Ngọc Yến
Writer
Tối 31/10, tên lửa Trường Chinh 2F Yao-21 đã phóng thành công tàu vũ trụ Thần Châu 21 lên không gian. Ba phi hành gia Zhang Lu, Wu Fei và Zhang Hongzhang tham gia sứ mệnh kéo dài sáu tháng với vai trò phi công vũ trụ, kỹ sư bay và chuyên gia tải trọng. Trong đó, Zhang Lu từng chỉ huy sứ mệnh Thần Châu 15 và có kinh nghiệm bay khoảng 6 tháng trên trạm vũ trụ Trung Quốc.
Đây là chuyến bay có người lái thứ 6 trong giai đoạn phát triển ứng dụng trạm vũ trụ của Trung Quốc, đồng thời là nhiệm vụ thứ 37 của dự án vũ trụ có người lái nước này. Trong 6 tháng trên quỹ đạo, các phi hành gia sẽ hoàn thành nhiều nhiệm vụ quan trọng, trong đó có phối hợp làm việc với phi hành đoàn Thần Châu 20 đang trên trạm, cũng như chuẩn bị cho chuyến thăm của tàu chở hàng Thiên Châu-10 và tàu có người lái Thần Châu 22.
Ngoài ra, họ sẽ thực hiện công việc ứng dụng khoa học và vận chuyển hàng hóa ra vào cabin, đồng thời thực hiện các hoạt động ngoài cabin. Một trong những nhiệm vụ chính của Thần Châu 21 trong các hoạt động ngoài cabin là lắp đặt thiết bị bảo vệ chống mảnh vỡ không gian cho trạm.
Mặc dù công việc rất bận rộn, kinh nghiệm bay của phi hành đoàn lần này được cải thiện rõ rệt. Nếu trước đây các chuyến bay Thần Châu mất khoảng 6,5 giờ để điểm hẹn và cập bến, thì Thần Châu 21 rút ngắn còn 3,5 giờ. Điều này giúp phi hành gia đến trạm nhanh hơn, tiết kiệm thời gian quý báu.
Vậy làm thế nào để đạt được thời gian cập bến nhanh như vậy?
Cùng ở cách mặt đất từ 400-450km, trong khi thời gian lên trạm ISS mất khoảng 6 giờ đến 2 ngày, tùy vào từng nhiệm vụ, thì chuyến bay Thần Châu 21 lần này chỉ mất có 3,5 giờ là kết nối với trạm vũ trụ Trung Quốc. Lý do được giải thích như sau:
Thứ nhất, thời gian phóng được tính toán chính xác từng giây, căn cứ trên quỹ đạo trạm vũ trụ để tàu vũ trụ được phóng vào vị trí tối ưu, tạo điều kiện cho việc gặp gỡ nhanh chóng.
Thứ hai, thiết kế quỹ đạo được tối ưu hóa để tàu chỉ cần bay 2 vòng quanh Trái Đất (khoảng 3,5 giờ) là đến điểm hẹn, thay vì 4 vòng như trước đây. Trước đây, các tàu vũ trụ có thể mất vài ngày bay nhiều vòng để tiếp cận trạm. Ví dụ, tàu Thiên Châu-5 từng điểm hẹn nhanh trong 2 giờ chỉ với một vòng bay.
Thứ ba, công nghệ “lái xe tự động” giúp tàu điều chỉnh độc lập thái độ bay, sử dụng cảm biến chính xác, hệ thống Beidou và lidar để thay đổi quỹ đạo linh hoạt, rút ngắn thời gian cập bến.
Việc Thần Châu 21 áp dụng phương thức điểm hẹn và cập bến trong 3,5 giờ chứng tỏ công nghệ không gian của Trung Quốc ngày càng tiến bộ và có thể trở thành tiêu chuẩn cho các sứ mệnh tương lai, với khả năng còn rút ngắn hơn nữa.
Tàu vũ trụ Thần Châu 20 chuẩn bị trở về
Sau hơn 6 tháng trên quỹ đạo, tàu Thần Châu 20 đang sẵn sàng trở về Trái Đất, dự kiến lập kỷ lục mới về thời gian lưu trú lâu nhất của phi hành gia Trung Quốc. Phi hành gia Chen Dong hiện đã có hơn 400 ngày tích lũy trên quỹ đạo và hoàn thành 6 hoạt động ngoài cabin, trở thành người nhiều nhiệm vụ nhất bên ngoài trạm vũ trụ.
Khi Thần Châu 21 đến trạm, phi hành đoàn sẽ tiến hành bàn giao trên quỹ đạo với Thần Châu 20. Sau đó, Thần Châu 20 sẽ rời trạm và hạ cánh xuống bãi đáp Đông Phong.
