Trương Quang
Writer
Gã khổng lồ Google tung AI y tế siêu mạnh, miễn phí
Thay vì giữ bí mật và bán qua API giá cao như trước, Google vừa quyết định mở mã nguồn của hai mô hình trí tuệ nhân tạo mới, MedGemma 27B và MedSigLIP, để bất kỳ ai cũng có thể tải về, chỉnh sửa và vận hành. Đây không chỉ là tin vui với giới phát triển phần mềm y tế, mà còn là một bước ngoặt với các bệnh viện, viện nghiên cứu, và trường đào tạo y trên toàn thế giới, đặc biệt là những nơi thiếu thốn ngân sách.MedGemma 27B là một AI đa phương thức, tức là không chỉ đọc chữ mà còn “nhìn” được hình ảnh y khoa như X-quang ngực, ảnh mô bệnh học hay dữ liệu từ hồ sơ bệnh án kéo dài hàng năm. Mô hình này đạt tới 87,7% điểm trong bài kiểm tra kiến thức y khoa tiêu chuẩn gần bằng các mô hình lớn gấp nhiều lần nhưng lại tiết kiệm chi phí tới 90%. Trong khi đó, phiên bản nhẹ hơn, MedGemma 4B, dù nhỏ hơn rất nhiều, vẫn lọt top đầu về hiệu suất trong phân khúc mô hình nhỏ, với độ chính xác 81% khi viết báo cáo X-quang đủ để hỗ trợ các bác sĩ thật ngoài đời.
MedSigLIP là mô hình thứ hai, nhỏ gọn hơn cả, chỉ 400 triệu tham số, nhưng được huấn luyện chuyên biệt để “hiểu” ảnh y khoa theo cách mà các AI đa năng khác không làm được. Nó có thể xem một phim chụp X-quang và truy tìm các hình ảnh tương tự trong kho dữ liệu, không chỉ về mặt hình ảnh mà còn về ý nghĩa lâm sàng. Đây là chiếc cầu nối hình ảnh văn bản mà các bác sĩ, đặc biệt là bác sĩ chẩn đoán hình ảnh, đã chờ từ lâu.
Không còn là lý thuyết, AI này đã được ứng dụng thực tế
Các tổ chức y tế bắt đầu áp dụng những mô hình AI mới này với nhiều tín hiệu tích cực. Tại Mỹ, DeepHealth dùng MedSigLIP để hỗ trợ đọc X-quang ngực, giúp phát hiện những bất thường dễ bị bỏ sót khi bác sĩ làm việc quá tải. Ở Đài Loan, các bác sĩ của Bệnh viện Chang Gung Memorial đã kiểm tra MedGemma trong ngữ cảnh y học cổ truyền và cho thấy nó hiểu được các câu hỏi chuyên môn khá tốt. Còn ở Ấn Độ, Tap Health đánh giá cao tính “nhận thức bối cảnh” của MedGemma, khi AI này biết phân biệt giữa thông tin thực sự quan trọng và những gì chỉ nghe giống y khoa nhưng vô nghĩa.Tại sao điều này quan trọng? Vì một AI nghe có vẻ thông minh thì dễ, nhưng một AI thực sự “biết khi nào nên im lặng” và “hiểu bối cảnh lâm sàng” lại cực kỳ hiếm và chính xác là thứ mà ngành y tế cần.
Mở mã nguồn: Vì sao lại là bước đi chiến lược?
Google không chỉ rộng rãi mà còn thực tế. Bằng cách công khai mã nguồn, Google giúp giải quyết nhiều mối lo thường gặp trong ngành y: bảo mật dữ liệu bệnh nhân, tính ổn định của hệ thống, và khả năng tinh chỉnh cho mục tiêu cụ thể. Nhờ vậy, các bệnh viện có thể chạy AI này ngay trên máy chủ nội bộ mà không phải lo dữ liệu bị gửi ra ngoài. Họ có thể đào tạo lại mô hình nếu muốn, hoặc tích hợp vào quy trình sẵn có.Một điểm quan trọng khác là khả năng tiếp cận. Những mô hình này được tối ưu hóa để chạy trên một card đồ họa đơn lẻ, thậm chí bản nhẹ có thể dùng với thiết bị di động. Điều này cực kỳ có ý nghĩa với các cơ sở y tế ở nông thôn, vùng sâu vùng xa nơi không có trung tâm dữ liệu hoành tráng hay ngân sách mua phần mềm tiền tỷ.
Google cũng cẩn trọng nhấn mạnh rằng những mô hình này không thay thế được bác sĩ. Chúng là công cụ hỗ trợ, không phải người ra quyết định cuối cùng. Cần có con người kiểm tra đầu ra, xác nhận khuyến nghị, và chịu trách nhiệm điều trị.
Tuy nhiên, ngay cả ở vai trò phụ, khả năng của MedGemma và MedSigLIP là không thể xem nhẹ. Chúng giúp giảm áp lực cho nhân viên y tế, tăng độ chính xác trong chẩn đoán, và mang công nghệ tiên tiến đến với những nơi từng bị bỏ lại phía sau. Trong bối cảnh toàn ngành y đang đối mặt với quá tải, thiếu nhân lực, và nhu cầu số hóa tăng cao, đây là bước đi mà nhiều người đã mong chờ.
Bạn nghĩ sao nếu trạm y tế xã cũng có thể dùng AI đọc X-quang, cảnh báo ung thư sớm? Liệu công nghệ này có thể thay đổi cuộc chơi ở Việt Nam không?
Nguồn: https://www.researchprofessionalnew...5-7-china-dominating-ai-research-study-finds/
