ThanhDat
Intern Writer
Trung Quốc vừa hoàn thành thành công cuộc thử nghiệm không chiến giữa máy bay không người lái AI tự động và máy bay điều khiển bởi con người tại một căn cứ ở Tây Bắc nước này. Thí nghiệm tưởng chừng đơn giản này lại đánh dấu một bước ngoặt lớn trong chiến tranh hiện đại, khi kỹ năng không chiến của phi công đang dần bị vượt qua bởi khả năng ra quyết định tức thời của trí tuệ nhân tạo.
Trong cuộc đối đầu kéo dài 90 giây, máy bay không người lái AI đã đánh bại đối thủ con người nhờ tốc độ xử lý vượt trội, có thể thực hiện 1.000 mô phỏng chiến thuật mỗi giây và ra quyết định nhanh hơn công nghệ tương tự của Mỹ tới 5.000 lần. Khi phi công vừa cảm nhận được mối đe dọa, AI đã đưa ra ba biện pháp đối phó chỉ trong 0,001 giây, vượt xa giới hạn phản ứng sinh lý của con người và đảo ngược hoàn toàn logic truyền thống của không chiến.
Ba bước đột phá đáng chú ý trong thử nghiệm này bao gồm công nghệ “theo dõi ma” cho phép máy bay không người lái hoạt động liên tục 24 giờ mỗi ngày mà không bị giới hạn thể chất; tốc độ ra quyết định nhanh hơn cả tốc độ bay của tên lửa, mở ra khả năng mới trong đánh chặn và phòng thủ; cùng hàng triệu mô phỏng ảo được hỗ trợ bởi công nghệ bản sao kỹ thuật số giúp nâng cao đáng kể khả năng chiến thắng trong thực chiến. Đây là nền tảng quan trọng cho thế hệ tác chiến trên không hoàn toàn mới, nơi trí tuệ nhân tạo trở thành trung tâm của mọi chiến lược.
Từ ưu thế phi công đến cuộc cạnh tranh của trí tuệ nhân tạo
Trong thế kỷ 20, ưu thế trên không từng phụ thuộc vào kinh nghiệm và kỹ năng của phi công, từ MiG Alley trong Chiến tranh Triều Tiên đến các chiến dịch tàng hình trong Chiến tranh Vùng Vịnh. Tuy nhiên, các thử nghiệm mới của Trung Quốc cho thấy lợi thế đó đang dần mất đi trước sức mạnh của những đàn máy bay không người lái được điều khiển bằng AI. Công nghệ “trí tuệ bầy đàn” cho phép nhiều thiết bị phối hợp nhịp nhàng, biến không chiến từ cuộc đối đầu đơn lẻ thành cuộc cạnh tranh giữa các hệ thống trí tuệ.
Bước tiến này diễn ra trong bối cảnh phương Tây siết chặt công nghệ chip, nhưng Trung Quốc vẫn đạt được đột phá nhờ tối ưu thuật toán và đổi mới kiến trúc, dù khả năng tính toán còn hạn chế. Điều này mở ra con đường mới cho việc quân sự hóa trí tuệ nhân tạo. Trong khi đó, các dự án AI trên máy bay F-16 của Mỹ vẫn chủ yếu dừng ở nhận dạng mục tiêu và huấn luyện, chưa đạt đến mức độ chiến đấu tự động thực tế như thử nghiệm của Trung Quốc.
Chiến tranh trên không trong kỷ nguyên thuật toán
Từ khi súng máy chấm dứt kỷ nguyên kỵ binh đến khi tên lửa làm thay đổi chiến tranh hải quân, mỗi cuộc cách mạng công nghệ đều định hình lại bản chất chiến tranh. Giờ đây, máy bay không người lái AI đang thúc đẩy sự chuyển đổi từ “hợp tác người - máy” sang “điều khiển bằng thuật toán”. Trong tương lai, các đàn máy bay tự động có thể phối hợp tấn công dồn dập, lập kế hoạch chiến thuật theo thời gian thực trong môi trường điện từ phức tạp, còn con người sẽ giữ vai trò giám sát và ra quyết định chiến lược cuối cùng.
