Khánh Vân
Writer
Không phải laptop hay máy tính bảng, tập đoàn công nghệ nổi tiếng Trung Quốc Lenovo mới đây đã gây chú ý với một ứng dụng công nghệ hoàn toàn khác biệt: đưa robot chó 6 chân tích hợp Trí tuệ Nhân tạo (AI) vào nhiệm vụ bảo vệ và giám sát Chùa Sương Mù (Fogong), còn được biết đến là Tháp gỗ Ưng Huyện (Yingxian Wooden Pagoda) tại tỉnh Sơn Tây, Trung Quốc. Đây là công trình kiến trúc bằng gỗ nhiều tầng cổ nhất còn nguyên vẹn và cũng là tháp gỗ cao nhất thế giới hiện nay, một Di sản Thế giới được UNESCO công nhận với gần 1.000 năm tuổi.
Robot 6 chân và sứ mệnh bảo tồn di sản
Mẫu robot được triển khai có tên Daystar Bot GS, do chính Lenovo phát triển. Với thiết kế 6 chân độc đáo, robot này có khả năng di chuyển ổn định vượt trội trên các địa hình phức tạp, gồ ghề bên trong và xung quanh ngôi chùa cổ, điều mà các robot bánh xe hay thậm chí 4 chân có thể gặp khó khăn.
Trong khuôn khổ dự án "Chùa Thông minh 2.0", hợp tác cùng Trung tâm nghiên cứu chung về Di sản Văn hóa Tsinghua - Cố Cung, Daystar Bot GS đảm nhận các nhiệm vụ quan trọng. Robot được trang bị hệ thống thị giác 3D thông minh, cho phép thực hiện quét và tái dựng kỹ thuật số chi tiết các cấu trúc của ngôi chùa (như phần trần phức tạp) ở cấp độ milimet mà không cần tiếp xúc vật lý. Dữ liệu này cực kỳ quý giá cho việc đánh giá tình trạng kết cấu, phân tích lịch sử và lên kế hoạch bảo tồn, trùng tu trong tương lai. Bên cạnh đó, robot còn thực hiện các chuyến tuần tra an toàn định kỳ, sử dụng AI để nhận thức môi trường và đưa ra quyết định theo thời gian thực.
Công nghệ AI giám sát liên tục
Dự án không chỉ dừng lại ở việc quét 3D. Nó còn tích hợp các thuật toán học sâu (deep learning), cảm biến đa phương thức và mô hình hóa môi trường. Dữ liệu lịch sử và dữ liệu thời gian thực thu thập từ robot và các cảm biến khác sẽ được AI so sánh, phân tích liên tục. Nhờ đó, hệ thống có thể tự động phát hiện những thay đổi dù là nhỏ nhất về cấu trúc bề mặt, lớp sơn hay độ ổn định của vật liệu gỗ theo thời gian, giúp các nhà bảo tồn có thể can thiệp kịp thời trước khi hư hỏng trở nên nghiêm trọng.
Ông Vương Hiểu Long, Phó Giám đốc Viện Bảo tồn Kiến trúc cổ tỉnh Sơn Tây, đánh giá cao giải pháp này: "Những ứng dụng sáng tạo như giám sát thông minh và kiểm tra bằng robot giúp chúng ta bảo vệ di sản văn hóa quý giá này một cách hiệu quả và an toàn hơn."
Định hướng của Lenovo
Ông Mao Thời Kiệt, Phó Chủ tịch Lenovo kiêm Giám đốc Lenovo Research Thượng Hải, cho biết dự án này là một phần trong nỗ lực "thúc đẩy giới hạn của trí tuệ thể hiện (embodied intelligence - AI trong robot vật lý) bằng cách áp dụng vào các kịch bản thực tế, có giá trị cao như bảo vệ di sản văn hóa". Robot Daystar Bot GS, với khả năng chống bụi nước IP66 và hệ thống điều khiển tiên tiến, được thiết kế cho các ứng dụng công nghiệp và dịch vụ công đòi hỏi độ chính xác và khả năng thích ứng cao.
