Thoại Viết Hoàng
Writer
Nhắc đến Gia Cát Lượng, ai từng đọc Tam Quốc Diễn Nghĩa chắc hẳn không xa lạ với vị quân sư tài ba, trung thành bậc nhất trong lịch sử Trung Hoa cổ đại. Là Thừa tướng nước Thục Hán, ông không chỉ là cánh tay phải của Lưu Bị, mà còn là người đặt nền móng chiến lược, góp phần xây dựng thế lực Thục trở thành một trong ba thế chân vạc thời Tam Quốc.
Suốt cuộc đời, Gia Cát Lượng nổi danh với vô số kế sách kinh điển như “mượn tên bằng thuyền cỏ”, “không thành kế”, “hỏa thiêu Bác Vọng”, hay “mượn dao giết người”, “ba lần chọc giận Chu Du”… Tên tuổi của ông gắn liền với trí tuệ, mưu lược và lòng trung quân.
Thế nhưng, điều khiến hậu thế không khỏi ngạc nhiên là - sau khi qua đời, Gia Cát Lượng không để lại một tang lễ long trọng, cũng không cho người công khai nơi chôn cất. Thay vào đó, ông chỉ để lại một di nguyện ngắn gọn:
“Quan tài đưa về phương Nam. Dây khiêng đứt ở đâu thì chôn cất tại đó.”
Vì sao Gia Cát Lượng lại có lời trăn trối kỳ lạ như vậy?
Câu chuyện bắt đầu từ năm Kiến An thứ hai (197 sau Công nguyên), khi Gia Cát Lượng còn sống ẩn ở Long Trung. Lúc đó, ông sống cuộc đời ẩn sĩ nơi quê nhà, cho đến khi Lưu Bị ba lần thân chinh đến nhà tranh, mời ông ra giúp nước. Sau cuộc gặp gỡ lịch sử ấy, Gia Cát Lượng dâng lên kế sách “Long Trung đối sách”, vạch ra đường lối phát triển cho nhà Thục, từ việc chiếm giữ Kinh - Ích, kết minh với Đông Ngô, rồi tiến quân ra Trung Nguyên.
Với tài thao lược của ông, nhà Thục từng bước lớn mạnh. Dưới thời Lưu Bị, rồi sau đó là Lưu Thiện, Gia Cát Lượng luôn là người lèo lái quốc sự, tận tụy không màng danh lợi. Đặc biệt, trong những năm cuối đời, ông năm lần Bắc phạt, trực tiếp đối đầu với Tư Mã Ý của Tào Ngụy, dù sức khỏe đã suy yếu nghiêm trọng.
Tư Mã Ý từng nghi ngờ Gia Cát Lượng sớm muộn cũng kiệt sức vì công việc quá độ. Một sứ giả Thục Hán kể lại rằng, Gia Cát Lượng mỗi ngày dậy từ tờ mờ sáng, làm việc đến khuya, ăn uống đạm bạc, mỗi bữa chỉ vài bát cháo loãng, mọi việc lớn nhỏ đều tự tay xử lý. Tư Mã Ý từ đó đoán rằng cơ thể của ông không thể gắng gượng được lâu.
Quả nhiên, trong lần Bắc phạt cuối cùng tại Ngũ Trượng Nguyên, Gia Cát Lượng lâm bệnh nặng, buộc phải lệnh cho Dương Nghi rút quân, và giao nhiệm vụ hậu quân cho Ngụy Diên cùng Khương Duy. Không lâu sau, ông qua đời, hưởng dương 54 tuổi.
Bí ẩn về nơi chôn cất và “sợi dây đứt”
Trước khi mất, Gia Cát Lượng không cho công bố cái chết của mình, cũng không cho mai táng rình rang. Ông dặn dò thuộc hạ:
“Khiêng quan tài theo hướng Nam. Dây khiêng đứt ở đâu, chôn cất tại đó.”
Nghe lời trăn trối, Lưu Thiện (con Lưu Bị) ban lệnh thực hiện nghiêm túc. Đoàn tùy tùng lặng lẽ đưa quan tài trở về phía Nam, chờ đến khi dây đứt sẽ dừng lại và chôn cất. Thế nhưng, đi mãi mà dây không đứt. Cuối cùng, vì quá mệt và nản chí, bốn người khiêng quan tài âm thầm cắt dây, giả vờ dây đứt, rồi an táng ông tại đó.
Khi trở về báo cáo, Lưu Thiện nổi giận, cho rằng họ giả mạo ý chỉ, nên đã xử trảm cả bốn người. Nhưng điều này cũng dẫn đến một hậu quả lớn: không ai còn biết mộ Gia Cát Lượng ở đâu.
