ThanhDat
Intern Writer
Khi tin tức về các máy bay chiến đấu của Israel không kích Tehran lan truyền, nhiều người cho rằng hai kẻ thù lớn nhất khu vực Trung Đông đã tiến tới ngưỡng chiến tranh toàn diện. Làm thế nào mà hai quốc gia không có chung biên giới và không có tranh chấp lãnh thổ lại có thể đối đầu sống còn? Cuộc đối đầu vượt lên khỏi các ranh giới tôn giáo và địa lý, kéo cả khu vực vào vòng xoáy xung đột mới.
Về phía Israel, mối đe dọa lớn nhất là chương trình hạt nhân của Iran. Sau khi loại bỏ các đối thủ Sunni trong khu vực, Israel chuyển mối lo sang việc Iran làm giàu uranium – điều họ xem là mối đe dọa sống còn. Kinh nghiệm từ “Chiến dịch Babylon” năm 1981, khi Israel phá hủy lò phản ứng hạt nhân của Iraq, càng củng cố niềm tin rằng không thể để Iran có vũ khí hạt nhân. Dù từng có giai đoạn quan hệ ấm áp thời Shah Iran, cả hai quốc gia giờ đây không còn điểm chung nào ngoài xung đột.
Iran hiện rơi vào thế tiến thoái lưỡng nan. Bên ngoài, Israel không ngừng không kích các mục tiêu ở Syria, cắt đứt chuỗi tiếp tế cho Hezbollah và Houthi, khiến vòng cung kháng chiến gần như tê liệt. Bên trong, Iran chịu áp lực lớn từ các lệnh trừng phạt của phương Tây và sự chia rẽ nội bộ giữa phe ôn hòa và cứng rắn. Việc tuyên bố từ bỏ làm giàu uranium cấp độ vũ khí từng được coi là bước đi hòa giải, nhưng không mang lại kết quả tích cực, mà còn làm lộ điểm yếu chiến lược của Tehran.
Israel liên tục nâng cấp mức độ tấn công – từ phá hoại cơ sở hạt nhân, tấn công mạng cho đến oanh kích thủ đô Tehran. Trong tay Iran còn lại “con bài” cuối cùng: kho tên lửa khổng lồ với hơn 3.000 đầu đạn, có khả năng bao phủ toàn bộ lãnh thổ Israel. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là:
Cựu Thủ tướng Singapore Lý Quang Diệu từng nói: “Trung Đông sẽ là bãi thử nghiệm cho cuộc cạnh tranh của các cường quốc.” Giờ đây, lời tiên tri ấy đang thành hiện thực theo cách khốc liệt nhất. Khi con đường hòa bình trở nên xa vời, Iran buộc phải quyết định: tiếp tục cứng rắn hay chấp nhận lùi bước. Cuộc đối đầu với Israel không chỉ là vấn đề an ninh quốc gia mà còn định hình lại toàn bộ cục diện địa chính trị Trung Đông trong thập kỷ tới.
Cội rễ địa chính trị và chiến lược sai lầm của Iran
Iran, với vai trò lãnh đạo của cộng đồng Hồi giáo Shia, coi sự hiện diện của Israel tại Palestine là mối đe dọa trực tiếp đến ảnh hưởng của mình. Từ Hezbollah ở Lebanon đến Hamas ở Palestine, Iran đã xây dựng cái gọi là “Vòng cung kháng chiến” để mở rộng quyền lực trong khu vực. Tuy nhiên, các đồng minh của Tehran dần suy yếu trong nội chiến Syria, khiến vòng cung này trở nên rời rạc.Về phía Israel, mối đe dọa lớn nhất là chương trình hạt nhân của Iran. Sau khi loại bỏ các đối thủ Sunni trong khu vực, Israel chuyển mối lo sang việc Iran làm giàu uranium – điều họ xem là mối đe dọa sống còn. Kinh nghiệm từ “Chiến dịch Babylon” năm 1981, khi Israel phá hủy lò phản ứng hạt nhân của Iraq, càng củng cố niềm tin rằng không thể để Iran có vũ khí hạt nhân. Dù từng có giai đoạn quan hệ ấm áp thời Shah Iran, cả hai quốc gia giờ đây không còn điểm chung nào ngoài xung đột.
Iran hiện rơi vào thế tiến thoái lưỡng nan. Bên ngoài, Israel không ngừng không kích các mục tiêu ở Syria, cắt đứt chuỗi tiếp tế cho Hezbollah và Houthi, khiến vòng cung kháng chiến gần như tê liệt. Bên trong, Iran chịu áp lực lớn từ các lệnh trừng phạt của phương Tây và sự chia rẽ nội bộ giữa phe ôn hòa và cứng rắn. Việc tuyên bố từ bỏ làm giàu uranium cấp độ vũ khí từng được coi là bước đi hòa giải, nhưng không mang lại kết quả tích cực, mà còn làm lộ điểm yếu chiến lược của Tehran.
Liệu kho tên lửa có thể xoay chuyển cục diện?
Israel liên tục nâng cấp mức độ tấn công – từ phá hoại cơ sở hạt nhân, tấn công mạng cho đến oanh kích thủ đô Tehran. Trong tay Iran còn lại “con bài” cuối cùng: kho tên lửa khổng lồ với hơn 3.000 đầu đạn, có khả năng bao phủ toàn bộ lãnh thổ Israel. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là:
- Hiệu quả thực sự: Hệ thống phòng thủ Iron Dome của Israel có tỷ lệ đánh chặn lên đến 90%. Khả năng tên lửa Iran xuyên thủng mạng lưới phòng thủ vẫn chưa được chứng minh.
- Nguy cơ leo thang: Nếu Iran trả đũa bằng tên lửa, Israel có thể phát động cuộc chiến toàn diện, trong khi các quốc gia Ả Rập khó có thể công khai đứng về phía Iran.
- Cô lập ngoại giao: Trung Quốc và Nga dù phản đối chiến tranh nhưng chưa có hỗ trợ thực tế nào dành cho Iran, khiến nước này ngày càng lẻ loi trên trường quốc tế.
Cựu Thủ tướng Singapore Lý Quang Diệu từng nói: “Trung Đông sẽ là bãi thử nghiệm cho cuộc cạnh tranh của các cường quốc.” Giờ đây, lời tiên tri ấy đang thành hiện thực theo cách khốc liệt nhất. Khi con đường hòa bình trở nên xa vời, Iran buộc phải quyết định: tiếp tục cứng rắn hay chấp nhận lùi bước. Cuộc đối đầu với Israel không chỉ là vấn đề an ninh quốc gia mà còn định hình lại toàn bộ cục diện địa chính trị Trung Đông trong thập kỷ tới.