Cuộc thử nghiệm diễn ra tại sa mạc Gobi không chỉ mang ý nghĩa kỹ thuật, mà còn thể hiện xu hướng mới trong cạnh tranh quân sự toàn cầu: nơi các thuật toán bắt đầu đối đầu trong không gian ba chiều, thay đổi cách hiểu về sức mạnh quân sự. Trong thế kỷ tới, chiến thắng trên bầu trời có thể không còn phụ thuộc vào số lượng máy bay hay công suất thép, mà vào tốc độ học hỏi và thích ứng của trí tuệ nhân tạo. (Sohu)
Trong cuộc đối đầu kéo dài 90 giây, máy bay không người lái AI đã đánh bại đối thủ con người nhờ tốc độ xử lý vượt trội, có thể thực hiện 1.000 mô phỏng chiến thuật mỗi giây và ra quyết định nhanh hơn công nghệ tương tự của Mỹ tới 5.000 lần. Khi phi công vừa cảm nhận được mối đe dọa, AI đã đưa ra ba biện pháp đối phó chỉ trong 0,001 giây, vượt xa giới hạn phản ứng sinh lý của con người và đảo ngược hoàn toàn logic truyền thống của không chiến.
Ba bước đột phá đáng chú ý trong thử nghiệm này bao gồm công nghệ “theo dõi ma” cho phép máy bay không người lái hoạt động liên tục 24 giờ mỗi ngày mà không bị giới hạn thể chất; tốc độ ra quyết định nhanh hơn cả tốc độ bay của tên lửa, mở ra khả năng mới trong đánh chặn và phòng thủ; cùng hàng triệu mô phỏng ảo được hỗ trợ bởi công nghệ bản sao kỹ thuật số giúp nâng cao đáng kể khả năng chiến thắng trong thực chiến. Đây là nền tảng quan trọng cho thế hệ tác chiến trên không hoàn toàn mới, nơi trí tuệ nhân tạo trở thành trung tâm của mọi chiến lược.
Từ ưu thế phi công đến cuộc cạnh tranh của trí tuệ nhân tạo
Trong thế kỷ 20, ưu thế trên không từng phụ thuộc vào kinh nghiệm và kỹ năng của phi công, từ MiG Alley trong Chiến tranh Triều Tiên đến các chiến dịch tàng hình trong Chiến tranh Vùng Vịnh. Tuy nhiên, các thử nghiệm mới của Trung Quốc cho thấy lợi thế đó đang dần mất đi trước sức mạnh của những đàn máy bay không người lái được điều khiển bằng AI. Công nghệ “trí tuệ bầy đàn” cho phép nhiều thiết bị phối hợp nhịp nhàng, biến không chiến từ cuộc đối đầu đơn lẻ thành cuộc cạnh tranh giữa các hệ thống trí tuệ.
Bước tiến này diễn ra trong bối cảnh phương Tây siết chặt công nghệ chip, nhưng Trung Quốc vẫn đạt được đột phá nhờ tối ưu thuật toán và đổi mới kiến trúc, dù khả năng tính toán còn hạn chế. Điều này mở ra con đường mới cho việc quân sự hóa trí tuệ nhân tạo. Trong khi đó, các dự án AI trên máy bay F-16 của Mỹ vẫn chủ yếu dừng ở nhận dạng mục tiêu và huấn luyện, chưa đạt đến mức độ chiến đấu tự động thực tế như thử nghiệm của Trung Quốc.
Chiến tranh trên không trong kỷ nguyên thuật toán
Từ khi súng máy chấm dứt kỷ nguyên kỵ binh đến khi tên lửa làm thay đổi chiến tranh hải quân, mỗi cuộc cách mạng công nghệ đều định hình lại bản chất chiến tranh. Giờ đây, máy bay không người lái AI đang thúc đẩy sự chuyển đổi từ “hợp tác người - máy” sang “điều khiển bằng thuật toán”. Trong tương lai, các đàn máy bay tự động có thể phối hợp tấn công dồn dập, lập kế hoạch chiến thuật theo thời gian thực trong môi trường điện từ phức tạp, còn con người sẽ giữ vai trò giám sát và ra quyết định chiến lược cuối cùng.
Cuộc thử nghiệm diễn ra tại sa mạc Gobi không chỉ mang ý nghĩa kỹ thuật, mà còn thể hiện xu hướng mới trong cạnh tranh quân sự toàn cầu: nơi các thuật toán bắt đầu đối đầu trong không gian ba chiều, thay đổi cách hiểu về sức mạnh quân sự. Trong thế kỷ tới, chiến thắng trên bầu trời có thể không còn phụ thuộc vào số lượng máy bay hay công suất thép, mà vào tốc độ học hỏi và thích ứng của trí tuệ nhân tạo. (Sohu)
