Hoàng Khang
Writer
Sáu tháng đầu năm 2025 đã chứng kiến một cuộc chạy đua chưa từng có trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI), từ những siêu dự án hạ tầng hàng trăm tỷ USD, sự trỗi dậy của các mô hình AI giá rẻ, cho đến cuộc chiến giành giật nhân tài khốc liệt giữa các gã khổng lồ công nghệ. AI không còn là một xu hướng, mà đã trở thành trọng tâm chiến lược của toàn ngành.
Ngay trong tháng 1, chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã cho thấy sự quyết tâm trong việc dẫn đầu cuộc đua AI khi công bố siêu dự án hạ tầng Stargate. Với sự dẫn dắt của OpenAI, Oracle và SoftBank, dự án này có cam kết đầu tư ban đầu 100 tỷ USD và có thể tăng lên 500 tỷ USD trong vòng 4 năm để xây dựng các trung tâm dữ liệu khổng lồ, chủ yếu tại Texas, nhằm phục vụ cho việc phát triển trí tuệ nhân tạo (AI).
Dù vấp phải sự hoài nghi từ các nhân vật như Elon Musk, dự án này vẫn cho thấy một quy mô đầu tư khổng lồ, báo hiệu một cuộc chạy đua vũ trang về hạ tầng AI trên toàn cầu.
Trong khi Mỹ đặt cược vào hạ tầng, công ty Trung Quốc DeepSeek lại gây chấn động khi chứng minh rằng sự đổi mới không nhất thiết phải đắt đỏ. Vào ngày 20 tháng 1, công ty này đã ra mắt mô hình lý luận R1, một mô hình mã nguồn mở 100% được cho là có chi phí phát triển chỉ 6 triệu USD và được huấn luyện trên các con chip H800 kém tiên tiến hơn của Nvidia.
Mặc dù chi phí phần cứng thực tế có thể cao hơn nhiều, nhưng việc DeepSeek có thể tạo ra một mô hình AI mạnh mẽ bất chấp việc bị hạn chế tiếp cận GPU cao cấp đã gây sốc cho cả ngành công nghiệp. Chính Tổng thống Trump cũng đã gọi đây là một "lời cảnh tỉnh" cho các công ty công nghệ Mỹ.
Tháng 5, tại sự kiện Google I/O, gã khổng lồ tìm kiếm đã chính thức ra mắt Chế độ AI (AI Mode). Thay đổi này đánh dấu một sự dịch chuyển cơ bản trong cách con người tra cứu thông tin, chuyển từ một danh sách các đường link màu xanh sang các câu trả lời và bản tóm tắt do AI tạo ra.
Cùng lúc đó, cuộc chiến giành giật nhân tài AI trở nên khốc liệt hơn bao giờ hết. CEO Meta Mark Zuckerberg, do không hài lòng với việc bị các đối thủ dẫn trước, đã phải trực tiếp vào cuộc tuyển dụng. Đỉnh điểm là thương vụ trị giá 14 tỷ USD để nắm giữ 49% cổ phần tại Scale AI, thực chất là để chiêu mộ nhà sáng lập Alexandr Wang về dẫn dắt bộ phận phát triển siêu trí tuệ AGI. Cuộc chiến nhân sự căng thẳng đến mức, CEO OpenAI Sam Altman cho biết Meta đã cố gắng lôi kéo nhân viên của mình bằng những khoản thưởng ký hợp đồng lên tới 100 triệu USD.
Không chỉ dừng lại ở các mô hình phần mềm, tương lai của AI đang được định hình theo hướng vượt ra ngoài màn hình máy tính và điện thoại. Vào tháng 5, OpenAI đã công bố việc mua lại startup IO của "phù thủy thiết kế" Jony Ive để cùng nhau xây dựng một thiết bị AI hoàn toàn mới. Theo các thông tin rò rỉ, đây sẽ là một "người bạn đồng hành AI", không có màn hình, có khả năng nhận thức đầy đủ về môi trường xung quanh và cuộc sống của người dùng.
Từ các siêu dự án, những mô hình đột phá cho đến cuộc chiến nhân tài và các thiết bị phần cứng mới, nửa đầu năm 2025 đã cho thấy AI đang phát triển với một tốc độ chóng mặt, hứa hẹn sẽ tiếp tục tạo ra những thay đổi sâu sắc trong mọi mặt của đời sống.
