Mai Nhung
Writer
Với lịch sử nhiều vụ giẫm đạp chết người, nhà chức trách Arab Saudi năm nay đang triển khai hàng loạt công nghệ tiên tiến để quản lý biển người tại lễ hành hương Hajj, từ việc phân tích chuyển động đám đông, dự đoán điểm tắc nghẽn đến việc phát hiện những người hành hương không đăng ký.
Công nghệ cao "trông coi" lễ hội Hajj
Lễ hành hương Hajj, một trong năm trụ cột của đạo Hồi và là một trong những cuộc tụ họp tôn giáo hàng năm lớn nhất thế giới, đang diễn ra tại thánh địa Mecca (Arab Saudi) từ ngày 4 tháng 6 đến ngày 9 tháng 6. Để ngăn chặn các thảm họa giẫm đạp kinh hoàng từng xảy ra trong quá khứ, nhà chức trách Arab Saudi năm nay đang tăng cường sử dụng các công nghệ tiên tiến như Trí tuệ Nhân tạo (AI), camera chụp ảnh nhiệt và máy bay không người lái (drone) để quản lý và điều phối biển người tham gia.
Hajj là một nghĩa vụ tôn giáo mà tất cả những người Hồi giáo có đủ điều kiện về kinh tế và sức khỏe đều phải thực hiện ít nhất một lần trong đời. Năm nay, dự kiến có khoảng 1,4 triệu tín đồ từ khắp nơi trên thế giới đổ về Mecca và các khu vực xung quanh, tạo ra một thách thức khổng lồ về mặt hậu cần và an ninh.
AI phân tích đám đông và dự đoán rủi ro
Theo hãng tin AFP, công nghệ AI đang chứng tỏ vai trò quan trọng trong việc theo dõi và phân tích một lượng lớn hình ảnh được truyền về từ hơn 15.000 camera được lắp đặt ở trong và xung quanh thánh địa Mecca.
Các hệ thống AI này đã được tinh chỉnh để có thể phát hiện những chuyển động bất thường của đám đông hoặc dự đoán những điểm có nguy cơ xảy ra tắc nghẽn trong các luồng di chuyển của người đi bộ. Những cảnh báo sớm này được kỳ vọng sẽ trở thành một biện pháp cứu sinh tiềm năng tại một sự kiện đông đúc và có lịch sử nhiều vụ giẫm đạp chết người.
Ông Mohamed Nazier, Tổng giám đốc Trung tâm Vận tải Tổng hợp tại Ủy ban Hoàng gia Mecca, cho biết: "Trong phòng điều khiển giao thông, chúng tôi sử dụng các camera chuyên dụng được trang bị AI để phân tích chuyển động, xác định các khu vực đông đúc và dự đoán hành vi của đám đông."
Tại trung tâm điều khiển chính ở Mecca, hàng chục nhân viên làm việc suốt ngày đêm, theo dõi hàng loạt màn hình lớn hiển thị bản đồ và hình ảnh trực tiếp. Họ sử dụng các công cụ công nghệ cao, bao gồm cả AI, để phóng to và giám sát chuyển động của đám đông xung quanh các địa điểm chủ chốt dọc theo tuyến đường hành hương kéo dài hơn 20 km giữa Mecca và núi Arafat.
Ông Mohammed al-Qarni, người giám sát hoạt động hành hương tại trung tâm giao thông, ví von: "Với công nghệ tiên tiến, phòng điều khiển chính là đôi mắt của chúng tôi trên mặt đất." AI giúp xác định lưu lượng giao thông trên các con đường dẫn đến các địa điểm linh thiêng và có thể phát hiện các tình huống khẩn cấp ngay cả trước khi chúng thực sự xảy ra.
Ngoài ra, công nghệ này còn có thể giúp đánh giá số lượng người tại một địa điểm nhất định. Camera và AI có thể ước tính khi nào một địa điểm sắp đạt đến sức chứa tối đa, cho phép các cơ quan chức năng có thể nhanh chóng chuyển hướng các dòng người hành hương để tránh tình trạng quá tải. Ví dụ, trong tháng lễ Ramadan năm nay, hệ thống đã phát hiện kịp thời khi Nhà thờ Lớn (Haram) đạt sức chứa tối đa, giúp lực lượng chức năng dừng và kiểm soát dòng người một cách hiệu quả.
