Zoey
Intern Writer
Vào tháng 5 vừa qua, Bộ trưởng Tài chính Brazil, Fernando Haddad, đã có chuyến công tác đến Mỹ để gặp gỡ các lãnh đạo của những ông lớn công nghệ như Amazon, Google, Nvidia và Meta. Mục đích của ông là quảng bá Brazil như một trung tâm dữ liệu mới hấp dẫn nhất trong khu vực. Điều gây ấn tượng lớn nhất trong bài thuyết trình của Haddad chính là sự bền vững. Ông khẳng định: “Chúng tôi muốn nền kinh tế số tại Brazil vừa hiện đại, vừa xanh”.
Thời điểm của chuyến đi không phải là ngẫu nhiên. Brazil vừa công bố chính sách quốc gia về trung tâm dữ liệu nhằm thu hút các công ty công nghệ lớn bằng các ưu đãi thuế và nguồn năng lượng tái tạo. Ngay cả trước khi Haddad thực hiện chuyến thăm Mỹ, các tập đoàn công nghệ như Microsoft và Amazon Web Services đã ký hợp đồng trị giá hàng triệu đô la để xây dựng các trung tâm dữ liệu tại Brazil, phục vụ cho nhu cầu ngày càng cao về trí tuệ nhân tạo và điện toán đám mây tại nền kinh tế lớn nhất Mỹ Latinh.
Tuy nhiên, sự ra đời của chính sách mới này cũng đồng nghĩa với việc các nhà quản lý môi trường và các chuyên gia đã bắt đầu lên tiếng cảnh báo về tác động của nó đến môi trường, đặc biệt ở những khu vực nhạy cảm. Andréa Santos, một giáo sư ngành kỹ thuật tại Đại học Liên bang Rio de Janeiro, đã chỉ ra rằng các trung tâm dữ liệu “đang tạo ra áp lực lớn lên hệ thống năng lượng của chúng ta và có thể gây ra tác động môi trường nghiêm trọng, nhất là khi xem xét đến các vị trí mà chúng được lắp đặt”.
Tại Brazil, hiện có hơn 180 trung tâm dữ liệu, đứng đầu trong khu vực so với các nền kinh tế lớn khác như Mexico (gần 60 trung tâm) và Argentina (dưới 40 trung tâm). Khoảng một phần ba số trung tâm dữ liệu của Brazil nằm ở São Paulo, thành phố lớn nhất, nơi đã trải qua một cuộc khủng hoảng nước cách đây khoảng một thập kỷ. Ít nhất 41 trong số các trung tâm này được xem là lớn hoặc siêu quy mô, đủ không gian để chứa hàng nghìn máy chủ và thiết bị khác.
Theo một nghiên cứu gần đây của Arizton Advisory & Intelligence, thị trường trung tâm dữ liệu của Brazil được dự đoán sẽ đạt mức gần 6 tỷ USD vào năm 2030. Địa lý của đất nước rất thuận lợi cho các yêu cầu đặc thù của trung tâm dữ liệu. Luis Tossi, phó chủ tịch Hiệp hội Trung tâm Dữ liệu Brazil, cho biết: “Chúng ta có đất đai sẵn có, nguồn năng lượng điện dồi dào và tái tạo, cùng lực lượng lao động có tay nghề”.
Kể từ năm 2024, chính phủ liên bang đã tăng cường nỗ lực thu hút hạ tầng công nghệ thông qua việc giới thiệu Kế hoạch Trí tuệ Nhân tạo Brazil, trong đó có 4,2 tỷ USD cho các khoản đầu tư mục tiêu. Cũng trong năm ngoái, ngân hàng phát triển quốc gia BNDES đã đưa ra một khoản tín dụng trị giá 367 triệu USD để hỗ trợ mở rộng các trung tâm dữ liệu.
Những nỗ lực này đã bắt đầu phát huy hiệu quả. Năm ngoái, AWS thông báo sẽ đầu tư 1,8 tỷ USD để mở rộng cơ sở hạ tầng trung tâm dữ liệu của mình tại Brazil đến năm 2034. Vào tháng 9, Microsoft cam kết đầu tư 2,7 tỷ USD trong ba năm tới để cải thiện cơ sở hạ tầng điện toán đám mây và trí tuệ nhân tạo tại Brazil.
