Linh Pham
Intern Writer
Kể từ khi Ả Rập Xê Út công bố "Tầm nhìn 2030" vào năm 2016, quốc gia xuất khẩu dầu mỏ lớn nhất thế giới này đã nỗ lực chuyển đổi và giảm sự phụ thuộc vào ngành công nghiệp dầu mỏ. Theo báo cáo ngày 10 tháng 9 của tờ Wall Street Journal, với sự hỗ trợ của ngành công nghiệp năng lượng mặt trời tiên tiến của Trung Quốc, Ả Rập Xê Út đang liên tục xây dựng các nhà máy điện mặt trời quy mô lớn, dần dần chuyển mình thành một quốc gia sản xuất điện mặt trời hàng đầu.
Ả Rập Xê Út hy vọng sẽ chuyển đổi cơ cấu kinh tế và tăng doanh thu thông qua năng lượng mặt trời, với mục tiêu đạt được một nửa lượng điện năng đến từ năng lượng sạch vào năm 2030. Marco Arcelli, Tổng giám đốc điều hành của ACWA Power, cho biết: "Ngày nay, năng lượng mặt trời là nguồn năng lượng rẻ nhất, nhanh nhất, dễ dàng nhất và an toàn nhất có thể lắp đặt."
Ả Rập Xê Út cần thêm điện cho các khu du lịch, nhà máy và trung tâm dữ liệu trí tuệ nhân tạo mới. Việc thúc đẩy năng lượng xanh cũng cho phép Ả Rập Xê Út xuất khẩu nhiều dầu hơn. Hiện tại, khoảng một phần ba lượng điện của Ả Rập Xê Út đến từ nhiên liệu hóa thạch. Nhà phân tích Oliver Connor của Citigroup chỉ ra rằng điều này tương đương với việc từ bỏ khoảng 20 tỷ đô la giá trị xuất khẩu dầu mỗi năm.
Với sự hỗ trợ của ngành công nghiệp pin và tấm pin mặt trời phát triển của Trung Quốc , chi phí năng lượng mặt trời tiếp tục giảm, và sức hấp dẫn của năng lượng tái tạo đang tăng nhanh chóng. Theo các báo cáo, Ả Rập Xê Út đang nỗ lực xây dựng các nhà máy điện mặt trời quy mô lớn và các hệ thống pin khổng lồ, trở thành một trong những thị trường năng lượng mặt trời phát triển nhanh nhất.
Vào tháng 7, ba công ty Saudi Arabia, bao gồm ACWA, cho biết họ sẽ đầu tư 8,3 tỷ đô la vào các dự án năng lượng tái tạo với tổng công suất 15 gigawatt, chủ yếu là năng lượng mặt trời và gió. Saudi Arabia cũng muốn mở rộng ảnh hưởng ra ngoài khu vực Vịnh. Ví dụ, ACWA cho biết họ đang thảo luận với các nhà cung cấp công nghệ truyền tải và các công ty năng lượng châu Âu về khả năng cung cấp điện cho châu Âu.
Năng lượng mặt trời cũng đang hỗ trợ dự án Biển Đỏ của Ả Rập Xê Út nhằm phát triển du lịch. Người phát ngôn của dự án du lịch Ả Rập Xê Út nói với tờ Wall Street Journal rằng năm khách sạn đã đi vào hoạt động và được cung cấp năng lượng từ hệ thống năng lượng mặt trời và pin do ACWA lắp đặt.
Tuy nhiên, các dự án điện mặt trời của Ả Rập Xê Út đang đối mặt với nhiều thách thức. Nhiệt độ cao và bụi ở các sa mạc Trung Đông làm giảm sản lượng điện từ các tấm pin mặt trời. Tỷ lệ năng lượng tái tạo ngày càng tăng làm phức tạp việc quản lý lưới điện, đòi hỏi phải xây dựng thêm các cơ sở lưu trữ năng lượng để giải quyết tình trạng năng lượng tái tạo không thể dễ dàng bật/tắt để đáp ứng nhu cầu.
Nishant Kumar, một nhà phân tích tại công ty nghiên cứu năng lượng Rystad Energy của Na Uy, tin rằng Ả Rập Xê Út có thể không đạt được mục tiêu năng lượng sạch 50% đúng hạn, nhưng khi các dự án năng lượng tái tạo mới đi vào hoạt động, năng lượng carbon thấp có thể chiếm hơn một phần ba cơ cấu điện của Ả Rập Xê Út vào năm 2030. Cơ quan này dự đoán rằng điều này có thể đưa Ả Rập Xê Út trở thành một trong năm thị trường hàng đầu thế giới về lắp đặt công suất năng lượng mặt trời mới.