Drone và camera nhiệt "săn" người hành hương trái phép
Việc sử dụng công nghệ tiên tiến không chỉ giới hạn trong lĩnh vực hậu cần và quản lý đám đông mà còn được dùng để theo dõi những người hành hương không đăng ký. Đây được cho là nhóm đối tượng chiếm phần lớn trong số 1.301 ca tử vong do các điều kiện thời tiết nắng nóng khắc nghiệt vào năm ngoái.
Khi nhiệt độ tăng lên đến 51,8 độ C vào năm ngoái, những người hành hương trái phép đã không thể vào các khu lều trại và xe buýt có điều hòa không khí do ban tổ chức cung cấp, khiến họ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Năm nay, nhiệt độ cũng được dự báo sẽ vượt mức 40 độ C trong tuần này.
Không phải ai cũng có đủ khả năng tài chính để chi trả cho các giấy phép hành hương chính thức, vốn được phân bổ cho các quốc gia theo hạn ngạch và sau đó được trao cho các cá nhân thông qua hình thức rút thăm. Để ngăn chặn bất kỳ ai có ý định lẻn vào khu vực hành hương trong năm nay, một đội máy bay không người lái được trang bị camera đang liên tục giám sát các lối vào thánh địa Mecca.
Trung tướng Mohammed bin Abdullah Al-Bassami, người đứng đầu Bộ Công an Arab Saudi, cho biết: "Chúng tôi sử dụng trí tuệ nhân tạo và nhiều công cụ khác như máy bay không người lái và camera chụp ảnh nhiệt để đảm bảo an ninh."
Bài học từ những thảm kịch trong quá khứ
Đã một thập kỷ trôi qua kể từ khi lễ hành hương Hajj trải qua thảm họa tồi tệ nhất trong lịch sử hiện đại: vụ giẫm đạp kinh hoàng vào năm 2015 khiến 2.300 người thiệt mạng trong nghi lễ "ném đá quỷ dữ". Trước đó, hàng trăm người cũng đã thiệt mạng trong các vụ giẫm đạp vào các năm 2006, 1998 và 1994. Vào năm 1990, 1.426 người hành hương đã bị giẫm đạp đến chết hoặc bị ngạt thở khi hệ thống thông gió trong một đường hầm bị hỏng.
Những nỗ lực ứng dụng công nghệ cao của chính quyền Arab Saudi lần này cho thấy quyết tâm lớn trong việc ngăn chặn những thảm kịch tương tự tái diễn, đảm bảo một mùa lễ Hajj an toàn và trang nghiêm cho hàng triệu tín đồ Hồi giáo trên khắp thế giới.
Công nghệ cao "trông coi" lễ hội Hajj
Lễ hành hương Hajj, một trong năm trụ cột của đạo Hồi và là một trong những cuộc tụ họp tôn giáo hàng năm lớn nhất thế giới, đang diễn ra tại thánh địa Mecca (Arab Saudi) từ ngày 4 tháng 6 đến ngày 9 tháng 6. Để ngăn chặn các thảm họa giẫm đạp kinh hoàng từng xảy ra trong quá khứ, nhà chức trách Arab Saudi năm nay đang tăng cường sử dụng các công nghệ tiên tiến như Trí tuệ Nhân tạo (AI), camera chụp ảnh nhiệt và máy bay không người lái (drone) để quản lý và điều phối biển người tham gia.
Hajj là một nghĩa vụ tôn giáo mà tất cả những người Hồi giáo có đủ điều kiện về kinh tế và sức khỏe đều phải thực hiện ít nhất một lần trong đời. Năm nay, dự kiến có khoảng 1,4 triệu tín đồ từ khắp nơi trên thế giới đổ về Mecca và các khu vực xung quanh, tạo ra một thách thức khổng lồ về mặt hậu cần và an ninh.
AI phân tích đám đông và dự đoán rủi ro
Theo hãng tin AFP, công nghệ AI đang chứng tỏ vai trò quan trọng trong việc theo dõi và phân tích một lượng lớn hình ảnh được truyền về từ hơn 15.000 camera được lắp đặt ở trong và xung quanh thánh địa Mecca.
Các hệ thống AI này đã được tinh chỉnh để có thể phát hiện những chuyển động bất thường của đám đông hoặc dự đoán những điểm có nguy cơ xảy ra tắc nghẽn trong các luồng di chuyển của người đi bộ. Những cảnh báo sớm này được kỳ vọng sẽ trở thành một biện pháp cứu sinh tiềm năng tại một sự kiện đông đúc và có lịch sử nhiều vụ giẫm đạp chết người.