Việc ứng dụng thành công robot AI tại chùa Fogong mở ra một hướng đi mới đầy hứa hẹn cho công tác bảo tồn di sản trên toàn thế giới, nơi công nghệ hiện đại có thể chung tay gìn giữ những giá trị lịch sử vô giá của nhân loại một cách bền vững và hiệu quả hơn.
Robot 6 chân và sứ mệnh bảo tồn di sản
Mẫu robot được triển khai có tên Daystar Bot GS, do chính Lenovo phát triển. Với thiết kế 6 chân độc đáo, robot này có khả năng di chuyển ổn định vượt trội trên các địa hình phức tạp, gồ ghề bên trong và xung quanh ngôi chùa cổ, điều mà các robot bánh xe hay thậm chí 4 chân có thể gặp khó khăn.
Trong khuôn khổ dự án "Chùa Thông minh 2.0", hợp tác cùng Trung tâm nghiên cứu chung về Di sản Văn hóa Tsinghua - Cố Cung, Daystar Bot GS đảm nhận các nhiệm vụ quan trọng. Robot được trang bị hệ thống thị giác 3D thông minh, cho phép thực hiện quét và tái dựng kỹ thuật số chi tiết các cấu trúc của ngôi chùa (như phần trần phức tạp) ở cấp độ milimet mà không cần tiếp xúc vật lý. Dữ liệu này cực kỳ quý giá cho việc đánh giá tình trạng kết cấu, phân tích lịch sử và lên kế hoạch bảo tồn, trùng tu trong tương lai. Bên cạnh đó, robot còn thực hiện các chuyến tuần tra an toàn định kỳ, sử dụng AI để nhận thức môi trường và đưa ra quyết định theo thời gian thực.
Công nghệ AI giám sát liên tục
Dự án không chỉ dừng lại ở việc quét 3D. Nó còn tích hợp các thuật toán học sâu (deep learning), cảm biến đa phương thức và mô hình hóa môi trường. Dữ liệu lịch sử và dữ liệu thời gian thực thu thập từ robot và các cảm biến khác sẽ được AI so sánh, phân tích liên tục. Nhờ đó, hệ thống có thể tự động phát hiện những thay đổi dù là nhỏ nhất về cấu trúc bề mặt, lớp sơn hay độ ổn định của vật liệu gỗ theo thời gian, giúp các nhà bảo tồn có thể can thiệp kịp thời trước khi hư hỏng trở nên nghiêm trọng.
Ông Vương Hiểu Long, Phó Giám đốc Viện Bảo tồn Kiến trúc cổ tỉnh Sơn Tây, đánh giá cao giải pháp này: "Những ứng dụng sáng tạo như giám sát thông minh và kiểm tra bằng robot giúp chúng ta bảo vệ di sản văn hóa quý giá này một cách hiệu quả và an toàn hơn."
Định hướng của Lenovo
Ông Mao Thời Kiệt, Phó Chủ tịch Lenovo kiêm Giám đốc Lenovo Research Thượng Hải, cho biết dự án này là một phần trong nỗ lực "thúc đẩy giới hạn của trí tuệ thể hiện (embodied intelligence - AI trong robot vật lý) bằng cách áp dụng vào các kịch bản thực tế, có giá trị cao như bảo vệ di sản văn hóa". Robot Daystar Bot GS, với khả năng chống bụi nước IP66 và hệ thống điều khiển tiên tiến, được thiết kế cho các ứng dụng công nghiệp và dịch vụ công đòi hỏi độ chính xác và khả năng thích ứng cao.
Việc ứng dụng thành công robot AI tại chùa Fogong mở ra một hướng đi mới đầy hứa hẹn cho công tác bảo tồn di sản trên toàn thế giới, nơi công nghệ hiện đại có thể chung tay gìn giữ những giá trị lịch sử vô giá của nhân loại một cách bền vững và hiệu quả hơn.
