Thực hư chuyện "Ngón tay cái dài thì trí tuệ lớn"?

[Trúc Hà Nhân]

Khi chúng ta dùng ngón tay cái và ngón trỏ một cách khéo léo để nhặt một chiếc đinh nhỏ, hay nắm chặt một cây bút để viết tên - những hành động tưởng chừng đơn giản này thực ra chứa đựng những bí mật về quá trình tiến hóa của con người kéo dài hàng triệu năm. Gần đây, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng: sự uyển chuyển của ngón tay cái và trí thông minh của não bộ có thể đã cùng tiến triển song song với nhau. Một nghiên cứu thú vị đã chỉ ra một quy luật bất ngờ: trong thế giới linh trưởng, ngón tay cái càng dài, thì não bộ cũng càng lớn. Điều này không chỉ đúng với con người mà còn đúng với toàn bộ gia đình linh trưởng từ những con vượn cho đến khỉ, và cả tinh tinh.

Nghiên cứu này do Đại học Reading của Anh tiến hành, đã phân tích 94 loài linh trưởng - bao gồm cả các loài hiện tại và những hóa thạch quý giá, trong một khoảng thời gian lên tới hàng chục triệu năm. Các nhà khoa học đã đo lường chiều dài ngón tay cái của chúng và mối quan hệ với tỷ lệ cơ thể, đồng thời so sánh với dung tích não. Kết quả tìm ra rằng, những loài có ngón tay cái tương đối dài hầu như đều sở hữu một bộ não lớn hơn.

Trước đây, chúng ta thường nghĩ rằng não bộ trở nên thông minh trước, sau đó mới học cách sử dụng công cụ. Nhưng giờ đây, chúng ta đã biết rằng tay và não đã tiến hóa song song. Điều này có nghĩa là khi tổ tiên chúng ta bắt đầu thường xuyên nhặt nhạnh những cành cây nhỏ, bóc vỏ trái cây hay chế tạo công cụ bằng đá, họ không chỉ cần ngón tay linh hoạt hơn, mà còn cần một bộ não mạnh mẽ hơn để "hiểu" được các hành động đó có ý nghĩa như thế nào. Mỗi lần nắm chặt, mỗi lần lật, đều kích thích sự phát triển của não bộ.

Câu chuyện này giống như một trò chơi nâng cấp kỹ năng kéo dài hàng triệu năm - khi bạn học được thao tác mới, não bộ cũng phải mở rộng để ghi nhớ, tối ưu hóa và thậm chí truyền đạt cho người khác. Điều thú vị hơn nữa là, bộ phận chịu trách nhiệm cho sự phát triển này không phải là "khu vực vận động" của não, mà là "khu vực suy nghĩ"! Các nhà khoa học trước đây đã giả định rằng những ngón tay linh hoạt nên liên quan đến tiểu não - bộ phận điều chỉnh chuyển động và giữ thăng bằng. Nhưng kết quả nghiên cứu đã chỉ ra rằng, phần tăng lên cùng với độ dài của ngón tay cái chính là vỏ não mới - nơi chúng ta thực hiện các hoạt động suy nghĩ, cảm nhận, lập kế hoạch và ý thức.

Điều này có nghĩa là, quá trình phát triển đôi tay khéo léo của linh trưởng không đơn thuần chỉ là "học cách vận động ngón tay", mà còn thúc đẩy sự bùng nổ nhận thức. Những khám phá tưởng chừng nhỏ bé này có thể chính là khởi đầu cho việc sử dụng công cụ, hợp tác xã hội và thậm chí là sự ra đời của ngôn ngữ. Điều đáng chú ý là, trong nghiên cứu này, con người không phải là trường hợp đặc biệt, mà là "đỉnh cao" của quá trình tiến hóa. Ngay cả khi các nhà khoa học loại bỏ dữ liệu của con người và những người họ hàng đã tuyệt chủng như người Neanderthal, quy luật "ngón tay cái dài - não bộ lớn" vẫn còn tồn tại. Điều này chứng tỏ rằng, đây không phải là một kỳ tích riêng của con người, mà là một hành trình mà toàn bộ linh trưởng đã cùng nhau bước đi trong quá trình tiến hóa.

Con người chỉ đơn giản là đã đi xa trên con đường đó - chúng ta sở hữu một trong những tỷ lệ ngón tay cái dài nhất trong giới linh trưởng, với bộ não lớn và phức tạp nhất. Bàn tay chúng ta có thể khắc họa nghệ thuật, chơi nhạc piano, gõ phím và nhắn tin; còn bộ não của chúng ta có khả năng hiểu vũ trụ, sáng tác tiểu thuyết và thiết kế tàu vũ trụ. Nhưng có lẽ, tất cả những điều này chỉ bắt nguồn từ khoảnh khắc xa xưa khi một tổ tiên nào đó lần đầu tiên vững vàng nhặt lấy một quả hạt dưới mặt đất.

Nguồn tham khảo: Sohu