ThanhDat
Intern Writer
Mặc dù thường được xem là “hành tinh chết” không có sự sống, Mặt Trăng vẫn là mục tiêu hàng đầu của nhiều quốc gia trong hành trình thám hiểm không gian sâu. Mới đây, NASA gây bất ngờ khi tuyên bố sẽ đưa lò phản ứng hạt nhân lên Mặt Trăng trước năm 2030, một kế hoạch táo bạo được ví như cuộc chiến giành tương lai năng lượng vũ trụ.
Không chỉ Mỹ, Trung Quốc và Nga cũng tham gia mạnh mẽ. Tháng 5/2025, hai quốc gia này ký Biên bản ghi nhớ hợp tác xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Mặt Trăng, dự kiến triển khai từ 2033 đến 2035. Nga phụ trách thiết kế lò phản ứng dựa trên công nghệ tàu vũ trụ hạt nhân Zeus, còn Trung Quốc đảm nhận vận chuyển, hạ tầng và triển khai tự động. Nhà máy sẽ phục vụ Trạm Nghiên cứu Mặt Trăng Quốc tế (ILRS), kết nối với lưới điện vào năm 2036 và nâng cấp thành căn cứ hoàn chỉnh vào năm 2040 để hỗ trợ hạ cánh có người lái và thám hiểm không gian sâu.
Trong “cuộc chạy đua hạt nhân không gian” này, Mỹ hiện có lợi thế thời gian. NASA dự kiến chế tạo lò phản ứng phân hạch 100 kilowatt vào năm 2030, sử dụng uranium-235 và hệ thống chuyển đổi nhiệt động cơ Stirling. Khi gấp gọn, lò phản ứng vừa trong khoang hình trụ đường kính 4 mét và có thể triển khai trực tiếp bằng tàu đổ bộ. Công suất này cao hơn 150% so với kế hoạch ban đầu, đủ cung cấp năng lượng cho 30 ngôi nhà tiêu chuẩn trên Trái Đất, đồng thời giải quyết tình trạng thiếu năng lượng ở các vùng bóng tối vĩnh viễn tại hai cực Mặt Trăng.
Môi trường Mặt Trăng khắc nghiệt với chênh lệch nhiệt độ ngày đêm tới 300°C, đêm cực kéo dài 14 ngày khiến năng lượng mặt trời vô hiệu. Lò phản ứng phải hoạt động ổn định trong môi trường chân không, chống bụi Mặt Trăng và bức xạ vũ trụ. Điều này đòi hỏi vật liệu chịu nhiệt cao và hệ thống năng lượng tiên tiến, nhưng việc thiết kế và phát triển vẫn đang thảo luận.
Khả năng tải của tên lửa hiện tại cũng hạn chế, mỗi lần chỉ mang được 5 tấn thiết bị, buộc nhà máy phải thiết kế theo dạng mô-đun, làm tăng độ phức tạp.
Khoảng cách tới “nhà máy điện Mặt Trăng” cung cấp điện cho Trái Đất vẫn còn xa. Dù vậy, đây là bước tiến quan trọng nếu một quốc gia thực sự làm chủ công nghệ và xây dựng được căn cứ hạt nhân ngoài không gian. Khi đó, nhìn lên bầu trời đêm, chúng ta có thể thấy dấu ấn của nền văn minh nhân loại giữa các vì sao. (Sohu)
Không chỉ Mỹ, Trung Quốc và Nga cũng tham gia mạnh mẽ. Tháng 5/2025, hai quốc gia này ký Biên bản ghi nhớ hợp tác xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Mặt Trăng, dự kiến triển khai từ 2033 đến 2035. Nga phụ trách thiết kế lò phản ứng dựa trên công nghệ tàu vũ trụ hạt nhân Zeus, còn Trung Quốc đảm nhận vận chuyển, hạ tầng và triển khai tự động. Nhà máy sẽ phục vụ Trạm Nghiên cứu Mặt Trăng Quốc tế (ILRS), kết nối với lưới điện vào năm 2036 và nâng cấp thành căn cứ hoàn chỉnh vào năm 2040 để hỗ trợ hạ cánh có người lái và thám hiểm không gian sâu.
Trong “cuộc chạy đua hạt nhân không gian” này, Mỹ hiện có lợi thế thời gian. NASA dự kiến chế tạo lò phản ứng phân hạch 100 kilowatt vào năm 2030, sử dụng uranium-235 và hệ thống chuyển đổi nhiệt động cơ Stirling. Khi gấp gọn, lò phản ứng vừa trong khoang hình trụ đường kính 4 mét và có thể triển khai trực tiếp bằng tàu đổ bộ. Công suất này cao hơn 150% so với kế hoạch ban đầu, đủ cung cấp năng lượng cho 30 ngôi nhà tiêu chuẩn trên Trái Đất, đồng thời giải quyết tình trạng thiếu năng lượng ở các vùng bóng tối vĩnh viễn tại hai cực Mặt Trăng.
Thách thức kỹ thuật và tương lai của năng lượng Mặt Trăng
Tuy nhiên, kế hoạch của Mỹ đối mặt nhiều khó khăn. Ngân sách năm 2026 của NASA bị cắt giảm 25%, gây áp lực lớn cho tiến độ. Độ tin cậy của tên lửa đẩy cũng là vấn đề khi các chuyến thử nghiệm tàu vũ trụ của SpaceX gần đây thất bại nhiều lần.
Môi trường Mặt Trăng khắc nghiệt với chênh lệch nhiệt độ ngày đêm tới 300°C, đêm cực kéo dài 14 ngày khiến năng lượng mặt trời vô hiệu. Lò phản ứng phải hoạt động ổn định trong môi trường chân không, chống bụi Mặt Trăng và bức xạ vũ trụ. Điều này đòi hỏi vật liệu chịu nhiệt cao và hệ thống năng lượng tiên tiến, nhưng việc thiết kế và phát triển vẫn đang thảo luận.
Khả năng tải của tên lửa hiện tại cũng hạn chế, mỗi lần chỉ mang được 5 tấn thiết bị, buộc nhà máy phải thiết kế theo dạng mô-đun, làm tăng độ phức tạp.
Khoảng cách tới “nhà máy điện Mặt Trăng” cung cấp điện cho Trái Đất vẫn còn xa. Dù vậy, đây là bước tiến quan trọng nếu một quốc gia thực sự làm chủ công nghệ và xây dựng được căn cứ hạt nhân ngoài không gian. Khi đó, nhìn lên bầu trời đêm, chúng ta có thể thấy dấu ấn của nền văn minh nhân loại giữa các vì sao. (Sohu)
