Visa “H-1B mới” là gì mà khiến doanh nghiệp Mỹ hoảng loạn, Nhà Trắng phải vội vã đính chính

[Tháp rơi tự do]

Ngày 19/9, Tổng thống Mỹ Donald Trump ký sắc lệnh nâng phí xin visa H-1B – loại visa dành cho lao động tay nghề cao – lên tới 100.000 USD cho mỗi hồ sơ. Ông khẳng định biện pháp này nhằm bảo đảm Mỹ chỉ tiếp nhận những nhân tài thực sự không thể thay thế bởi lao động bản địa.

Ngay sau khi công bố, thông tin này đã làm bùng nổ sự lo lắng trong giới công nghệ và tài chính. Các công ty cùng luật sư nhập cư cảnh báo những lao động H-1B đang ở nước ngoài có thể gặp rắc rối khi quay lại Mỹ. Điều này khiến nhiều tập đoàn lớn phải kích hoạt “kế hoạch khẩn cấp”.

Visa H-1B là một loại thị thực không định cư của Mỹ, cấp cho lao động nước ngoài có trình độ chuyên môn cao đến làm việc tạm thời tại Mỹ. Đây là chương trình được nhiều doanh nghiệp công nghệ, y tế, tài chính… sử dụng để tuyển dụng nhân lực quốc tế.

Doanh nghiệp “truy lùng” nhân viên khắp thế giới​

Microsoft, Amazon, Google, JPMorgan và nhiều công ty khác lập tức gửi thông báo nội bộ, yêu cầu nhân viên H-1B không rời khỏi Mỹ, đồng thời thúc giục những người đang công tác hay du lịch ở nước ngoài phải trở về trước nửa đêm Chủ nhật.

Phòng nhân sự của các tập đoàn này làm việc thâu đêm để xác định vị trí từng nhân viên, đặt vé máy bay và hỗ trợ về thủ tục. Trên mạng xã hội, nhiều lao động chia sẻ họ phải bỏ dở cuộc họp, hủy chuyến công tác, thậm chí vội vã rời du thuyền để tìm đường quay lại Mỹ. Có người còn cân nhắc đường vòng qua Guam hoặc Hawaii chỉ để kịp nhập cảnh.

Một cố vấn nhân sự cao cấp tiết lộ: “Danh sách nhân viên H-1B được chia nhỏ, mỗi HR quản lý hàng chục người. Họ nhắn tin liên tục, chỉ để chắc chắn rằng không ai mắc kẹt ở nước ngoài.”

Nhà Trắng vội vã “chữa cháy”​

Trước làn sóng hoảng loạn, ngày 20/9, Nhà Trắng đã lên tiếng đính chính. Phát ngôn viên Karoline Leavitt khẳng định:

• 100.000 USD chỉ áp dụng cho hồ sơ mới, không ảnh hưởng đến người đã có visa, hồ sơ gia hạn hay trường hợp trúng tuyển trong kỳ bốc thăm 2025.
• Khoản phí này là một lần duy nhất, không phải chi trả hàng năm.

Tuy nhiên, lời giải thích này lại mâu thuẫn với tuyên bố trước đó của Bộ trưởng Thương mại Lutnick. Ông từng nói mức phí sẽ mang lại hơn 100 tỷ USD cho ngân khố Mỹ mỗi năm – ngụ ý rằng đây là khoản phí lặp lại hàng năm. Sự bất nhất khiến dư luận tiếp tục nghi ngờ.

Lo ngại từ chính trị gia và quốc tế​

Nhiều chuyên gia và nghị sĩ lên tiếng phản đối. Thượng nghị sĩ Mark Warner (đảng Dân chủ, bang Virginia) cảnh báo: “Doanh nghiệp có thể chấp nhận chi trả, nhưng lâu dài Mỹ sẽ đánh mất sức hút với nhân tài toàn cầu, làm suy yếu nền kinh tế.”

Ấn Độ – quốc gia có số lượng lao động H-1B nhiều nhất – cũng bày tỏ quan ngại. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Ấn Độ Randhir Jaiswal cho rằng quy định này có thể gây “hệ quả nhân đạo”, làm gián đoạn đời sống gia đình của hàng nghìn người.

Dù Nhà Trắng đã “chữa cháy”, nhiều luật sư nhập cư nhận định đây chỉ là bước khởi đầu cho loạt thay đổi sâu rộng hơn đối với chương trình H-1B. Luật sư Stevenson (hãng Fisher Phillips) nói: “Chúng tôi tin rằng chính phủ sẽ còn tiếp tục siết chặt hơn nữa.”

Đối với hàng trăm nghìn lao động nước ngoài đang làm việc tại Mỹ bằng visa H-1B, sự kiện này cho thấy tương lai của họ ngày càng bất ổn, ngay cả khi họ tạm thời thoát khỏi “cơn bão” lần này.