Mai Nhung
Writer
Thế giới Internet mà chúng ta đã biết trong ba thập kỷ qua, vốn vận hành trên hàng tỷ cú nhấp chuột và sự thống trị của Google, đang đứng trước một bước ngoặt lịch sử. Một làn sóng trình duyệt AI mới, dẫn đầu là Perplexity Comet vừa ra mắt, đang nổi lên với tham vọng thay thế hoàn toàn mô hình "click" truyền thống, hứa hẹn một cách tương tác với thông tin hoàn toàn mới và đặt ra một mối đe dọa trực tiếp đến đế chế của Google.
Trong tuần này, startup tìm kiếm AI Perplexity đã chính thức ra mắt Comet – một trình duyệt AI được thiết kế để mang lại cảm giác giống như một cuộc trò chuyện hơn là việc cuộn trang truyền thống. Comet không chỉ trả lời các câu hỏi mà còn có khả năng hoạt động như một "Tác nhân AI" (AI Agent) thực thụ: nó có thể chủ động nghiên cứu, so sánh các lựa chọn, thực hiện mua sắm và phân tích dữ liệu thay cho người dùng, tất cả trong một giao diện duy nhất mà không cần phải mở hàng chục tab khác nhau.
Comet không đơn độc. OpenAI, nhà sản xuất ChatGPT, được cho là cũng đang chuẩn bị công bố trình duyệt AI riêng của mình ngay trong tuần tới. Công cụ này được kỳ vọng sẽ tích hợp sức mạnh của ChatGPT với Operator – một tác nhân web có khả năng "nhìn" các trang web như con người, tự động nhấp chuột, gõ phím và cuộn trang để hoàn thành các tác vụ phức tạp.
Sự xuất hiện của các trình duyệt AI này là một lời tuyên chiến trực tiếp với Google Chrome, "người gác cổng" lớn nhất của Internet. Trong nhiều thập kỷ, Chrome đã định hình cách chúng ta điều hướng trên web, và mô hình kinh doanh của nó dựa trên việc hướng người dùng đến các trang web khác để tạo ra doanh thu quảng cáo khổng lồ.
Các trình duyệt AI đang cố gắng phá vỡ hoàn toàn mô hình này. Thay vì đưa bạn đến một trang web khác, chúng sẽ tự "đọc" nội dung, tóm tắt và đưa ra câu trả lời trực tiếp. Điều này tấn công trực diện vào nền kinh tế internet dựa trên quảng cáo của Google. Trong khi đó, chính Google cũng đang gặp khó khăn khi nỗ lực tích hợp AI vào công cụ tìm kiếm của mình đôi khi tạo ra các kết quả sai lệch, khiến Chrome đối mặt với một cuộc khủng hoảng bản sắc nghiêm trọng.
Sự thay đổi căn bản này có thể báo hiệu sự kết thúc của ngành Tối ưu hóa Công cụ Tìm kiếm (SEO) truyền thống. Khi người dùng không còn nhấp vào các "liên kết xanh" quen thuộc, các nhà xuất bản nội dung sẽ mất đi nguồn lưu lượng truy cập và doanh thu quảng cáo, thứ đã giúp họ duy trì hoạt động trong nhiều năm.
Nguy hiểm hơn, trình duyệt của OpenAI được dự đoán sẽ giữ các tương tác của người dùng chủ yếu bên trong giao diện giống như ChatGPT, thay vì liên kết ra bên ngoài. Điều này có thể tạo ra một hệ sinh thái thông tin khép kín hoàn toàn mới, nơi Google Chrome không còn là cổng thông tin không thể thiếu nữa.
Nếu các trình duyệt AI này thành công, tác động của nó sẽ vượt xa việc chỉ phá vỡ lĩnh vực tìm kiếm. Nó có thể sẽ định nghĩa lại cách thức hoạt động của toàn bộ internet một cách căn bản. Trong tương lai mới này, các nhà xuất bản, nhà quảng cáo, và các nhà bán lẻ trực tuyến có thể thấy mình bị "loại bỏ trung gian" hoàn toàn, khi các Tác nhân AI thông minh sẽ trực tiếp tóm tắt nội dung, so sánh giá cả và thực thi tác vụ cho người dùng, bỏ qua hoàn toàn các trang web và giao diện hiện có. Trình duyệt AI không còn là một khái niệm giả thuyết nữa – nó đã có mặt ở đây, và thế giới internet mà chúng ta từng biết thực sự đang bước vào giai đoạn cuối cùng của mình.

