Bỉ Ngạn Hoa
Writer
Trung Quốc đang kêu gọi ngành công nghiệp xe điện ngừng giảm giá và kiềm chế sản xuất trong bối cảnh lo ngại tình trạng giảm phát dai dẳng đang đe dọa tăng trưởng kinh tế của đất nước.
Trong những tháng gần đây, các quan chức Trung Quốc đã nhiều lần nói về sự cần thiết phải chống lại "sự thoái hóa" trong các lĩnh vực đang chịu ảnh hưởng của tình trạng dư thừa công suất, chẳng hạn như xe điện, ám chỉ hiện tượng đầu tư nhiều công sức và tiền bạc hơn nhưng lợi nhuận lại giảm dần.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã vài lần trực tiếp đề cập đến vấn đề này. Trong một bài phát biểu thẳng thắn gần đây, ông Tập Cận Bình đã chỉ trích chính quyền các tỉnh vì đầu tư quá mức một cách mù quáng vào trí tuệ nhân tạo, năng lực tính toán và xe năng lượng mới, những ngành mà Bắc Kinh xác định là ưu tiên chiến lược nhưng cũng có nguy cơ tăng trưởng quá nóng.
Vào ngày 23/7, ông Tập Cận Bình đã có một bài phát biểu khác, trong đó ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phá vỡ vòng luẩn quẩn đang kìm kẹp một số bộ phận của kinh tế Trung Quốc.
Một số công ty ô tô lớn của Trung Quốc, bao gồm BYD, nhà sản xuất xe điện được coi là đối thủ của Tesla tại Trung Quốc, đã được triệu tập đến các cuộc họp với cơ quan quản lý vào tháng trước để nhận cảnh báo về tình trạng dư thừa công suất.
Hutong Research, công ty tư vấn độc lập có trụ sở tại Bắc Kinh và Thượng Hải, cho biết trong một lưu ý gần đây: "Các cơ quan chính phủ trên khắp Trung Quốc đã hành động nhanh chóng để đáp lại những phát biểu gần đây của ông Tập Cận Bình, cam kết thực hiện các biện pháp cắt giảm nguồn cung. Những diễn biến này không chỉ làm nổi bật sự chú ý ngày càng tăng của chính trị đối với tình trạng dư thừa công suất mà còn cho thấy mức độ nghiêm trọng của vấn đề này trong toàn bộ nền kinh tế.”
Trong nền kinh tế cạnh tranh khốc liệt của Trung Quốc, người tiêu dùng, vốn không muốn chi tiền, đã kỳ vọng mức giá cực thấp. Các công ty trong nhiều ngành nghề thường giảm giá xuống gần hoặc thấp hơn giá thành để giành thế thống lĩnh thị trường.
Các công ty xe điện của Trung Quốc cũng không ngoại lệ. BYD đã nhiều lần giảm giá mẫu xe Seagull giá rẻ của mình, gần đây nhất là 55.800 nhân dân tệ (7700 USD), thấp hơn gần 20% so với giá bán lẻ chính thức. Vào tháng 3, hãng xe này đã giảm giá toàn bộ dòng xe Seagull 3.000 nhân dân tệ (420 USD). Great Wall Motors, một trong những đối thủ cạnh tranh của BYD, đã ra mắt phiên bản mới của mẫu xe Ora 3 vào tháng 6 với mức giá thấp hơn khoảng 20% so với giá bán lẻ hồi tháng 9.
Vào tháng 1, He Xiaopeng, giám đốc điều hành của XPeng Motors, đã nói với nhân viên rằng "thị trường chắc chắn sẽ chứng kiến sự cạnh tranh khốc liệt hơn vào năm 2025" và một số công ty ô tô sẽ không thể trụ vững trong cuộc chiến giá cả đang cận kề.
Tháng trước, Trung Quốc đã tiết lộ một dự thảo sửa đổi mới cho luật định giá - lần sửa đổi đầu tiên kể từ năm 1998 - nhắm cụ thể vào các cuộc chiến giá cả. Bản sửa đổi này sẽ củng cố các quy định về khả năng của chính phủ trong việc đặt ra giới hạn giá, xác định "hành vi định giá không công bằng" và hạn chế cạnh tranh không hợp lý về giá, bao gồm cả việc sử dụng vị thế thống lĩnh thị trường để tác động đến giá cả và doanh số bán hàng số lượng lớn.
Tuy nhiên, một số nhà phân tích cho rằng các biện pháp ứng phó của Trung Quốc có thể chưa đủ mạnh.
