Bỉ Ngạn Hoa
Writer
Xe điện dự kiến sẽ bán chạy hơn xe ô tô động cơ đốt trong tại Trung Quốc lần đầu tiên vào năm tới, một bước ngoặt lịch sử đưa thị trường ô tô lớn nhất thế giới vượt xa các đối thủ phương Tây nhiều năm.
Theo ước tính mới nhất do bốn ngân hàng đầu tư và nhóm nghiên cứu cung cấp cho tờ Financial Times, Trung Quốc sẽ phá vỡ các dự báo quốc tế và mục tiêu chính thức của chính phủ với doanh số bán xe điện trong nước (bao gồm xe thuần điện và xe hybrid cắm sạc) tăng khoảng 20% so với cùng kỳ năm trước, đạt hơn 12 triệu xe vào năm 2025. Con số này sẽ cao hơn gấp đôi so với con số 5,9 triệu xe điện được bán ra vào năm 2022.
Đồng thời, doanh số bán xe ô tô chạy bằng năng lượng truyền thống dự kiến sẽ giảm hơn 10% vào năm tới xuống còn dưới 11 triệu xe, phản ánh mức giảm gần 30% so với mức 14,8 triệu xe vào năm 2022.
Trong khi đó, tốc độ tăng trưởng doanh số bán xe điện đã chậm lại ở châu Âu và Hoa Kỳ, phản ánh sự chậm chạp trong việc tiếp nhận công nghệ mới của ngành công nghiệp ô tô truyền thống, sự không chắc chắn về trợ cấp của chính phủ và chủ nghĩa bảo hộ gia tăng đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc.
Robert Liew, giám đốc nghiên cứu năng lượng tái tạo Châu Á - Thái Bình Dương tại Wood Mackenzie, cho biết cột mốc xe điện của Trung Quốc báo hiệu thành công của nước này trong phát triển công nghệ trong nước và đảm bảo chuỗi cung ứng toàn cầu cho các nguồn lực quan trọng cần thiết cho xe điện và pin. Quy mô của xe điện Trung Quốc đủ để cắt giảm chi phí sản xuất và giá thành cho người tiêu dùng.
"Họ muốn điện khí hóa mọi thứ", Robert Liew. "Không có quốc gia nào khác có thể sánh được với Trung Quốc".
Trong khi tốc độ tăng trưởng doanh số bán xe điện của Trung Quốc đã chậm lại sau cơn sốt hậu đại dịch, các dự báo cho thấy mục tiêu chính thức của Bắc Kinh, được đặt ra vào năm 2020, là xe điện sẽ chiếm 50% doanh số bán ô tô vào năm 2035, sẽ đạt được sớm hơn 10 năm so với kế hoạch. Na Uy dẫn đầu thế giới về doanh số bán xe điện tính theo thị phần, với hơn 90% ô tô mới bán ra là xe chạy bằng pin.
Các dự báo của ngành được cung cấp cho tờ Financial Times bởi các ngân hàng đầu tư UBS và HSBC, cũng như các nhóm nghiên cứu Morningstar và Wood Mackenzie.
Họ ngụ ý rằng trong thập kỷ tới, các nhà máy được thành lập tại Trung Quốc để sản xuất hàng chục triệu ô tô với động cơ truyền thống sẽ hầu như không có thị trường trong nước để phục vụ.
Họ cũng nhấn mạnh rằng sự trỗi dậy nhanh chóng của ngành công nghiệp xe điện Trung Quốc hiện đang đe dọa các quốc gia lớn về xe hơi là Đức, Nhật Bản và Hoa Kỳ.
Khi thị trường xe điện của Trung Quốc hướng tới mức tăng trưởng hàng năm gần 40% vào năm 2024, thị phần của xe thương hiệu nước ngoài ở nước này đã giảm xuống mức thấp kỷ lục là 37%, giảm mạnh so với mức 64% vào năm 2020, theo dữ liệu từ Automobility, một công ty tư vấn có trụ sở tại Thượng Hải.
Chỉ riêng trong tháng này, General Motors đã giảm hơn 5 tỷ USD giá trị kinh doanh tại Trung Quốc. Công ty mẹ đứng sau Porsche đã cảnh báo về việc giảm giá trị cổ phần Volkswagen lên tới 20 tỷ euro. Các hãng xe Nhật Nissan và Honda đang ứng phó với "môi trường kinh doanh thay đổi mạnh mẽ" bằng một vụ sáp nhập.
Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc phải đối mặt với sự cạnh tranh nội bộ của riêng họ. Yuqian Ding, một nhà phân tích kỳ cựu tại Bắc Kinh của HSBC, cho biết mặc dù xe điện hiện là một phần "có tầm quan trọng chiến lược" trong nền kinh tế công nghệ cao mới của Trung Quốc, nhưng sự cạnh tranh gay gắt dự kiến sẽ "đẩy" nhiều đối thủ hơn biến khỏi thị trường.
“Trong khi ngành xe điện trong nước của Trung Quốc rõ ràng đang phát triển mạnh mẽ, thì ngành này cũng đang phải đối mặt với tình trạng tăng trưởng chậm lại dẫn đến tình trạng cung vượt cầu, cạnh tranh gay gắt và cuộc chiến giá cả leo thang”, Yuqian Ding cho biết. “Hướng đi dài hạn là rõ ràng. Sức mạnh của xe điện Trung Quốc là không thể ngăn cản”.
Tu Le, người sáng lập công ty tư vấn Sino Auto Insights, cho biết ngành này chỉ mới ở “giai đoạn đầu” của một giai đoạn biến động chưa từng có.
Vincent Sun, một nhà phân tích vốn chủ sở hữu phụ trách ngành ô tô của Trung Quốc cho nhóm nghiên cứu đầu tư Morningstar, lưu ý rằng một số nhà sản xuất ô tô đa quốc gia, bao gồm cả Volkswagen của Đức, không mong đợi sẽ tung ra các mẫu xe điện mới lớn tại Trung Quốc cho đến cuối năm 2025 hoặc 2026.
HSBC ước tính khoảng 90 mẫu xe mới đã được các nhà sản xuất tại Trung Quốc lên kế hoạch tung ra vào quý 4 năm 2024, trung bình một mẫu mỗi ngày và gần 90% là xe điện.
Tuy nhiên, Paul Gong, giám đốc nghiên cứu ô tô Trung Quốc tại UBS, đã cảnh báo rằng vẫn còn một số bất ổn về chính sách kinh tế rộng lớn hơn của Trung Quốc hướng đến năm 2025 và dự báo thị trường sẽ có "khởi đầu năm yếu" sau khi kết thúc năm 2024 tăng mạnh mẽ.
Nhưng ông nói thêm: "Chúng tôi dự đoán… sự gia tăng mạnh mẽ trong việc mua hàng vào cuối năm 2025, được thúc đẩy bởi việc hết hạn trợ cấp và việc áp dụng thuế mua hàng 5% đối với xe điện vào năm 2026 so với mức 0 phần trăm cho đến cuối năm 2025.”
Theo ước tính mới nhất do bốn ngân hàng đầu tư và nhóm nghiên cứu cung cấp cho tờ Financial Times, Trung Quốc sẽ phá vỡ các dự báo quốc tế và mục tiêu chính thức của chính phủ với doanh số bán xe điện trong nước (bao gồm xe thuần điện và xe hybrid cắm sạc) tăng khoảng 20% so với cùng kỳ năm trước, đạt hơn 12 triệu xe vào năm 2025. Con số này sẽ cao hơn gấp đôi so với con số 5,9 triệu xe điện được bán ra vào năm 2022.
Đồng thời, doanh số bán xe ô tô chạy bằng năng lượng truyền thống dự kiến sẽ giảm hơn 10% vào năm tới xuống còn dưới 11 triệu xe, phản ánh mức giảm gần 30% so với mức 14,8 triệu xe vào năm 2022.
Trong khi đó, tốc độ tăng trưởng doanh số bán xe điện đã chậm lại ở châu Âu và Hoa Kỳ, phản ánh sự chậm chạp trong việc tiếp nhận công nghệ mới của ngành công nghiệp ô tô truyền thống, sự không chắc chắn về trợ cấp của chính phủ và chủ nghĩa bảo hộ gia tăng đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc.
Robert Liew, giám đốc nghiên cứu năng lượng tái tạo Châu Á - Thái Bình Dương tại Wood Mackenzie, cho biết cột mốc xe điện của Trung Quốc báo hiệu thành công của nước này trong phát triển công nghệ trong nước và đảm bảo chuỗi cung ứng toàn cầu cho các nguồn lực quan trọng cần thiết cho xe điện và pin. Quy mô của xe điện Trung Quốc đủ để cắt giảm chi phí sản xuất và giá thành cho người tiêu dùng.
"Họ muốn điện khí hóa mọi thứ", Robert Liew. "Không có quốc gia nào khác có thể sánh được với Trung Quốc".