Về sau, người ta đồn rằng nơi ông yên nghỉ mãi mãi là một bí ẩn, chính là nhờ kế sách ấy: “đưa về phương Nam, dây đứt thì chôn”. Một phần để tránh bị trộm mộ, phần khác cũng thể hiện sự khiêm nhường, giản dị của ông – dù là lúc sống hay khi đã khuất.
Vì sao Gia Cát Lượng phải giữ kín nơi an táng?
Vào thời loạn lạc Tam Quốc, việc đào mộ cướp của không hề hiếm. Ngay cả nhân vật lớn như Đổng Trác từng phá lăng mộ của Hán Linh Đế, hay Tào Tháo cũng gây quỹ quân sự bằng cách cướp mộ quý tộc.
Là người quyền cao chức trọng, Gia Cát Lượng từng kết oán với nhiều thế lực: Tư Mã Ý của Ngụy, Mạnh Đạt từng phản bội, gia đình binh sĩ thiệt mạng trận Xích Bích, hay thậm chí cả Tôn Quyền của Đông Ngô. Nếu bị phát hiện mộ phần, rất có thể hậu thế của ông sẽ gặp nguy hiểm, hoặc bản thân mộ ông bị xâm phạm.
Chính vì vậy, việc ông chọn cách giấu kín mộ phần là sự tính toán kỹ lưỡng, vừa tránh tai họa, vừa giữ trọn vẹn sự thanh thản cho hậu thế.
Nhưng đó có thật là sự thật?
Nhiều học giả hiện nay cho rằng câu chuyện “dây đứt thì chôn” chỉ là truyền thuyết dân gian. Trong Tam Quốc Diễn Nghĩa, La Quán Trung ghi lại rằng Gia Cát Lượng được chôn ở chân núi Định Quân, vùng Hán Trung – một nơi ông từng gắn bó suốt nhiều năm. Mộ phần đơn sơ, không đồ chôn theo, không nghi lễ phô trương.
Cũng có người phản bác, vì cho rằng chôn cất như thế trái với nghi lễ nhà Hán, vốn đề cao phong thủy và nghi thức an táng.
Thế nhưng cho đến nay, ngôi mộ thật sự của Gia Cát Lượng vẫn chưa được xác nhận rõ ràng. Nếu lời di huấn "khiêng về phía Nam, dây đứt thì chôn" là thật, thì ông quả thật đã thành công trong việc giấu kín nơi yên nghỉ của mình, để hậu thế chỉ còn lại sự kính ngưỡng và tôn thờ.
Bạn nghĩ sao? Liệu “đưa quan tài về phương Nam, dây đứt thì chôn” là sự thật lịch sử hay chỉ là huyền thoại dân gian? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn nhé!
Suốt cuộc đời, Gia Cát Lượng nổi danh với vô số kế sách kinh điển như “mượn tên bằng thuyền cỏ”, “không thành kế”, “hỏa thiêu Bác Vọng”, hay “mượn dao giết người”, “ba lần chọc giận Chu Du”… Tên tuổi của ông gắn liền với trí tuệ, mưu lược và lòng trung quân.
Thế nhưng, điều khiến hậu thế không khỏi ngạc nhiên là - sau khi qua đời, Gia Cát Lượng không để lại một tang lễ long trọng, cũng không cho người công khai nơi chôn cất. Thay vào đó, ông chỉ để lại một di nguyện ngắn gọn:
“Quan tài đưa về phương Nam. Dây khiêng đứt ở đâu thì chôn cất tại đó.”
Vì sao Gia Cát Lượng lại có lời trăn trối kỳ lạ như vậy?
Câu chuyện bắt đầu từ năm Kiến An thứ hai (197 sau Công nguyên), khi Gia Cát Lượng còn sống ẩn ở Long Trung. Lúc đó, ông sống cuộc đời ẩn sĩ nơi quê nhà, cho đến khi Lưu Bị ba lần thân chinh đến nhà tranh, mời ông ra giúp nước. Sau cuộc gặp gỡ lịch sử ấy, Gia Cát Lượng dâng lên kế sách “Long Trung đối sách”, vạch ra đường lối phát triển cho nhà Thục, từ việc chiếm giữ Kinh - Ích, kết minh với Đông Ngô, rồi tiến quân ra Trung Nguyên.
Với tài thao lược của ông, nhà Thục từng bước lớn mạnh. Dưới thời Lưu Bị, rồi sau đó là Lưu Thiện, Gia Cát Lượng luôn là người lèo lái quốc sự, tận tụy không màng danh lợi. Đặc biệt, trong những năm cuối đời, ông năm lần Bắc phạt, trực tiếp đối đầu với Tư Mã Ý của Tào Ngụy, dù sức khỏe đã suy yếu nghiêm trọng.