Siêu dự án AI 500 tỷ USD và tham vọng của Mỹ
Ngay trong tháng 1, chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã cho thấy sự quyết tâm trong việc dẫn đầu cuộc đua AI khi công bố siêu dự án hạ tầng Stargate. Với sự dẫn dắt của OpenAI, Oracle và SoftBank, dự án này có cam kết đầu tư ban đầu 100 tỷ USD và có thể tăng lên 500 tỷ USD trong vòng 4 năm để xây dựng các trung tâm dữ liệu khổng lồ, chủ yếu tại Texas, nhằm phục vụ cho việc phát triển trí tuệ nhân tạo (AI).
Dù vấp phải sự hoài nghi từ các nhân vật như Elon Musk, dự án này vẫn cho thấy một quy mô đầu tư khổng lồ, báo hiệu một cuộc chạy đua vũ trang về hạ tầng AI trên toàn cầu.
DeepSeek R1 và "cú sốc" từ Trung Quốc
Trong khi Mỹ đặt cược vào hạ tầng, công ty Trung Quốc DeepSeek lại gây chấn động khi chứng minh rằng sự đổi mới không nhất thiết phải đắt đỏ. Vào ngày 20 tháng 1, công ty này đã ra mắt mô hình lý luận R1, một mô hình mã nguồn mở 100% được cho là có chi phí phát triển chỉ 6 triệu USD và được huấn luyện trên các con chip H800 kém tiên tiến hơn của Nvidia.
Mặc dù chi phí phần cứng thực tế có thể cao hơn nhiều, nhưng việc DeepSeek có thể tạo ra một mô hình AI mạnh mẽ bất chấp việc bị hạn chế tiếp cận GPU cao cấp đã gây sốc cho cả ngành công nghiệp. Chính Tổng thống Trump cũng đã gọi đây là một "lời cảnh tỉnh" cho các công ty công nghệ Mỹ.
Google thay đổi cuộc chơi tìm kiếm, Meta "săn" nhân tài
Tháng 5, tại sự kiện Google I/O, gã khổng lồ tìm kiếm đã chính thức ra mắt Chế độ AI (AI Mode). Thay đổi này đánh dấu một sự dịch chuyển cơ bản trong cách con người tra cứu thông tin, chuyển từ một danh sách các đường link màu xanh sang các câu trả lời và bản tóm tắt do AI tạo ra.
Cùng lúc đó, cuộc chiến giành giật nhân tài AI trở nên khốc liệt hơn bao giờ hết. CEO Meta Mark Zuckerberg, do không hài lòng với việc bị các đối thủ dẫn trước, đã phải trực tiếp vào cuộc tuyển dụng. Đỉnh điểm là thương vụ trị giá 14 tỷ USD để nắm giữ 49% cổ phần tại Scale AI, thực chất là để chiêu mộ nhà sáng lập Alexandr Wang về dẫn dắt bộ phận phát triển siêu trí tuệ AGI. Cuộc chiến nhân sự căng thẳng đến mức, CEO OpenAI Sam Altman cho biết Meta đã cố gắng lôi kéo nhân viên của mình bằng những khoản thưởng ký hợp đồng lên tới 100 triệu USD.
Tương lai của AI: Vượt ra ngoài màn hình
Không chỉ dừng lại ở các mô hình phần mềm, tương lai của AI đang được định hình theo hướng vượt ra ngoài màn hình máy tính và điện thoại. Vào tháng 5, OpenAI đã công bố việc mua lại startup IO của "phù thủy thiết kế" Jony Ive để cùng nhau xây dựng một thiết bị AI hoàn toàn mới. Theo các thông tin rò rỉ, đây sẽ là một "người bạn đồng hành AI", không có màn hình, có khả năng nhận thức đầy đủ về môi trường xung quanh và cuộc sống của người dùng.
Từ các siêu dự án, những mô hình đột phá cho đến cuộc chiến nhân tài và các thiết bị phần cứng mới, nửa đầu năm 2025 đã cho thấy AI đang phát triển với một tốc độ chóng mặt, hứa hẹn sẽ tiếp tục tạo ra những thay đổi sâu sắc trong mọi mặt của đời sống.