Trong khi tốc độ tăng trưởng doanh số bán xe điện của Trung Quốc đã chậm lại sau cơn sốt hậu đại dịch, các dự báo cho thấy mục tiêu chính thức của Bắc Kinh, được đặt ra vào năm 2020, là xe điện sẽ chiếm 50% doanh số bán ô tô vào năm 2035, sẽ đạt được sớm hơn 10 năm so với kế hoạch. Na Uy dẫn đầu thế giới về doanh số bán xe điện tính theo thị phần, với hơn 90% ô tô mới bán ra là xe chạy bằng pin.
Các dự báo của ngành được cung cấp cho tờ Financial Times bởi các ngân hàng đầu tư UBS và HSBC, cũng như các nhóm nghiên cứu Morningstar và Wood Mackenzie.
Họ ngụ ý rằng trong thập kỷ tới, các nhà máy được thành lập tại Trung Quốc để sản xuất hàng chục triệu ô tô với động cơ truyền thống sẽ hầu như không có thị trường trong nước để phục vụ.
Họ cũng nhấn mạnh rằng sự trỗi dậy nhanh chóng của ngành công nghiệp xe điện Trung Quốc hiện đang đe dọa các quốc gia lớn về xe hơi là Đức, Nhật Bản và Hoa Kỳ.
Khi thị trường xe điện của Trung Quốc hướng tới mức tăng trưởng hàng năm gần 40% vào năm 2024, thị phần của xe thương hiệu nước ngoài ở nước này đã giảm xuống mức thấp kỷ lục là 37%, giảm mạnh so với mức 64% vào năm 2020, theo dữ liệu từ Automobility, một công ty tư vấn có trụ sở tại Thượng Hải.
Chỉ riêng trong tháng này, General Motors đã giảm hơn 5 tỷ USD giá trị kinh doanh tại Trung Quốc. Công ty mẹ đứng sau Porsche đã cảnh báo về việc giảm giá trị cổ phần Volkswagen lên tới 20 tỷ euro. Các hãng xe Nhật Nissan và Honda đang ứng phó với "môi trường kinh doanh thay đổi mạnh mẽ" bằng một vụ sáp nhập.
Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc phải đối mặt với sự cạnh tranh nội bộ của riêng họ. Yuqian Ding, một nhà phân tích kỳ cựu tại Bắc Kinh của HSBC, cho biết mặc dù xe điện hiện là một phần "có tầm quan trọng chiến lược" trong nền kinh tế công nghệ cao mới của Trung Quốc, nhưng sự cạnh tranh gay gắt dự kiến sẽ "đẩy" nhiều đối thủ hơn biến khỏi thị trường.
“Trong khi ngành xe điện trong nước của Trung Quốc rõ ràng đang phát triển mạnh mẽ, thì ngành này cũng đang phải đối mặt với tình trạng tăng trưởng chậm lại dẫn đến tình trạng cung vượt cầu, cạnh tranh gay gắt và cuộc chiến giá cả leo thang”, Yuqian Ding cho biết. “Hướng đi dài hạn là rõ ràng. Sức mạnh của xe điện Trung Quốc là không thể ngăn cản”.
Tu Le, người sáng lập công ty tư vấn Sino Auto Insights, cho biết ngành này chỉ mới ở “giai đoạn đầu” của một giai đoạn biến động chưa từng có.
Vincent Sun, một nhà phân tích vốn chủ sở hữu phụ trách ngành ô tô của Trung Quốc cho nhóm nghiên cứu đầu tư Morningstar, lưu ý rằng một số nhà sản xuất ô tô đa quốc gia, bao gồm cả Volkswagen của Đức, không mong đợi sẽ tung ra các mẫu xe điện mới lớn tại Trung Quốc cho đến cuối năm 2025 hoặc 2026.
HSBC ước tính khoảng 90 mẫu xe mới đã được các nhà sản xuất tại Trung Quốc lên kế hoạch tung ra vào quý 4 năm 2024, trung bình một mẫu mỗi ngày và gần 90% là xe điện.
Tuy nhiên, Paul Gong, giám đốc nghiên cứu ô tô Trung Quốc tại UBS, đã cảnh báo rằng vẫn còn một số bất ổn về chính sách kinh tế rộng lớn hơn của Trung Quốc hướng đến năm 2025 và dự báo thị trường sẽ có "khởi đầu năm yếu" sau khi kết thúc năm 2024 tăng mạnh mẽ.
Nhưng ông nói thêm: "Chúng tôi dự đoán… sự gia tăng mạnh mẽ trong việc mua hàng vào cuối năm 2025, được thúc đẩy bởi việc hết hạn trợ cấp và việc áp dụng thuế mua hàng 5% đối với xe điện vào năm 2026 so với mức 0 phần trăm cho đến cuối năm 2025.”