Ông Mohamed Nazier, Tổng giám đốc Trung tâm Vận tải Tổng hợp tại Ủy ban Hoàng gia Mecca, cho biết: "Trong phòng điều khiển giao thông, chúng tôi sử dụng các camera chuyên dụng được trang bị AI để phân tích chuyển động, xác định các khu vực đông đúc và dự đoán hành vi của đám đông."
Tại trung tâm điều khiển chính ở Mecca, hàng chục nhân viên làm việc suốt ngày đêm, theo dõi hàng loạt màn hình lớn hiển thị bản đồ và hình ảnh trực tiếp. Họ sử dụng các công cụ công nghệ cao, bao gồm cả AI, để phóng to và giám sát chuyển động của đám đông xung quanh các địa điểm chủ chốt dọc theo tuyến đường hành hương kéo dài hơn 20 km giữa Mecca và núi Arafat.
Ông Mohammed al-Qarni, người giám sát hoạt động hành hương tại trung tâm giao thông, ví von: "Với công nghệ tiên tiến, phòng điều khiển chính là đôi mắt của chúng tôi trên mặt đất." AI giúp xác định lưu lượng giao thông trên các con đường dẫn đến các địa điểm linh thiêng và có thể phát hiện các tình huống khẩn cấp ngay cả trước khi chúng thực sự xảy ra.
Ngoài ra, công nghệ này còn có thể giúp đánh giá số lượng người tại một địa điểm nhất định. Camera và AI có thể ước tính khi nào một địa điểm sắp đạt đến sức chứa tối đa, cho phép các cơ quan chức năng có thể nhanh chóng chuyển hướng các dòng người hành hương để tránh tình trạng quá tải. Ví dụ, trong tháng lễ Ramadan năm nay, hệ thống đã phát hiện kịp thời khi Nhà thờ Lớn (Haram) đạt sức chứa tối đa, giúp lực lượng chức năng dừng và kiểm soát dòng người một cách hiệu quả.
Drone và camera nhiệt "săn" người hành hương trái phép
Việc sử dụng công nghệ tiên tiến không chỉ giới hạn trong lĩnh vực hậu cần và quản lý đám đông mà còn được dùng để theo dõi những người hành hương không đăng ký. Đây được cho là nhóm đối tượng chiếm phần lớn trong số 1.301 ca tử vong do các điều kiện thời tiết nắng nóng khắc nghiệt vào năm ngoái.
Khi nhiệt độ tăng lên đến 51,8 độ C vào năm ngoái, những người hành hương trái phép đã không thể vào các khu lều trại và xe buýt có điều hòa không khí do ban tổ chức cung cấp, khiến họ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Năm nay, nhiệt độ cũng được dự báo sẽ vượt mức 40 độ C trong tuần này.
Không phải ai cũng có đủ khả năng tài chính để chi trả cho các giấy phép hành hương chính thức, vốn được phân bổ cho các quốc gia theo hạn ngạch và sau đó được trao cho các cá nhân thông qua hình thức rút thăm. Để ngăn chặn bất kỳ ai có ý định lẻn vào khu vực hành hương trong năm nay, một đội máy bay không người lái được trang bị camera đang liên tục giám sát các lối vào thánh địa Mecca.
Trung tướng Mohammed bin Abdullah Al-Bassami, người đứng đầu Bộ Công an Arab Saudi, cho biết: "Chúng tôi sử dụng trí tuệ nhân tạo và nhiều công cụ khác như máy bay không người lái và camera chụp ảnh nhiệt để đảm bảo an ninh."
Bài học từ những thảm kịch trong quá khứ
Đã một thập kỷ trôi qua kể từ khi lễ hành hương Hajj trải qua thảm họa tồi tệ nhất trong lịch sử hiện đại: vụ giẫm đạp kinh hoàng vào năm 2015 khiến 2.300 người thiệt mạng trong nghi lễ "ném đá quỷ dữ". Trước đó, hàng trăm người cũng đã thiệt mạng trong các vụ giẫm đạp vào các năm 2006, 1998 và 1994. Vào năm 1990, 1.426 người hành hương đã bị giẫm đạp đến chết hoặc bị ngạt thở khi hệ thống thông gió trong một đường hầm bị hỏng.
Những nỗ lực ứng dụng công nghệ cao của chính quyền Arab Saudi lần này cho thấy quyết tâm lớn trong việc ngăn chặn những thảm kịch tương tự tái diễn, đảm bảo một mùa lễ Hajj an toàn và trang nghiêm cho hàng triệu tín đồ Hồi giáo trên khắp thế giới.
