Bùi Minh Nhật
Intern Writer
Trong xã hội hiện đại vốn đề cao thành tích, một dạng lo âu mới đang ngày càng phổ biến: orthosomnia tình trạng ám ảnh quá mức về việc ngủ đủ và ngủ đúng “chuẩn”. Thuật ngữ này được đặt ra vào năm 2017, khi các nhà nghiên cứu nhận thấy nhiều bệnh nhân tự chẩn đoán rối loạn giấc ngủ dựa trên dữ liệu từ thiết bị theo dõi giấc ngủ của họ.
Orthosomnia không phải là chẩn đoán y tế chính thức, nhưng nó gắn liền với sự bùng nổ của vòng đeo tay, nhẫn thông minh hay đồng hồ thông minh. Nhiều người tin tưởng thiết bị nhiều hơn cả bác sĩ hoặc chính cảm nhận của họ về giấc ngủ. Điều này dễ dẫn tới sự lo lắng, khiến tình trạng mất ngủ càng nặng thêm. Người mắc orthosomnia thường bận tâm đến các chỉ số như giấc ngủ sâu, REM, thời gian đi vào giấc ngủ hay hiệu suất ngủ, và chính sự ám ảnh ấy lại khiến họ khó chợp mắt hơn.
Theo các chuyên gia, vấn đề lớn nhất nằm ở chỗ các thiết bị này không phải công cụ y tế. Chúng chỉ ước lượng dựa trên nhịp tim, nhiệt độ cơ thể hay chuyển động, chứ không đo trực tiếp sóng não như trong các nghiên cứu giấc ngủ chuyên sâu. Kết quả là, những con số không chính xác có thể tạo ra cảm giác bất an và thúc đẩy vòng luẩn quẩn mất ngủ.
Các chuyên gia khuyến nghị thay vì quá chú tâm vào từng chỉ số, hãy tập trung vào mục tiêu thực sự: bạn muốn ngủ lâu hơn, cảm thấy tỉnh táo hơn vào buổi sáng hay giảm tình trạng tỉnh giấc giữa đêm? Thiết bị theo dõi chỉ nên dùng để nhận diện xu hướng chung theo tuần, chứ không cần soi từng ngày.
Điều quan trọng hơn là xây dựng thói quen ngủ lành mạnh: đi ngủ và thức dậy đúng giờ, hạn chế đồ uống kích thích, giảm căng thẳng và tránh sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ. Buổi sáng, hãy lắng nghe cơ thể thay vì chỉ nhìn vào ứng dụng. Nếu bạn nhận thấy việc theo dõi khiến mình căng thẳng hơn, tốt nhất nên tạm dừng hoặc thử ghi nhật ký giấc ngủ bằng tay.
Trong trường hợp lo âu về giấc ngủ vẫn tiếp diễn, liệu pháp hành vi nhận thức cho mất ngủ (CBT-I) có thể là giải pháp hiệu quả. Đây là phương pháp đã được chứng minh giúp thay đổi thói quen và suy nghĩ liên quan đến giấc ngủ, từ đó cải thiện chất lượng giấc ngủ một cách bền vững. (Theo Yahoo)
Orthosomnia không phải là chẩn đoán y tế chính thức, nhưng nó gắn liền với sự bùng nổ của vòng đeo tay, nhẫn thông minh hay đồng hồ thông minh. Nhiều người tin tưởng thiết bị nhiều hơn cả bác sĩ hoặc chính cảm nhận của họ về giấc ngủ. Điều này dễ dẫn tới sự lo lắng, khiến tình trạng mất ngủ càng nặng thêm. Người mắc orthosomnia thường bận tâm đến các chỉ số như giấc ngủ sâu, REM, thời gian đi vào giấc ngủ hay hiệu suất ngủ, và chính sự ám ảnh ấy lại khiến họ khó chợp mắt hơn.
Theo các chuyên gia, vấn đề lớn nhất nằm ở chỗ các thiết bị này không phải công cụ y tế. Chúng chỉ ước lượng dựa trên nhịp tim, nhiệt độ cơ thể hay chuyển động, chứ không đo trực tiếp sóng não như trong các nghiên cứu giấc ngủ chuyên sâu. Kết quả là, những con số không chính xác có thể tạo ra cảm giác bất an và thúc đẩy vòng luẩn quẩn mất ngủ.
Làm sao để thoát khỏi vòng xoáy orthosomnia?
Các chuyên gia khuyến nghị thay vì quá chú tâm vào từng chỉ số, hãy tập trung vào mục tiêu thực sự: bạn muốn ngủ lâu hơn, cảm thấy tỉnh táo hơn vào buổi sáng hay giảm tình trạng tỉnh giấc giữa đêm? Thiết bị theo dõi chỉ nên dùng để nhận diện xu hướng chung theo tuần, chứ không cần soi từng ngày.
Điều quan trọng hơn là xây dựng thói quen ngủ lành mạnh: đi ngủ và thức dậy đúng giờ, hạn chế đồ uống kích thích, giảm căng thẳng và tránh sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ. Buổi sáng, hãy lắng nghe cơ thể thay vì chỉ nhìn vào ứng dụng. Nếu bạn nhận thấy việc theo dõi khiến mình căng thẳng hơn, tốt nhất nên tạm dừng hoặc thử ghi nhật ký giấc ngủ bằng tay.
Trong trường hợp lo âu về giấc ngủ vẫn tiếp diễn, liệu pháp hành vi nhận thức cho mất ngủ (CBT-I) có thể là giải pháp hiệu quả. Đây là phương pháp đã được chứng minh giúp thay đổi thói quen và suy nghĩ liên quan đến giấc ngủ, từ đó cải thiện chất lượng giấc ngủ một cách bền vững. (Theo Yahoo)