Comet và Operator: Sự trỗi dậy của các "Tác nhân AI"
Trong tuần này, startup tìm kiếm AI Perplexity đã chính thức ra mắt Comet – một trình duyệt AI được thiết kế để mang lại cảm giác giống như một cuộc trò chuyện hơn là việc cuộn trang truyền thống. Comet không chỉ trả lời các câu hỏi mà còn có khả năng hoạt động như một "Tác nhân AI" (AI Agent) thực thụ: nó có thể chủ động nghiên cứu, so sánh các lựa chọn, thực hiện mua sắm và phân tích dữ liệu thay cho người dùng, tất cả trong một giao diện duy nhất mà không cần phải mở hàng chục tab khác nhau.
Comet không đơn độc. OpenAI, nhà sản xuất ChatGPT, được cho là cũng đang chuẩn bị công bố trình duyệt AI riêng của mình ngay trong tuần tới. Công cụ này được kỳ vọng sẽ tích hợp sức mạnh của ChatGPT với Operator – một tác nhân web có khả năng "nhìn" các trang web như con người, tự động nhấp chuột, gõ phím và cuộn trang để hoàn thành các tác vụ phức tạp.

Thách thức quyền lực của Google Chrome
Sự xuất hiện của các trình duyệt AI này là một lời tuyên chiến trực tiếp với Google Chrome, "người gác cổng" lớn nhất của Internet. Trong nhiều thập kỷ, Chrome đã định hình cách chúng ta điều hướng trên web, và mô hình kinh doanh của nó dựa trên việc hướng người dùng đến các trang web khác để tạo ra doanh thu quảng cáo khổng lồ.
Các trình duyệt AI đang cố gắng phá vỡ hoàn toàn mô hình này. Thay vì đưa bạn đến một trang web khác, chúng sẽ tự "đọc" nội dung, tóm tắt và đưa ra câu trả lời trực tiếp. Điều này tấn công trực diện vào nền kinh tế internet dựa trên quảng cáo của Google. Trong khi đó, chính Google cũng đang gặp khó khăn khi nỗ lực tích hợp AI vào công cụ tìm kiếm của mình đôi khi tạo ra các kết quả sai lệch, khiến Chrome đối mặt với một cuộc khủng hoảng bản sắc nghiêm trọng.

Dấu chấm hết cho SEO và một hệ sinh thái khép kín?
Sự thay đổi căn bản này có thể báo hiệu sự kết thúc của ngành Tối ưu hóa Công cụ Tìm kiếm (SEO) truyền thống. Khi người dùng không còn nhấp vào các "liên kết xanh" quen thuộc, các nhà xuất bản nội dung sẽ mất đi nguồn lưu lượng truy cập và doanh thu quảng cáo, thứ đã giúp họ duy trì hoạt động trong nhiều năm.
Nguy hiểm hơn, trình duyệt của OpenAI được dự đoán sẽ giữ các tương tác của người dùng chủ yếu bên trong giao diện giống như ChatGPT, thay vì liên kết ra bên ngoài. Điều này có thể tạo ra một hệ sinh thái thông tin khép kín hoàn toàn mới, nơi Google Chrome không còn là cổng thông tin không thể thiếu nữa.

Nếu các trình duyệt AI này thành công, tác động của nó sẽ vượt xa việc chỉ phá vỡ lĩnh vực tìm kiếm. Nó có thể sẽ định nghĩa lại cách thức hoạt động của toàn bộ internet một cách căn bản. Trong tương lai mới này, các nhà xuất bản, nhà quảng cáo, và các nhà bán lẻ trực tuyến có thể thấy mình bị "loại bỏ trung gian" hoàn toàn, khi các Tác nhân AI thông minh sẽ trực tiếp tóm tắt nội dung, so sánh giá cả và thực thi tác vụ cho người dùng, bỏ qua hoàn toàn các trang web và giao diện hiện có. Trình duyệt AI không còn là một khái niệm giả thuyết nữa – nó đã có mặt ở đây, và thế giới internet mà chúng ta từng biết thực sự đang bước vào giai đoạn cuối cùng của mình.