Yu Ki San
Writer
Nhìn lại ý tưởng ban đầu của YouTube vào năm 2005, nó có vẻ thật đơn giản và khiêm tốn: giúp mọi người dễ dàng chia sẻ những đoạn video tự quay từ máy ảnh kỹ thuật số hay điện thoại. Nhưng 20 năm sau ngày video đầu tiên "Me at the zoo" dài 19 giây được tải lên (23/4/2005), YouTube đã trở thành một thế lực giải trí khổng lồ, đa diện, gần như không thể thay thế, với 3,5 tỷ người xem hàng tháng, doanh thu quảng cáo hàng chục tỷ đô la và tham vọng không ngừng mở rộng để chiếm lĩnh gần như mọi cách chúng ta tiêu thụ nội dung và dành thời gian trực tuyến.
"Bí mật" thành công: Vòng quay nội dung và đề xuất
Trao đổi với The Verge nhân dịp kỷ niệm 20 năm, các lãnh đạo YouTube cho biết nền tảng này phức tạp và đa dạng hơn bao giờ hết, nhưng ý tưởng cốt lõi vẫn không đổi. Scott Silver, một lãnh đạo lâu năm tại YouTube, gọi đó là "bí mật không hề bí mật": có một bộ sưu tập video khổng lồ -> tìm ra video phù hợp để hiển thị cho người dùng (thuật toán đề xuất) -> người dùng xem -> trả tiền cho nhà sáng tạo để họ làm thêm video mới -> bộ sưu tập càng lớn hơn -> vòng quay lặp lại và tự củng cố. Chính "vòng quay" (flywheel) này đã giúp YouTube phát triển và thống trị suốt hai thập kỷ.
"Me at the zoo" dài 19 giây, video đầu tiên được đăng tải trên YouTube
Ba làn đường và cỗ máy thu thập nội dung
Để phục vụ nhà quảng cáo và người dùng, YouTube hiện hoạt động trên ít nhất ba "làn đường" chính, theo Brian Albert, Giám đốc Điều hành quảng cáo. Đó là Streaming (nội dung cao cấp, cạnh tranh Netflix...), Social Video (chủ yếu là Shorts, cạnh tranh TikTok...) và Online Video truyền thống (video dài/trung bình do creator tạo, thế mạnh độc nhất của YouTube). Chiến lược này giúp YouTube thu hút mọi loại ngân sách quảng cáo. Tara Walpert Levy, Phó chủ tịch YouTube, cho biết nhà quảng cáo giờ đây không chỉ mua quảng cáo video mà còn đẩy mạnh các hình thức thương mại và hợp tác thương hiệu trên nền tảng.
Cách đơn giản nhất để hiểu YouTube là một cỗ máy thu thập nội dung không ngừng nghỉ, tìm kiếm bất cứ thứ gì có thể thu hút thời gian xem của người dùng. Từ việc khởi đầu bằng các video vi phạm bản quyền (như clip "Lazy Sunday" của SNL), thử nghiệm rồi thất bại với phim/show độc quyền, YouTube chuyển sang các thỏa thuận lớn (NFL Sunday Ticket), tích hợp kênh streaming khác (Primetime Channels), mở rộng mạnh mẽ sang âm thanh (YouTube Music - nền tảng nhạc lớn nhất nếu tính cả video, và YouTube Podcasts), và gần đây nhất là thử nghiệm các trò chơi nhỏ ("Playables") ngay trong ứng dụng. Mục tiêu cuối cùng: bất cứ khi nào bạn muốn xem, nghe, hay thậm chí là chơi, bạn sẽ mở YouTube.
Thách thức kỹ thuật và đặt cược vào AI, Gaming
Để hiện thực hóa tham vọng "mọi nơi", đội ngũ kỹ thuật của YouTube đối mặt thách thức khổng lồ trong việc đảm bảo nền tảng hoạt động mượt mà trên vô số thiết bị, từ máy tính, điện thoại, TV, đến đồng hồ, xe hơi, kính VR... với một mã nguồn gốc thống nhất nhất có thể.
Trong tương lai, YouTube đang đặt cược lớn vào AI để giải quyết nhiều vấn đề. AI được ứng dụng vào mọi khâu của trải nghiệm sáng tạo (từ gợi ý ý tưởng, tạo video hoàn toàn, trả lời bình luận đến dịch thuật tự động sang ngôn ngữ khác), hứa hẹn mở rộng kho nội dung với tốc độ chưa từng thấy. Tuy nhiên, rủi ro về việc AI tạo ra nội dung kém chất lượng ("AI slop") cũng hiện hữu.
Lĩnh vực Gaming cũng là một mặt trận tham vọng khác. Sau thất bại với ứng dụng YouTube Gaming riêng, YouTube đang tìm cách biến Playables thành một nền tảng không chỉ để chơi mà còn để sáng tạo nội dung, tương tự như cách Roblox hay Fortnite vận hành. Dù đây là một canh bạc lớn và đầy rủi ro, nhưng nếu thành công, nó sẽ tạo ra một nguồn nội dung khổng lồ mới cho vòng quay của YouTube.