Hiện các phi hành gia và đội mặt đất đang ráo riết chuẩn bị cho quá trình trở về phức tạp, bao gồm huấn luyện, diễn tập và sẵn sàng thu hồi viên nang tàu tại điểm hạ cánh. Công việc của tất cả những người liên quan trong thời gian tới sẽ rất bận rộn.
Đây là chuyến bay có người lái thứ 6 trong giai đoạn phát triển ứng dụng trạm vũ trụ của Trung Quốc, đồng thời là nhiệm vụ thứ 37 của dự án vũ trụ có người lái nước này. Trong 6 tháng trên quỹ đạo, các phi hành gia sẽ hoàn thành nhiều nhiệm vụ quan trọng, trong đó có phối hợp làm việc với phi hành đoàn Thần Châu 20 đang trên trạm, cũng như chuẩn bị cho chuyến thăm của tàu chở hàng Thiên Châu-10 và tàu có người lái Thần Châu 22.
Ngoài ra, họ sẽ thực hiện công việc ứng dụng khoa học và vận chuyển hàng hóa ra vào cabin, đồng thời thực hiện các hoạt động ngoài cabin. Một trong những nhiệm vụ chính của Thần Châu 21 trong các hoạt động ngoài cabin là lắp đặt thiết bị bảo vệ chống mảnh vỡ không gian cho trạm.
Mặc dù công việc rất bận rộn, kinh nghiệm bay của phi hành đoàn lần này được cải thiện rõ rệt. Nếu trước đây các chuyến bay Thần Châu mất khoảng 6,5 giờ để điểm hẹn và cập bến, thì Thần Châu 21 rút ngắn còn 3,5 giờ. Điều này giúp phi hành gia đến trạm nhanh hơn, tiết kiệm thời gian quý báu.
Vậy làm thế nào để đạt được thời gian cập bến nhanh như vậy?
Cùng ở cách mặt đất từ 400-450km, trong khi thời gian lên trạm ISS mất khoảng 6 giờ đến 2 ngày, tùy vào từng nhiệm vụ, thì chuyến bay Thần Châu 21 lần này chỉ mất có 3,5 giờ là kết nối với trạm vũ trụ Trung Quốc. Lý do được giải thích như sau:
Thứ nhất, thời gian phóng được tính toán chính xác từng giây, căn cứ trên quỹ đạo trạm vũ trụ để tàu vũ trụ được phóng vào vị trí tối ưu, tạo điều kiện cho việc gặp gỡ nhanh chóng.
Thứ hai, thiết kế quỹ đạo được tối ưu hóa để tàu chỉ cần bay 2 vòng quanh Trái Đất (khoảng 3,5 giờ) là đến điểm hẹn, thay vì 4 vòng như trước đây. Trước đây, các tàu vũ trụ có thể mất vài ngày bay nhiều vòng để tiếp cận trạm. Ví dụ, tàu Thiên Châu-5 từng điểm hẹn nhanh trong 2 giờ chỉ với một vòng bay.
Thứ ba, công nghệ “lái xe tự động” giúp tàu điều chỉnh độc lập thái độ bay, sử dụng cảm biến chính xác, hệ thống Beidou và lidar để thay đổi quỹ đạo linh hoạt, rút ngắn thời gian cập bến.
Việc Thần Châu 21 áp dụng phương thức điểm hẹn và cập bến trong 3,5 giờ chứng tỏ công nghệ không gian của Trung Quốc ngày càng tiến bộ và có thể trở thành tiêu chuẩn cho các sứ mệnh tương lai, với khả năng còn rút ngắn hơn nữa.
Tàu vũ trụ Thần Châu 20 chuẩn bị trở về
Sau hơn 6 tháng trên quỹ đạo, tàu Thần Châu 20 đang sẵn sàng trở về Trái Đất, dự kiến lập kỷ lục mới về thời gian lưu trú lâu nhất của phi hành gia Trung Quốc. Phi hành gia Chen Dong hiện đã có hơn 400 ngày tích lũy trên quỹ đạo và hoàn thành 6 hoạt động ngoài cabin, trở thành người nhiều nhiệm vụ nhất bên ngoài trạm vũ trụ.
Khi Thần Châu 21 đến trạm, phi hành đoàn sẽ tiến hành bàn giao trên quỹ đạo với Thần Châu 20. Sau đó, Thần Châu 20 sẽ rời trạm và hạ cánh xuống bãi đáp Đông Phong.
Hiện các phi hành gia và đội mặt đất đang ráo riết chuẩn bị cho quá trình trở về phức tạp, bao gồm huấn luyện, diễn tập và sẵn sàng thu hồi viên nang tàu tại điểm hạ cánh. Công việc của tất cả những người liên quan trong thời gian tới sẽ rất bận rộn.