Ưu đãi thuế được đề xuất trong chính sách mới có thể thu hút khoảng 356 tỷ USD đầu tư trong thập kỷ tới, với công suất lắp đặt dự kiến tăng từ khoảng 1 gigawatt lên đến 8 gigawatt. Igor Marchesini, cố vấn đặc biệt của Bộ Tài chính, cho biết: “Chúng tôi đã hiểu rằng tiềm năng lớn nhất của Brazil nằm ở việc định vị mình như một trung tâm cho các trung tâm dữ liệu sạch. Không quốc gia nào trên thế giới có điều kiện cạnh tranh với chúng tôi ở quy mô này”.
Dù vậy, những người bảo vệ môi trường cho rằng kế hoạch biến Brazil thành trung tâm dữ liệu không tính đến những tác động lâu dài đến hệ sinh thái của đất nước. Họ nhấn mạnh rằng “chúng ta đang sống giữa một cuộc khủng hoảng khí hậu".
Mặc dù dự thảo luật cho chính sách trung tâm dữ liệu quốc gia chưa được gửi đến Quốc hội, đã có hơn 80 cuộc họp với sự tham gia của ít nhất 200 quan chức liên bang. Theo một cuộc điều tra của The Intercept Brazil, không có quan chức nào từ bộ môi trường tham gia vào bất kỳ cuộc họp nào. Đại diện Bộ Môi trường cho biết họ đang tham gia vào các cuộc thảo luận đang diễn ra về chính sách trung tâm dữ liệu.
Bộ Tài chính sẽ công bố kế hoạch này khi nó hoàn thiện, nhưng không có phản hồi từ Bộ Phát triển, Công nghiệp, Thương mại và Dịch vụ. Trong khi đó, công ty Brazil Scala Data Centers đang hướng tới Eldorado do Sul, phía nam đất nước – khu vực đã hứng chịu tàn phá lớn từ những trận lũ lụt hồi năm ngoái. Dự án này có vốn đầu tư ban đầu khoảng 550 triệu USD, dự kiến sẽ trở thành tổ hợp hạ tầng số lớn nhất Nam Mỹ.
Scala và chính quyền địa phương đã quảng bá dự án như một ví dụ về sự kiên cường và đổi mới. Tuy nhiên, các nhà bảo vệ môi trường lo ngại rằng nó sẽ làm trầm trọng thêm sự tàn phá môi trường của khu vực, nơi vẫn chưa hồi phục hoàn toàn. Heverton Lacerda, chủ tịch Hiệp hội Bảo vệ Môi trường Tự nhiên Gaúcha, cho biết: “Chúng ta phải tính đến rằng chúng ta đang sống giữa một cuộc khủng hoảng khí hậu, điều đó khiến chúng ta rất ít cơ hội để phạm sai lầm”.
Hạ tầng của Scala dự kiến hoạt động với công suất 4,75 gigawatt ban đầu, tương đương với nhu cầu năng lượng của khoảng 40 triệu người. Bang Rio Grande do Sul, nơi dự án được xây dựng, có dân số khoảng 11,2 triệu. Scala Data Centers không phản hồi yêu cầu phỏng vấn từ Rest of World.
Trên toàn thế giới, ngày càng có sự phản đối đối với lượng nước lớn cần thiết để làm mát các trung tâm dữ liệu, cũng như tác động môi trường tổng thể của chúng. Cơ quan Năng lượng Quốc tế ước tính rằng mức tiêu thụ điện năng từ các hoạt động dữ liệu toàn cầu – bao gồm các cơ sở lưu trữ và các cụm máy học – có thể gấp đôi vào năm 2026.
Hiện khoảng 89% điện năng tiêu thụ tại Brazil đến từ các nguồn tái tạo, chủ yếu là thủy điện, mặc dù các đợt hạn hán gần đây đã làm căng thẳng hệ thống. Các hệ thống làm mát trong các trung tâm dữ liệu lớn, đặc biệt là những hệ thống dựa vào công nghệ hybrid khí-lỏng cũ, có thể tiêu tốn hàng triệu lít nước mỗi ngày, nhất là trong khí hậu nóng.
Chính sách trung tâm dữ liệu quốc gia dự kiến sẽ được gửi tới Quốc hội trong những tuần tới. Trong khi đó, sự lo lắng về sự thiếu minh bạch xung quanh chính sách này đang gia tăng. Julia Catão, điều phối viên chương trình tiêu dùng bền vững của Viện Bảo vệ Người tiêu dùng Brazil, cho biết: “Nhiều cuộc thảo luận đang diễn ra trong bí mật. Chúng tôi đã hy vọng rằng xã hội dân sự sẽ được lắng nghe, nhưng thực tế lại không phải như vậy”.