20 năm trôi qua, YouTube từ một trang chia sẻ video đơn giản đã trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa đại chúng và nền kinh tế số toàn cầu. Với quy mô khổng lồ, thuật toán đề xuất ngày càng tinh vi và tham vọng không ngừng mở rộng sang mọi lĩnh vực nội dung, "gã khổng lồ" này dường như vẫn đang trong giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ nhất của mình, tiếp tục "YouTube-hóa" toàn bộ ngành công nghiệp giải trí.
"Bí mật" thành công: Vòng quay nội dung và đề xuất
Trao đổi với The Verge nhân dịp kỷ niệm 20 năm, các lãnh đạo YouTube cho biết nền tảng này phức tạp và đa dạng hơn bao giờ hết, nhưng ý tưởng cốt lõi vẫn không đổi. Scott Silver, một lãnh đạo lâu năm tại YouTube, gọi đó là "bí mật không hề bí mật": có một bộ sưu tập video khổng lồ -> tìm ra video phù hợp để hiển thị cho người dùng (thuật toán đề xuất) -> người dùng xem -> trả tiền cho nhà sáng tạo để họ làm thêm video mới -> bộ sưu tập càng lớn hơn -> vòng quay lặp lại và tự củng cố. Chính "vòng quay" (flywheel) này đã giúp YouTube phát triển và thống trị suốt hai thập kỷ.
Ba làn đường và cỗ máy thu thập nội dung
Để phục vụ nhà quảng cáo và người dùng, YouTube hiện hoạt động trên ít nhất ba "làn đường" chính, theo Brian Albert, Giám đốc Điều hành quảng cáo. Đó là Streaming (nội dung cao cấp, cạnh tranh Netflix...), Social Video (chủ yếu là Shorts, cạnh tranh TikTok...) và Online Video truyền thống (video dài/trung bình do creator tạo, thế mạnh độc nhất của YouTube). Chiến lược này giúp YouTube thu hút mọi loại ngân sách quảng cáo. Tara Walpert Levy, Phó chủ tịch YouTube, cho biết nhà quảng cáo giờ đây không chỉ mua quảng cáo video mà còn đẩy mạnh các hình thức thương mại và hợp tác thương hiệu trên nền tảng.
Cách đơn giản nhất để hiểu YouTube là một cỗ máy thu thập nội dung không ngừng nghỉ, tìm kiếm bất cứ thứ gì có thể thu hút thời gian xem của người dùng. Từ việc khởi đầu bằng các video vi phạm bản quyền (như clip "Lazy Sunday" của SNL), thử nghiệm rồi thất bại với phim/show độc quyền, YouTube chuyển sang các thỏa thuận lớn (NFL Sunday Ticket), tích hợp kênh streaming khác (Primetime Channels), mở rộng mạnh mẽ sang âm thanh (YouTube Music - nền tảng nhạc lớn nhất nếu tính cả video, và YouTube Podcasts), và gần đây nhất là thử nghiệm các trò chơi nhỏ ("Playables") ngay trong ứng dụng. Mục tiêu cuối cùng: bất cứ khi nào bạn muốn xem, nghe, hay thậm chí là chơi, bạn sẽ mở YouTube.
Thách thức kỹ thuật và đặt cược vào AI, Gaming
Để hiện thực hóa tham vọng "mọi nơi", đội ngũ kỹ thuật của YouTube đối mặt thách thức khổng lồ trong việc đảm bảo nền tảng hoạt động mượt mà trên vô số thiết bị, từ máy tính, điện thoại, TV, đến đồng hồ, xe hơi, kính VR... với một mã nguồn gốc thống nhất nhất có thể.
Trong tương lai, YouTube đang đặt cược lớn vào AI để giải quyết nhiều vấn đề. AI được ứng dụng vào mọi khâu của trải nghiệm sáng tạo (từ gợi ý ý tưởng, tạo video hoàn toàn, trả lời bình luận đến dịch thuật tự động sang ngôn ngữ khác), hứa hẹn mở rộng kho nội dung với tốc độ chưa từng thấy. Tuy nhiên, rủi ro về việc AI tạo ra nội dung kém chất lượng ("AI slop") cũng hiện hữu.
Lĩnh vực Gaming cũng là một mặt trận tham vọng khác. Sau thất bại với ứng dụng YouTube Gaming riêng, YouTube đang tìm cách biến Playables thành một nền tảng không chỉ để chơi mà còn để sáng tạo nội dung, tương tự như cách Roblox hay Fortnite vận hành. Dù đây là một canh bạc lớn và đầy rủi ro, nhưng nếu thành công, nó sẽ tạo ra một nguồn nội dung khổng lồ mới cho vòng quay của YouTube.
20 năm trôi qua, YouTube từ một trang chia sẻ video đơn giản đã trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa đại chúng và nền kinh tế số toàn cầu. Với quy mô khổng lồ, thuật toán đề xuất ngày càng tinh vi và tham vọng không ngừng mở rộng sang mọi lĩnh vực nội dung, "gã khổng lồ" này dường như vẫn đang trong giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ nhất của mình, tiếp tục "YouTube-hóa" toàn bộ ngành công nghiệp giải trí.