Trung Quốc đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển năng lượng mặt trời của Ả Rập Xê Út. Dữ liệu nghiên cứu của Capital Economics cho thấy Ả Rập Xê Út đã nhập khẩu 16 gigawatt tấm pin mặt trời từ Trung Quốc vào năm 2024, biến nước này thành thị trường xuất khẩu quang điện lớn của Trung Quốc.
Các công ty Trung Quốc cũng đã ký hợp đồng xây dựng một số dự án điện mặt trời trọng điểm tại Ả Rập Xê Út. Ví dụ, Nhà máy Điện Mặt Trời Al Shubach, một dự án hợp tác giữa Tập đoàn Quốc tế thuộc Tập đoàn Kỹ thuật Năng lượng Trung Quốc, Công ty Kỹ thuật Nhiệt điện Quảng Đông và Viện Thiết kế Điện lực Tây Bắc, tọa lạc tại sa mạc, cách Jeddah, Ả Rập Xê Út khoảng 80 km về phía nam. Đây là dự án điện mặt trời lớn nhất Trung Đông.
Nhà máy điện mặt trời có diện tích khoảng 53 km2, với tổng công suất xoay chiều là 2,6 GW và công suất một chiều là 3,19 GW. Trong 35 năm tới, dự án sẽ sản xuất khoảng 282,2 TWh điện. Nhà máy đã chính thức hòa lưới điện với công suất tối đa vào tháng 1 năm nay, tạo động lực mạnh mẽ cho kế hoạch chuyển đổi năng lượng của Ả Rập Xê Út.
Andrew Worden, Tổng giám đốc điều hành của GameChange Solar, một nhà cung cấp thiết bị năng lượng mặt trời của Hoa Kỳ, cho biết kế hoạch năng lượng tái tạo của Ả Rập Xê Út có vẻ xa vời khi ông lần đầu nghe về nó cách đây gần một thập kỷ, nhưng hiện nay nó đã trở thành một thị trường quan trọng.
GameChange Solar và các đối tác Trung Quốc đã xây dựng một nhà máy tại Dammam, Ả Rập Xê Út, và đang nỗ lực mở rộng sản xuất để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng. "Đột nhiên, nó đã trở thành một dự án lớn", Worden nói.
Tờ Wall Street Journal chỉ ra rằng Hoa Kỳ đã và đang nỗ lực ngăn chặn các tấm pin mặt trời và pin lưu trữ của Trung Quốc thâm nhập thị trường Mỹ, nhưng đối với các quốc gia sẵn sàng mua sản phẩm của Trung Quốc, những thiết bị này có thể giúp giảm giá điện carbon thấp một cách hiệu quả. Các nhà máy điện mặt trời ngày càng mở rộng ở các sa mạc Trung Đông chứng minh rằng các tấm pin mặt trời và pin lưu trữ do Trung Quốc sản xuất đang thay đổi cách thế giới sản xuất điện.
Ả Rập Xê Út hy vọng sẽ chuyển đổi cơ cấu kinh tế và tăng doanh thu thông qua năng lượng mặt trời, với mục tiêu đạt được một nửa lượng điện năng đến từ năng lượng sạch vào năm 2030. Marco Arcelli, Tổng giám đốc điều hành của ACWA Power, cho biết: "Ngày nay, năng lượng mặt trời là nguồn năng lượng rẻ nhất, nhanh nhất, dễ dàng nhất và an toàn nhất có thể lắp đặt."
Ả Rập Xê Út cần thêm điện cho các khu du lịch, nhà máy và trung tâm dữ liệu trí tuệ nhân tạo mới. Việc thúc đẩy năng lượng xanh cũng cho phép Ả Rập Xê Út xuất khẩu nhiều dầu hơn. Hiện tại, khoảng một phần ba lượng điện của Ả Rập Xê Út đến từ nhiên liệu hóa thạch. Nhà phân tích Oliver Connor của Citigroup chỉ ra rằng điều này tương đương với việc từ bỏ khoảng 20 tỷ đô la giá trị xuất khẩu dầu mỗi năm.
Với sự hỗ trợ của ngành công nghiệp pin và tấm pin mặt trời phát triển của Trung Quốc , chi phí năng lượng mặt trời tiếp tục giảm, và sức hấp dẫn của năng lượng tái tạo đang tăng nhanh chóng. Theo các báo cáo, Ả Rập Xê Út đang nỗ lực xây dựng các nhà máy điện mặt trời quy mô lớn và các hệ thống pin khổng lồ, trở thành một trong những thị trường năng lượng mặt trời phát triển nhanh nhất.
Vào tháng 7, ba công ty Saudi Arabia, bao gồm ACWA, cho biết họ sẽ đầu tư 8,3 tỷ đô la vào các dự án năng lượng tái tạo với tổng công suất 15 gigawatt, chủ yếu là năng lượng mặt trời và gió. Saudi Arabia cũng muốn mở rộng ảnh hưởng ra ngoài khu vực Vịnh. Ví dụ, ACWA cho biết họ đang thảo luận với các nhà cung cấp công nghệ truyền tải và các công ty năng lượng châu Âu về khả năng cung cấp điện cho châu Âu.