Antonia Hmaidi, một nhà phân tích cấp cao tại Merics, cho biết: "Tôi không tin rằng chính phủ Trung Quốc sẽ có hành động đáng kể để hạn chế, bởi vì cho đến nay, ít nhất là chưa có ai bị trừng phạt vì đầu tư quá nhiều vào các ưu tiên chiến lược."
Antonia Hmaidi cho biết rất ít công ty xe điện thực sự có lãi ở Trung Quốc và nhiều công ty khác có mối liên hệ chặt chẽ với chính quyền địa phương, những người không muốn thấy họ phá sản.
"Chúng tôi đang thấy một số thay đổi trong các loại hành động cụ thể mà chính phủ đang thực hiện, hướng đến điều này", Antonia Hmaidi nói. "Nhưng chúng tôi đã từng thấy những hành động như thế này trước đây, và chẳng có kết quả gì cả. Và cuối cùng, bạn sẽ cần phải cung cấp một giải pháp thay thế cho rất nhiều chính quyền địa phương.”
Antonia Hmaidi cho biết một giải pháp cho tình trạng dư thừa sản phẩm tại Trung Quốc có thể là bán ra nước ngoài nhiều hơn nữa, gây khó chịu cho các công ty và cơ quan quản lý nước ngoài. “Tôi nghĩ trong ngắn hạn, sẽ có nhiều căng thẳng hơn với hầu hết các đối tác thương mại của Trung Quốc,” bà nói thêm.
Làn sóng xe điện Trung Quốc tràn vào Liên minh Châu Âu đã khiến các quan chức EU lo ngại rằng các nhà sản xuất ô tô của họ sẽ không thể cạnh tranh.
Năm ngoái, EU đã áp thuế lên tới 45% đối với xe điện chạy bằng pin do Trung Quốc sản xuất, khiến Bắc Kinh tức giận. Hội nghị thượng đỉnh EU-Trung Quốc gần đây đã không đạt được bất kỳ tiến triển nào về vấn đề này, vốn là một điểm bất đồng lớn giữa hai đối tác thương mại.
Tuy nhiên, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đã thích nghi bằng cách đẩy mạnh xe hybrid cắm sạc (PHEV). Vào tháng 6, các công ty Trung Quốc đã đạt 10% thị phần xe điện của Châu Âu, lấy lại hoàn toàn thị phần trước khi bị áp thuế.
Tuần trước, Bộ Chính trị Trung Quốc đã họp để thảo luận về triển vọng kinh tế cho năm tới, trong đó có đề cập đến sự cần thiết phải "điều tiết cạnh tranh vô tổ chức" trong nền kinh tế.
Trong những tháng gần đây, các quan chức Trung Quốc đã nhiều lần nói về sự cần thiết phải chống lại "sự thoái hóa" trong các lĩnh vực đang chịu ảnh hưởng của tình trạng dư thừa công suất, chẳng hạn như xe điện, ám chỉ hiện tượng đầu tư nhiều công sức và tiền bạc hơn nhưng lợi nhuận lại giảm dần.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã vài lần trực tiếp đề cập đến vấn đề này. Trong một bài phát biểu thẳng thắn gần đây, ông Tập Cận Bình đã chỉ trích chính quyền các tỉnh vì đầu tư quá mức một cách mù quáng vào trí tuệ nhân tạo, năng lực tính toán và xe năng lượng mới, những ngành mà Bắc Kinh xác định là ưu tiên chiến lược nhưng cũng có nguy cơ tăng trưởng quá nóng.
Vào ngày 23/7, ông Tập Cận Bình đã có một bài phát biểu khác, trong đó ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phá vỡ vòng luẩn quẩn đang kìm kẹp một số bộ phận của kinh tế Trung Quốc.
Một số công ty ô tô lớn của Trung Quốc, bao gồm BYD, nhà sản xuất xe điện được coi là đối thủ của Tesla tại Trung Quốc, đã được triệu tập đến các cuộc họp với cơ quan quản lý vào tháng trước để nhận cảnh báo về tình trạng dư thừa công suất.
Hutong Research, công ty tư vấn độc lập có trụ sở tại Bắc Kinh và Thượng Hải, cho biết trong một lưu ý gần đây: "Các cơ quan chính phủ trên khắp Trung Quốc đã hành động nhanh chóng để đáp lại những phát biểu gần đây của ông Tập Cận Bình, cam kết thực hiện các biện pháp cắt giảm nguồn cung. Những diễn biến này không chỉ làm nổi bật sự chú ý ngày càng tăng của chính trị đối với tình trạng dư thừa công suất mà còn cho thấy mức độ nghiêm trọng của vấn đề này trong toàn bộ nền kinh tế.”
