ThanhDat
Intern Writer
Các con chip, ô tô và tòa nhà hiện đại đều bắt nguồn từ quặng sắt, nguyên liệu thiết yếu cho ngành thép. Thế giới tiêu thụ gần 2 tỷ tấn quặng sắt mỗi năm, cần khoảng 1,6 tấn quặng để sản xuất 1 tấn thép. Trong số các mỏ quặng trên thế giới, Simandou tại Guinea (Tây Phi) được xem là một trong những mỏ hematit quy mô lớn và có chất lượng cao nhất, với trữ lượng ước tính khoảng 5 tỷ tấn.
Dự án Simandou hiện do Tập đoàn Nhôm Trung Quốc (Chinalco) và tập đoàn khai khoáng Rio Tinto (Anh - Úc) cùng phát triển. Khoản đầu tư này thu hút nhiều sự chú ý, đặc biệt là khi Trung Quốc trở thành đối tác lớn trong quá trình xây dựng hạ tầng. Dự án bao gồm tuyến đường sắt dài 600 km nối khu mỏ đến Đại Tây Dương và một cảng nước sâu phục vụ xuất khẩu. Tổng vốn đầu tư cho hệ thống hạ tầng này nằm trong khoảng 13,3 tỷ USD (khoảng 343.000 tỷ VNĐ) đến 21 tỷ USD (khoảng 541.000 tỷ VNĐ), trong đó Trung Quốc đóng góp khoảng một nửa.
Theo kế hoạch, khoảng 1,5 triệu tấn quặng đã được dự trữ sẽ bắt đầu được vận chuyển vào cuối năm nay. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo dự án này có thể giúp GDP của Guinea tăng khoảng 26% vào năm 2030. Với sản lượng dự kiến 60 triệu tấn mỗi năm, Rio Tinto sẽ nhận khoảng 27 triệu tấn, phần còn lại dành cho các đối tác khác.
Giám đốc tài chính của Rio Tinto từng nhận định rằng dự án này có thể khiến một số nhà cung cấp chi phí cao phải rút lui khỏi thị trường. Việc này đang dần trở nên rõ ràng khi tiến độ dự án được đẩy nhanh.
Theo dữ liệu thị trường, sản lượng từ Simandou có thể khiến tỷ trọng quặng sắt Úc xuất sang Trung Quốc giảm từ 60% năm 2024 xuống còn 45% năm 2025. Điều này làm giảm khả năng đàm phán của Úc trong lĩnh vực quặng sắt, lĩnh vực vốn mang lại nguồn thu lớn cho nền kinh tế nước này.
Bên cạnh đó, các công ty tham gia khai thác tại Simandou khẳng định sẽ phối hợp với chính quyền Guinea để bảo đảm lợi ích cho địa phương, bao gồm việc đầu tư vào hạ tầng, tạo việc làm và phát triển cộng đồng.
Ngày 13 tháng 10 vừa qua, tập đoàn BHP Billiton của Úc cũng thông báo sẽ thực hiện thanh toán giao ngay bằng Nhân dân tệ trong giao dịch với Trung Quốc, phản ánh sự thay đổi trong mô hình thương mại tài nguyên quốc tế.
Simandou không chỉ là một dự án khai khoáng lớn mà còn là ví dụ cho sự chuyển dịch trong ngành tài nguyên toàn cầu, nơi các quốc gia đang tìm cách cân bằng lợi ích, đa dạng hóa nguồn cung và giảm sự phụ thuộc vào một vài nhà cung cấp truyền thống.
Dự án Simandou hiện do Tập đoàn Nhôm Trung Quốc (Chinalco) và tập đoàn khai khoáng Rio Tinto (Anh - Úc) cùng phát triển. Khoản đầu tư này thu hút nhiều sự chú ý, đặc biệt là khi Trung Quốc trở thành đối tác lớn trong quá trình xây dựng hạ tầng. Dự án bao gồm tuyến đường sắt dài 600 km nối khu mỏ đến Đại Tây Dương và một cảng nước sâu phục vụ xuất khẩu. Tổng vốn đầu tư cho hệ thống hạ tầng này nằm trong khoảng 13,3 tỷ USD (khoảng 343.000 tỷ VNĐ) đến 21 tỷ USD (khoảng 541.000 tỷ VNĐ), trong đó Trung Quốc đóng góp khoảng một nửa.
Theo kế hoạch, khoảng 1,5 triệu tấn quặng đã được dự trữ sẽ bắt đầu được vận chuyển vào cuối năm nay. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo dự án này có thể giúp GDP của Guinea tăng khoảng 26% vào năm 2030. Với sản lượng dự kiến 60 triệu tấn mỗi năm, Rio Tinto sẽ nhận khoảng 27 triệu tấn, phần còn lại dành cho các đối tác khác.
Ảnh hưởng đối với thị trường quặng sắt toàn cầu
Simandou là dự án có ý nghĩa lớn đối với Guinea, khi mang lại nguồn thu mới và thúc đẩy phát triển hạ tầng. Tuy nhiên, tác động của nó không chỉ giới hạn trong khu vực này. Các chuyên gia cho rằng, khi Simandou đi vào hoạt động, nguồn cung quặng sắt toàn cầu có thể tăng đáng kể, tạo sức ép giảm giá đối với các nhà sản xuất hiện nay như Úc và Brazil.
Giám đốc tài chính của Rio Tinto từng nhận định rằng dự án này có thể khiến một số nhà cung cấp chi phí cao phải rút lui khỏi thị trường. Việc này đang dần trở nên rõ ràng khi tiến độ dự án được đẩy nhanh.
Theo dữ liệu thị trường, sản lượng từ Simandou có thể khiến tỷ trọng quặng sắt Úc xuất sang Trung Quốc giảm từ 60% năm 2024 xuống còn 45% năm 2025. Điều này làm giảm khả năng đàm phán của Úc trong lĩnh vực quặng sắt, lĩnh vực vốn mang lại nguồn thu lớn cho nền kinh tế nước này.
Tác động đến cân bằng thương mại và nguồn cung chiến lược
Trong bối cảnh Mỹ và Úc đang tăng cường hợp tác để xây dựng chuỗi cung ứng “phi Trung Quốc” trị giá khoảng 8,5 tỷ USD (khoảng 219.000 tỷ VNĐ), việc Simandou được triển khai lại cho thấy xu hướng đa dạng hóa nguồn cung của thị trường. Dự án cũng góp phần mở rộng hình thức thanh toán bằng Nhân dân tệ trong thương mại khoáng sản, giảm phụ thuộc vào đồng USD.
Bên cạnh đó, các công ty tham gia khai thác tại Simandou khẳng định sẽ phối hợp với chính quyền Guinea để bảo đảm lợi ích cho địa phương, bao gồm việc đầu tư vào hạ tầng, tạo việc làm và phát triển cộng đồng.
Ngày 13 tháng 10 vừa qua, tập đoàn BHP Billiton của Úc cũng thông báo sẽ thực hiện thanh toán giao ngay bằng Nhân dân tệ trong giao dịch với Trung Quốc, phản ánh sự thay đổi trong mô hình thương mại tài nguyên quốc tế.
Simandou không chỉ là một dự án khai khoáng lớn mà còn là ví dụ cho sự chuyển dịch trong ngành tài nguyên toàn cầu, nơi các quốc gia đang tìm cách cân bằng lợi ích, đa dạng hóa nguồn cung và giảm sự phụ thuộc vào một vài nhà cung cấp truyền thống.