Nguồn tham khảo: https://restofworld.org/2025/brazil-data-center-environmental-risk/
Thời điểm của chuyến đi không phải là ngẫu nhiên. Brazil vừa công bố chính sách quốc gia về trung tâm dữ liệu nhằm thu hút các công ty công nghệ lớn bằng các ưu đãi thuế và nguồn năng lượng tái tạo. Ngay cả trước khi Haddad thực hiện chuyến thăm Mỹ, các tập đoàn công nghệ như Microsoft và Amazon Web Services đã ký hợp đồng trị giá hàng triệu đô la để xây dựng các trung tâm dữ liệu tại Brazil, phục vụ cho nhu cầu ngày càng cao về trí tuệ nhân tạo và điện toán đám mây tại nền kinh tế lớn nhất Mỹ Latinh.
Tuy nhiên, sự ra đời của chính sách mới này cũng đồng nghĩa với việc các nhà quản lý môi trường và các chuyên gia đã bắt đầu lên tiếng cảnh báo về tác động của nó đến môi trường, đặc biệt ở những khu vực nhạy cảm. Andréa Santos, một giáo sư ngành kỹ thuật tại Đại học Liên bang Rio de Janeiro, đã chỉ ra rằng các trung tâm dữ liệu “đang tạo ra áp lực lớn lên hệ thống năng lượng của chúng ta và có thể gây ra tác động môi trường nghiêm trọng, nhất là khi xem xét đến các vị trí mà chúng được lắp đặt”.
Tại Brazil, hiện có hơn 180 trung tâm dữ liệu, đứng đầu trong khu vực so với các nền kinh tế lớn khác như Mexico (gần 60 trung tâm) và Argentina (dưới 40 trung tâm). Khoảng một phần ba số trung tâm dữ liệu của Brazil nằm ở São Paulo, thành phố lớn nhất, nơi đã trải qua một cuộc khủng hoảng nước cách đây khoảng một thập kỷ. Ít nhất 41 trong số các trung tâm này được xem là lớn hoặc siêu quy mô, đủ không gian để chứa hàng nghìn máy chủ và thiết bị khác.
Theo một nghiên cứu gần đây của Arizton Advisory & Intelligence, thị trường trung tâm dữ liệu của Brazil được dự đoán sẽ đạt mức gần 6 tỷ USD vào năm 2030. Địa lý của đất nước rất thuận lợi cho các yêu cầu đặc thù của trung tâm dữ liệu. Luis Tossi, phó chủ tịch Hiệp hội Trung tâm Dữ liệu Brazil, cho biết: “Chúng ta có đất đai sẵn có, nguồn năng lượng điện dồi dào và tái tạo, cùng lực lượng lao động có tay nghề”.
Kể từ năm 2024, chính phủ liên bang đã tăng cường nỗ lực thu hút hạ tầng công nghệ thông qua việc giới thiệu Kế hoạch Trí tuệ Nhân tạo Brazil, trong đó có 4,2 tỷ USD cho các khoản đầu tư mục tiêu. Cũng trong năm ngoái, ngân hàng phát triển quốc gia BNDES đã đưa ra một khoản tín dụng trị giá 367 triệu USD để hỗ trợ mở rộng các trung tâm dữ liệu.
Những nỗ lực này đã bắt đầu phát huy hiệu quả. Năm ngoái, AWS thông báo sẽ đầu tư 1,8 tỷ USD để mở rộng cơ sở hạ tầng trung tâm dữ liệu của mình tại Brazil đến năm 2034. Vào tháng 9, Microsoft cam kết đầu tư 2,7 tỷ USD trong ba năm tới để cải thiện cơ sở hạ tầng điện toán đám mây và trí tuệ nhân tạo tại Brazil.
Ưu đãi thuế được đề xuất trong chính sách mới có thể thu hút khoảng 356 tỷ USD đầu tư trong thập kỷ tới, với công suất lắp đặt dự kiến tăng từ khoảng 1 gigawatt lên đến 8 gigawatt. Igor Marchesini, cố vấn đặc biệt của Bộ Tài chính, cho biết: “Chúng tôi đã hiểu rằng tiềm năng lớn nhất của Brazil nằm ở việc định vị mình như một trung tâm cho các trung tâm dữ liệu sạch. Không quốc gia nào trên thế giới có điều kiện cạnh tranh với chúng tôi ở quy mô này”.
