Hoàng Khang
Writer
Công ty trình duyệt Opera vừa chính thức đệ đơn khiếu nại chống cạnh tranh chống lại Microsoft tại Brazil, cáo buộc gã khổng lồ phần mềm đang sử dụng các "thủ thuật thiết kế mang tính thao túng" và các hành vi phản cạnh tranh để ép người dùng Windows phải sử dụng trình duyệt Edge. Động thái này gợi nhớ lại cuộc chiến trình duyệt gay gắt vào những năm 2000 và mở ra một mặt trận pháp lý mới cho Microsoft.
Trong đơn khiếu nại của mình, Opera đã chỉ ra hàng loạt các hành vi mà họ cho là phản cạnh tranh của Microsoft.
Đầu tiên là việc Microsoft thường xuyên phớt lờ lựa chọn trình duyệt mặc định của người dùng. Các liên kết được mở từ các ứng dụng của Microsoft như Outlook, Teams hay từ các tính năng của hệ điều hành như Windows Search và Widgets đều bị buộc phải mở bằng Edge, ngay cả khi người dùng đã cài đặt một trình duyệt khác làm mặc định.
Thứ hai, Opera cáo buộc Microsoft hiển thị các "biểu ngữ và thông điệp cản trở" để ngăn cản và làm nản lòng người dùng khi họ đang cố gắng tải về các trình duyệt thay thế ngay trên Edge.
Cuối cùng, đơn khiếu nại cũng chỉ ra một hành vi khác liên quan đến các nhà sản xuất máy tính (OEM). Theo đó, Microsoft được cho là đã yêu cầu các OEM phải giao các thiết bị ở "chế độ S" (chế độ chỉ cho phép cài đặt ứng dụng từ Microsoft Store) như một điều kiện để được giảm giá bản quyền Windows.
Đây không phải là lần đầu tiên Opera đối đầu với Microsoft về vấn đề trình duyệt. Vào năm 2007, Opera đã từng đệ một đơn khiếu nại tương tự lên Liên minh châu Âu (EU). Vụ kiện đó đã dẫn đến một kết quả lịch sử: Microsoft bị buộc phải tạo ra "màn hình lựa chọn trình duyệt" (browser ballot screen), cho phép người dùng Windows có thể dễ dàng lựa chọn một trong 12 trình duyệt phổ biến nhất, thay vì bị mặc định với Internet Explorer. Microsoft sau đó đã bị phạt tới 730 triệu USD vào năm 2013 vì đã không tuân thủ quy định này.
Gần đây hơn, Opera cũng đang thách thức quyết định của EU về việc không chỉ định Edge là một "người gác cổng" (gatekeeper) theo Đạo luật Thị trường Kỹ thuật số (DMA). Opera cho rằng những thay đổi mà Microsoft đã thực hiện tại châu Âu là "không đủ" và đã kháng cáo quyết định này.
Opera cho biết họ đã đệ đơn khiếu nại tại Brazil vì đây là một trong những thị trường chính của công ty, nơi họ hiện là trình duyệt phổ biến thứ ba. Họ tin rằng vụ việc này là một "cơ hội để Brazil có thể trở thành một người dẫn đầu trong một vấn đề quốc tế".
Thông qua đơn khiếu nại chống cạnh tranh này, Opera muốn các cơ quan quản lý buộc Microsoft phải cho phép các nhà sản xuất máy tính được quyền cài đặt sẵn các trình duyệt mặc định thay thế, ngừng việc ngăn cản người dùng tải về các trình duyệt khác, và chấm dứt việc sử dụng các "mẫu thiết kế mờ ám" (dark patterns) để đẩy người dùng về phía Edge.
Mặc dù vụ việc sẽ được xử lý bởi các cơ quan của Brazil, nhưng kết quả của nó có thể sẽ tạo ra một tiền lệ quan trọng, có khả năng buộc Microsoft phải thay đổi cách họ quảng bá cho trình duyệt Edge trên quy mô toàn cầu.
Những "thủ thuật" của Microsoft bị đưa ra ánh sáng
Trong đơn khiếu nại của mình, Opera đã chỉ ra hàng loạt các hành vi mà họ cho là phản cạnh tranh của Microsoft.
Đầu tiên là việc Microsoft thường xuyên phớt lờ lựa chọn trình duyệt mặc định của người dùng. Các liên kết được mở từ các ứng dụng của Microsoft như Outlook, Teams hay từ các tính năng của hệ điều hành như Windows Search và Widgets đều bị buộc phải mở bằng Edge, ngay cả khi người dùng đã cài đặt một trình duyệt khác làm mặc định.
Thứ hai, Opera cáo buộc Microsoft hiển thị các "biểu ngữ và thông điệp cản trở" để ngăn cản và làm nản lòng người dùng khi họ đang cố gắng tải về các trình duyệt thay thế ngay trên Edge.
Cuối cùng, đơn khiếu nại cũng chỉ ra một hành vi khác liên quan đến các nhà sản xuất máy tính (OEM). Theo đó, Microsoft được cho là đã yêu cầu các OEM phải giao các thiết bị ở "chế độ S" (chế độ chỉ cho phép cài đặt ứng dụng từ Microsoft Store) như một điều kiện để được giảm giá bản quyền Windows.
Lịch sử đối đầu và cuộc chiến tại châu Âu
Đây không phải là lần đầu tiên Opera đối đầu với Microsoft về vấn đề trình duyệt. Vào năm 2007, Opera đã từng đệ một đơn khiếu nại tương tự lên Liên minh châu Âu (EU). Vụ kiện đó đã dẫn đến một kết quả lịch sử: Microsoft bị buộc phải tạo ra "màn hình lựa chọn trình duyệt" (browser ballot screen), cho phép người dùng Windows có thể dễ dàng lựa chọn một trong 12 trình duyệt phổ biến nhất, thay vì bị mặc định với Internet Explorer. Microsoft sau đó đã bị phạt tới 730 triệu USD vào năm 2013 vì đã không tuân thủ quy định này.
Gần đây hơn, Opera cũng đang thách thức quyết định của EU về việc không chỉ định Edge là một "người gác cổng" (gatekeeper) theo Đạo luật Thị trường Kỹ thuật số (DMA). Opera cho rằng những thay đổi mà Microsoft đã thực hiện tại châu Âu là "không đủ" và đã kháng cáo quyết định này.
Tại sao lại là Brazil và Opera muốn gì?
Opera cho biết họ đã đệ đơn khiếu nại tại Brazil vì đây là một trong những thị trường chính của công ty, nơi họ hiện là trình duyệt phổ biến thứ ba. Họ tin rằng vụ việc này là một "cơ hội để Brazil có thể trở thành một người dẫn đầu trong một vấn đề quốc tế".
Thông qua đơn khiếu nại chống cạnh tranh này, Opera muốn các cơ quan quản lý buộc Microsoft phải cho phép các nhà sản xuất máy tính được quyền cài đặt sẵn các trình duyệt mặc định thay thế, ngừng việc ngăn cản người dùng tải về các trình duyệt khác, và chấm dứt việc sử dụng các "mẫu thiết kế mờ ám" (dark patterns) để đẩy người dùng về phía Edge.
Mặc dù vụ việc sẽ được xử lý bởi các cơ quan của Brazil, nhưng kết quả của nó có thể sẽ tạo ra một tiền lệ quan trọng, có khả năng buộc Microsoft phải thay đổi cách họ quảng bá cho trình duyệt Edge trên quy mô toàn cầu.