Tư Mã Ý từng nghi ngờ Gia Cát Lượng sớm muộn cũng kiệt sức vì công việc quá độ. Một sứ giả Thục Hán kể lại rằng, Gia Cát Lượng mỗi ngày dậy từ tờ mờ sáng, làm việc đến khuya, ăn uống đạm bạc, mỗi bữa chỉ vài bát cháo loãng, mọi việc lớn nhỏ đều tự tay xử lý. Tư Mã Ý từ đó đoán rằng cơ thể của ông không thể gắng gượng được lâu.
Quả nhiên, trong lần Bắc phạt cuối cùng tại Ngũ Trượng Nguyên, Gia Cát Lượng lâm bệnh nặng, buộc phải lệnh cho Dương Nghi rút quân, và giao nhiệm vụ hậu quân cho Ngụy Diên cùng Khương Duy. Không lâu sau, ông qua đời, hưởng dương 54 tuổi.
Bí ẩn về nơi chôn cất và “sợi dây đứt”
Trước khi mất, Gia Cát Lượng không cho công bố cái chết của mình, cũng không cho mai táng rình rang. Ông dặn dò thuộc hạ:
“Khiêng quan tài theo hướng Nam. Dây khiêng đứt ở đâu, chôn cất tại đó.”
Nghe lời trăn trối, Lưu Thiện (con Lưu Bị) ban lệnh thực hiện nghiêm túc. Đoàn tùy tùng lặng lẽ đưa quan tài trở về phía Nam, chờ đến khi dây đứt sẽ dừng lại và chôn cất. Thế nhưng, đi mãi mà dây không đứt. Cuối cùng, vì quá mệt và nản chí, bốn người khiêng quan tài âm thầm cắt dây, giả vờ dây đứt, rồi an táng ông tại đó.
Khi trở về báo cáo, Lưu Thiện nổi giận, cho rằng họ giả mạo ý chỉ, nên đã xử trảm cả bốn người. Nhưng điều này cũng dẫn đến một hậu quả lớn: không ai còn biết mộ Gia Cát Lượng ở đâu.
Về sau, người ta đồn rằng nơi ông yên nghỉ mãi mãi là một bí ẩn, chính là nhờ kế sách ấy: “đưa về phương Nam, dây đứt thì chôn”. Một phần để tránh bị trộm mộ, phần khác cũng thể hiện sự khiêm nhường, giản dị của ông – dù là lúc sống hay khi đã khuất.
Vì sao Gia Cát Lượng phải giữ kín nơi an táng?
Vào thời loạn lạc Tam Quốc, việc đào mộ cướp của không hề hiếm. Ngay cả nhân vật lớn như Đổng Trác từng phá lăng mộ của Hán Linh Đế, hay Tào Tháo cũng gây quỹ quân sự bằng cách cướp mộ quý tộc.
Là người quyền cao chức trọng, Gia Cát Lượng từng kết oán với nhiều thế lực: Tư Mã Ý của Ngụy, Mạnh Đạt từng phản bội, gia đình binh sĩ thiệt mạng trận Xích Bích, hay thậm chí cả Tôn Quyền của Đông Ngô. Nếu bị phát hiện mộ phần, rất có thể hậu thế của ông sẽ gặp nguy hiểm, hoặc bản thân mộ ông bị xâm phạm.
Chính vì vậy, việc ông chọn cách giấu kín mộ phần là sự tính toán kỹ lưỡng, vừa tránh tai họa, vừa giữ trọn vẹn sự thanh thản cho hậu thế.
Nhưng đó có thật là sự thật?
Nhiều học giả hiện nay cho rằng câu chuyện “dây đứt thì chôn” chỉ là truyền thuyết dân gian. Trong Tam Quốc Diễn Nghĩa, La Quán Trung ghi lại rằng Gia Cát Lượng được chôn ở chân núi Định Quân, vùng Hán Trung – một nơi ông từng gắn bó suốt nhiều năm. Mộ phần đơn sơ, không đồ chôn theo, không nghi lễ phô trương.
Cũng có người phản bác, vì cho rằng chôn cất như thế trái với nghi lễ nhà Hán, vốn đề cao phong thủy và nghi thức an táng.
Thế nhưng cho đến nay, ngôi mộ thật sự của Gia Cát Lượng vẫn chưa được xác nhận rõ ràng. Nếu lời di huấn "khiêng về phía Nam, dây đứt thì chôn" là thật, thì ông quả thật đã thành công trong việc giấu kín nơi yên nghỉ của mình, để hậu thế chỉ còn lại sự kính ngưỡng và tôn thờ.
Bạn nghĩ sao? Liệu “đưa quan tài về phương Nam, dây đứt thì chôn” là sự thật lịch sử hay chỉ là huyền thoại dân gian? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn nhé!
