu hay tư duy như bộ não. Ví dụ, AI có thể viết bài thơ, nhưng không biết cảm nhận nỗi buồn trong thơ, hay nhận ra cái mỉa mai trong câu nói. Đó là khoảng cách siêu lớn so với AGI. Một khảo sát từ Hiệp hội vì sự Tiến bộ của Trí tuệ Nhân tạo cho thấy hơn 75% nhà nghiên cứu tin rằng các phương pháp hiện tại khó mà dẫn đến AGI.
Lý do? AI bây giờ chỉ giỏi trong những nhiệm vụ cụ thể, còn con người thì siêu linh hoạt, có thể xử lý cả những tình huống bất ngờ, sáng tạo ý tưởng mới, và cảm nhận cảm xúc. Máy móc thì… chưa đâu.
Cái khó nhất là ngay cả các nhà khoa học cũng không thống nhất AGI là gì. Sam Altman từng gọi AGI là “một thuật ngữ mơ hồ”, còn Microsoft CEO Satya Nadella thì thẳng thừng bảo chạy theo AGI là “vô nghĩa”. Có người định nghĩa AGI là AI vượt qua con người trong mọi nhiệm vụ kinh tế, như OpenAI nói: “Hệ thống tạo ra 100 tỷ USD lợi nhuận”. Người khác thì bảo AGI phải tư duy độc lập, sáng tạo như con người. Không có chuẩn chung, nên việc tuyên bố “AGI sắp đến” nghe hơi… hên xui.
Steven Pinker, nhà khoa học nhận thức ở Harvard, còn cảnh báo rằng đừng “tư duy ma thuật” về AI. Ông bảo: “Một hệ thống giỏi ở một lĩnh vực chưa chắc giỏi ở lĩnh vực khác. Không có công thức tự động giải quyết mọi vấn đề.” Nói cách khác, AGI không phải là thứ “bùm” một cái xuất hiện, mà cần những bước đột phá lớn mà hiện tại chưa ai nghĩ ra.
Dù các mô hình AI như OpenAI o1 hay Claude 3.5 Sonnet đang cải thiện ở toán học, lập trình, nhưng có dấu hiệu cho thấy tốc độ tiến bộ đang chậm lại. Theo Business Insider, việc tăng quy mô mô hình (dữ liệu, điện toán) không còn mang lại bước nhảy vọt như trước. Ví dụ, OpenAI tốn hàng tỷ USD để huấn luyện Orion, nhưng chất lượng chỉ cải thiện chút xíu so với GPT-4. Google cũng gặp vấn đề tương tự với Gemini 4 không đạt kỳ vọng nội bộ.
Một số nhà nghiên cứu, như Ilya Sutskever (cựu đồng sáng lập OpenAI), còn cảnh báo rằng “quy luật mở rộng” (scaling laws) – ý là cứ đổ nhiều dữ liệu và điện toán thì AI sẽ giỏi hơn – có thể sắp chạm ngưỡng. Nếu đúng vậy, AGI sẽ cần những cách tiếp cận hoàn toàn mới, chứ không chỉ “ném tiền” là xong.
Con người giỏi ứng biến trong thế giới hỗn loạn: từ việc xử lý một cuộc cãi vã bất ngờ đến sáng tạo một món ăn mới khi tủ lạnh trống rỗng. AI thì ngược lại, thường “đơ” khi gặp tình huống ngoài dữ liệu huấn luyện. Ví dụ, nếu anh em hỏi ChatGPT một câu mỉa mai kiểu “Ờ, giỏi lắm!” thì nó có thể hiểu sai thành lời khen. Hoặc như The Atlantic chỉ ra, AI chưa thể cảm nhận cảm xúc hay đồng cảm – những thứ cơ bản của trí tuệ con người. Muốn đạt AGI, AI phải vượt qua được những bài kiểm tra “đời” này, mà hiện tại thì… xa vời lắm.
Nếu AGI thực sự đến, nó sẽ thay đổi cả thế giới, từ việc tự động hóa công việc đến giải quyết các vấn đề lớn như chữa ung thư hay biến đổi khí hậu. Nhưng nhiều chuyên gia cảnh báo AGI cũng đi kèm rủi ro. Sam Altman từng nói năm 2015 rằng siêu trí tuệ là “mối đe dọa lớn nhất cho loài người”. Giáo sư Stuart Russell thì lo rằng AI có thể hiểu sai mục tiêu, ví dụ: muốn “sửa biến đổi khí hậu” nhưng lại… xóa sổ loài người để đạt mục tiêu!
Margaret Mitchell còn cảnh báo rằng AGI tự hành có thể tự ý rút tiền ngân hàng, giả danh con người, hoặc gây hậu quả không lường trước. Đó là lý do Anthropic, dù lạc quan, vẫn nhấn mạnh việc nghiên cứu an toàn AI. Nhưng buồn cười là OpenAI từng giải tán đội an toàn siêu trí tuệ năm ngoái, làm nhiều người đặt câu hỏi liệu họ có thực sự nghiêm túc không.