Dù vậy, những người bảo vệ môi trường cho rằng kế hoạch biến Brazil thành trung tâm dữ liệu không tính đến những tác động lâu dài đến hệ sinh thái của đất nước. Họ nhấn mạnh rằng “chúng ta đang sống giữa một cuộc khủng hoảng khí hậu".
Mặc dù dự thảo luật cho chính sách trung tâm dữ liệu quốc gia chưa được gửi đến Quốc hội, đã có hơn 80 cuộc họp với sự tham gia của ít nhất 200 quan chức liên bang. Theo một cuộc điều tra của The Intercept Brazil, không có quan chức nào từ bộ môi trường tham gia vào bất kỳ cuộc họp nào. Đại diện Bộ Môi trường cho biết họ đang tham gia vào các cuộc thảo luận đang diễn ra về chính sách trung tâm dữ liệu.
Bộ Tài chính sẽ công bố kế hoạch này khi nó hoàn thiện, nhưng không có phản hồi từ Bộ Phát triển, Công nghiệp, Thương mại và Dịch vụ. Trong khi đó, công ty Brazil Scala Data Centers đang hướng tới Eldorado do Sul, phía nam đất nước – khu vực đã hứng chịu tàn phá lớn từ những trận lũ lụt hồi năm ngoái. Dự án này có vốn đầu tư ban đầu khoảng 550 triệu USD, dự kiến sẽ trở thành tổ hợp hạ tầng số lớn nhất Nam Mỹ.
Scala và chính quyền địa phương đã quảng bá dự án như một ví dụ về sự kiên cường và đổi mới. Tuy nhiên, các nhà bảo vệ môi trường lo ngại rằng nó sẽ làm trầm trọng thêm sự tàn phá môi trường của khu vực, nơi vẫn chưa hồi phục hoàn toàn. Heverton Lacerda, chủ tịch Hiệp hội Bảo vệ Môi trường Tự nhiên Gaúcha, cho biết: “Chúng ta phải tính đến rằng chúng ta đang sống giữa một cuộc khủng hoảng khí hậu, điều đó khiến chúng ta rất ít cơ hội để phạm sai lầm”.
Hạ tầng của Scala dự kiến hoạt động với công suất 4,75 gigawatt ban đầu, tương đương với nhu cầu năng lượng của khoảng 40 triệu người. Bang Rio Grande do Sul, nơi dự án được xây dựng, có dân số khoảng 11,2 triệu. Scala Data Centers không phản hồi yêu cầu phỏng vấn từ Rest of World.
Trên toàn thế giới, ngày càng có sự phản đối đối với lượng nước lớn cần thiết để làm mát các trung tâm dữ liệu, cũng như tác động môi trường tổng thể của chúng. Cơ quan Năng lượng Quốc tế ước tính rằng mức tiêu thụ điện năng từ các hoạt động dữ liệu toàn cầu – bao gồm các cơ sở lưu trữ và các cụm máy học – có thể gấp đôi vào năm 2026.
Hiện khoảng 89% điện năng tiêu thụ tại Brazil đến từ các nguồn tái tạo, chủ yếu là thủy điện, mặc dù các đợt hạn hán gần đây đã làm căng thẳng hệ thống. Các hệ thống làm mát trong các trung tâm dữ liệu lớn, đặc biệt là những hệ thống dựa vào công nghệ hybrid khí-lỏng cũ, có thể tiêu tốn hàng triệu lít nước mỗi ngày, nhất là trong khí hậu nóng.
Chính sách trung tâm dữ liệu quốc gia dự kiến sẽ được gửi tới Quốc hội trong những tuần tới. Trong khi đó, sự lo lắng về sự thiếu minh bạch xung quanh chính sách này đang gia tăng. Julia Catão, điều phối viên chương trình tiêu dùng bền vững của Viện Bảo vệ Người tiêu dùng Brazil, cho biết: “Nhiều cuộc thảo luận đang diễn ra trong bí mật. Chúng tôi đã hy vọng rằng xã hội dân sự sẽ được lắng nghe, nhưng thực tế lại không phải như vậy”.
Nguồn tham khảo: https://restofworld.org/2025/brazil-data-center-environmental-risk/