Trong nền kinh tế cạnh tranh khốc liệt của Trung Quốc, người tiêu dùng, vốn không muốn chi tiền, đã kỳ vọng mức giá cực thấp. Các công ty trong nhiều ngành nghề thường giảm giá xuống gần hoặc thấp hơn giá thành để giành thế thống lĩnh thị trường.
Các công ty xe điện của Trung Quốc cũng không ngoại lệ. BYD đã nhiều lần giảm giá mẫu xe Seagull giá rẻ của mình, gần đây nhất là 55.800 nhân dân tệ (7700 USD), thấp hơn gần 20% so với giá bán lẻ chính thức. Vào tháng 3, hãng xe này đã giảm giá toàn bộ dòng xe Seagull 3.000 nhân dân tệ (420 USD). Great Wall Motors, một trong những đối thủ cạnh tranh của BYD, đã ra mắt phiên bản mới của mẫu xe Ora 3 vào tháng 6 với mức giá thấp hơn khoảng 20% so với giá bán lẻ hồi tháng 9.
Vào tháng 1, He Xiaopeng, giám đốc điều hành của XPeng Motors, đã nói với nhân viên rằng "thị trường chắc chắn sẽ chứng kiến sự cạnh tranh khốc liệt hơn vào năm 2025" và một số công ty ô tô sẽ không thể trụ vững trong cuộc chiến giá cả đang cận kề.
Tháng trước, Trung Quốc đã tiết lộ một dự thảo sửa đổi mới cho luật định giá - lần sửa đổi đầu tiên kể từ năm 1998 - nhắm cụ thể vào các cuộc chiến giá cả. Bản sửa đổi này sẽ củng cố các quy định về khả năng của chính phủ trong việc đặt ra giới hạn giá, xác định "hành vi định giá không công bằng" và hạn chế cạnh tranh không hợp lý về giá, bao gồm cả việc sử dụng vị thế thống lĩnh thị trường để tác động đến giá cả và doanh số bán hàng số lượng lớn.
Tuy nhiên, một số nhà phân tích cho rằng các biện pháp ứng phó của Trung Quốc có thể chưa đủ mạnh.
Antonia Hmaidi, một nhà phân tích cấp cao tại Merics, cho biết: "Tôi không tin rằng chính phủ Trung Quốc sẽ có hành động đáng kể để hạn chế, bởi vì cho đến nay, ít nhất là chưa có ai bị trừng phạt vì đầu tư quá nhiều vào các ưu tiên chiến lược."
Antonia Hmaidi cho biết rất ít công ty xe điện thực sự có lãi ở Trung Quốc và nhiều công ty khác có mối liên hệ chặt chẽ với chính quyền địa phương, những người không muốn thấy họ phá sản.
"Chúng tôi đang thấy một số thay đổi trong các loại hành động cụ thể mà chính phủ đang thực hiện, hướng đến điều này", Antonia Hmaidi nói. "Nhưng chúng tôi đã từng thấy những hành động như thế này trước đây, và chẳng có kết quả gì cả. Và cuối cùng, bạn sẽ cần phải cung cấp một giải pháp thay thế cho rất nhiều chính quyền địa phương.”
Antonia Hmaidi cho biết một giải pháp cho tình trạng dư thừa sản phẩm tại Trung Quốc có thể là bán ra nước ngoài nhiều hơn nữa, gây khó chịu cho các công ty và cơ quan quản lý nước ngoài. “Tôi nghĩ trong ngắn hạn, sẽ có nhiều căng thẳng hơn với hầu hết các đối tác thương mại của Trung Quốc,” bà nói thêm.
Làn sóng xe điện Trung Quốc tràn vào Liên minh Châu Âu đã khiến các quan chức EU lo ngại rằng các nhà sản xuất ô tô của họ sẽ không thể cạnh tranh.
Năm ngoái, EU đã áp thuế lên tới 45% đối với xe điện chạy bằng pin do Trung Quốc sản xuất, khiến Bắc Kinh tức giận. Hội nghị thượng đỉnh EU-Trung Quốc gần đây đã không đạt được bất kỳ tiến triển nào về vấn đề này, vốn là một điểm bất đồng lớn giữa hai đối tác thương mại.
Tuy nhiên, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đã thích nghi bằng cách đẩy mạnh xe hybrid cắm sạc (PHEV). Vào tháng 6, các công ty Trung Quốc đã đạt 10% thị phần xe điện của Châu Âu, lấy lại hoàn toàn thị phần trước khi bị áp thuế.
Tuần trước, Bộ Chính trị Trung Quốc đã họp để thảo luận về triển vọng kinh tế cho năm tới, trong đó có đề cập đến sự cần thiết phải "điều tiết cạnh tranh vô tổ chức" trong nền kinh tế.
Nguồn: The Guardian