Năng lượng mặt trời cũng đang hỗ trợ dự án Biển Đỏ của Ả Rập Xê Út nhằm phát triển du lịch. Người phát ngôn của dự án du lịch Ả Rập Xê Út nói với tờ Wall Street Journal rằng năm khách sạn đã đi vào hoạt động và được cung cấp năng lượng từ hệ thống năng lượng mặt trời và pin do ACWA lắp đặt.
Tuy nhiên, các dự án điện mặt trời của Ả Rập Xê Út đang đối mặt với nhiều thách thức. Nhiệt độ cao và bụi ở các sa mạc Trung Đông làm giảm sản lượng điện từ các tấm pin mặt trời. Tỷ lệ năng lượng tái tạo ngày càng tăng làm phức tạp việc quản lý lưới điện, đòi hỏi phải xây dựng thêm các cơ sở lưu trữ năng lượng để giải quyết tình trạng năng lượng tái tạo không thể dễ dàng bật/tắt để đáp ứng nhu cầu.
Nishant Kumar, một nhà phân tích tại công ty nghiên cứu năng lượng Rystad Energy của Na Uy, tin rằng Ả Rập Xê Út có thể không đạt được mục tiêu năng lượng sạch 50% đúng hạn, nhưng khi các dự án năng lượng tái tạo mới đi vào hoạt động, năng lượng carbon thấp có thể chiếm hơn một phần ba cơ cấu điện của Ả Rập Xê Út vào năm 2030. Cơ quan này dự đoán rằng điều này có thể đưa Ả Rập Xê Út trở thành một trong năm thị trường hàng đầu thế giới về lắp đặt công suất năng lượng mặt trời mới.
Trung Quốc đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển năng lượng mặt trời của Ả Rập Xê Út. Dữ liệu nghiên cứu của Capital Economics cho thấy Ả Rập Xê Út đã nhập khẩu 16 gigawatt tấm pin mặt trời từ Trung Quốc vào năm 2024, biến nước này thành thị trường xuất khẩu quang điện lớn của Trung Quốc.
Các công ty Trung Quốc cũng đã ký hợp đồng xây dựng một số dự án điện mặt trời trọng điểm tại Ả Rập Xê Út. Ví dụ, Nhà máy Điện Mặt Trời Al Shubach, một dự án hợp tác giữa Tập đoàn Quốc tế thuộc Tập đoàn Kỹ thuật Năng lượng Trung Quốc, Công ty Kỹ thuật Nhiệt điện Quảng Đông và Viện Thiết kế Điện lực Tây Bắc, tọa lạc tại sa mạc, cách Jeddah, Ả Rập Xê Út khoảng 80 km về phía nam. Đây là dự án điện mặt trời lớn nhất Trung Đông.
Nhà máy điện mặt trời có diện tích khoảng 53 km2, với tổng công suất xoay chiều là 2,6 GW và công suất một chiều là 3,19 GW. Trong 35 năm tới, dự án sẽ sản xuất khoảng 282,2 TWh điện. Nhà máy đã chính thức hòa lưới điện với công suất tối đa vào tháng 1 năm nay, tạo động lực mạnh mẽ cho kế hoạch chuyển đổi năng lượng của Ả Rập Xê Út.
Andrew Worden, Tổng giám đốc điều hành của GameChange Solar, một nhà cung cấp thiết bị năng lượng mặt trời của Hoa Kỳ, cho biết kế hoạch năng lượng tái tạo của Ả Rập Xê Út có vẻ xa vời khi ông lần đầu nghe về nó cách đây gần một thập kỷ, nhưng hiện nay nó đã trở thành một thị trường quan trọng.
GameChange Solar và các đối tác Trung Quốc đã xây dựng một nhà máy tại Dammam, Ả Rập Xê Út, và đang nỗ lực mở rộng sản xuất để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng. "Đột nhiên, nó đã trở thành một dự án lớn", Worden nói.
Tờ Wall Street Journal chỉ ra rằng Hoa Kỳ đã và đang nỗ lực ngăn chặn các tấm pin mặt trời và pin lưu trữ của Trung Quốc thâm nhập thị trường Mỹ, nhưng đối với các quốc gia sẵn sàng mua sản phẩm của Trung Quốc, những thiết bị này có thể giúp giảm giá điện carbon thấp một cách hiệu quả. Các nhà máy điện mặt trời ngày càng mở rộng ở các sa mạc Trung Đông chứng minh rằng các tấm pin mặt trời và pin lưu trữ do Trung Quốc sản xuất đang thay đổi cách thế giới sản xuất điện.
