Vì sao ông Trump tuyên bố rút nước Mỹ ra khỏi tổ chức UNESCO?

[From Beijing with Love]

Đây không phải quyết định bột phát. Nó là một phần trong chiến lược lớn hơn của Tổng thống Trump, nhằm rút nước Mỹ ra khỏi những tổ chức quốc tế mà ông cho là đi ngược lại lợi ích quốc gia, đồng thời biến việc chấm dứt các chương trình Đa dạng, Công bằng và Hòa nhập (DEI) thành trọng tâm của chính quyền.

Trong một tuyên bố đanh thép, Phó phát ngôn viên Nhà Trắng Anna Kelly đã nói: "Tổng thống Trump đã quyết định rút Hoa Kỳ ra khỏi UNESCO — một tổ chức ủng hộ các mục tiêu văn hóa và xã hội gây chia rẽ, 'woke' (thức tỉnh), hoàn toàn đi ngược lại với các chính sách hợp tình hợp lý mà người dân Mỹ đã bỏ phiếu ủng hộ vào tháng 11."

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Tammy Bruce cũng nói thêm rằng việc Mỹ tiếp tục tham gia vào UNESCO không nằm trong "lợi ích quốc gia" của họ. Quyết định rút lui này sẽ chính thức có hiệu lực vào ngày 31 tháng 12 năm 2026.

Một trong những lý do cốt lõi được đưa ra là cáo buộc về sự thiên vị chống lại Israel và việc UNESCO đã công nhận "Nhà nước Palestine" là quốc gia thành viên.

Bà Bruce cáo buộc rằng "UNESCO hoạt động để thúc đẩy các mục tiêu xã hội và văn hóa gây chia rẽ và duy trì một sự tập trung quá mức vào các Mục tiêu Phát triển Bền vững của Liên Hợp Quốc, một chương trình nghị sự toàn cầu hóa, mang tính ý thức hệ cho sự phát triển quốc tế, đi ngược lại với chính sách đối ngoại Nước Mỹ Trên Hết của chúng ta."

Bà cũng nói thêm: "Quyết định của UNESCO công nhận 'Nhà nước Palestine' là một Quốc gia Thành viên là rất có vấn đề, trái với chính sách của Hoa Kỳ, và đã góp phần vào sự lan rộng của luận điệu chống Israel trong tổ chức."

Đây không phải là lần đầu tiên Hoa Kỳ "dứt áo ra đi". Dù là một thành viên sáng lập của UNESCO vào năm 1945, họ đã rút lui vào năm 1984 với lý do lo ngại về quản lý tài chính yếu kém và sự thiên vị chống lại lợi ích của Mỹ. Gần hai thập kỷ sau, vào năm 2003, Mỹ đã tái gia nhập dưới thời chính quyền của Tổng thống George W. Bush.

Sau đó, Mỹ lại một lần nữa rút khỏi UNESCO trong nhiệm kỳ đầu tiên của chính quyền Trump, nhưng lại tái gia nhập dưới thời Tổng thống Biden. Lần rút lui này đánh dấu một chương mới trong mối quan hệ đầy biến động giữa Hoa Kỳ và một trong những tổ chức văn hóa quan trọng nhất thế giới.

Quyết định của Mỹ đã ngay lập tức nhận được sự hoan nghênh từ Ngoại trưởng Israel Gideon Sa'ar, người đã gọi đây là "một bước đi cần thiết, được thiết kế để thúc đẩy công lý và quyền được đối xử công bằng của Israel trong hệ thống Liên Hợp Quốc."

Tuy nhiên, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron lại có một phản ứng hoàn toàn trái ngược. "Sự ủng hộ không lay chuyển dành cho UNESCO, một người bảo vệ toàn cầu của khoa học, Đại dương, giáo dục, văn hóa và di sản thế giới," ông viết trên X. "Việc Hoa Kỳ rút lui sẽ không làm suy yếu cam kết của chúng ta bên cạnh những người đang dẫn dắt cuộc chiến này."

Về phía UNESCO, Tổng giám đốc Audrey Azoulay đã bày tỏ sự hối tiếc sâu sắc trước quyết định của Mỹ, nhưng cũng nói rằng tổ chức đã lường trước được điều này. "Quyết định này mâu thuẫn với các nguyên tắc cơ bản của chủ nghĩa đa phương," bà nói. Bà cũng bác bỏ các cáo buộc, nhấn mạnh vào những nỗ lực của UNESCO trong lĩnh vực giáo dục về Holocaust và cuộc chiến chống chủ nghĩa bài Do Thái.