NhatDuy
Intern Writer
Thiết kế các tàu chiến hiện đại ngày nay về cơ bản xoay quanh hệ thống động lực. Việc nâng cấp động cơ, đặc biệt là tăng mạnh công suất, thường kéo theo sự gia tăng rõ rệt về kích thước và trọng tải của tàu. Khi các tuabin khí sản xuất trong nước như dòng CGT 40 đã sẵn sàng, nhiều tàu chiến mới do Trung Quốc chế tạo được dự báo sẽ lớn và nặng hơn đáng kể trong tương lai gần. Một ví dụ điển hình là tàu khu trục đa năng, dự kiến tăng từ khoảng 7.000 tấn của Type 052D hiện nay lên khoảng 9.000 tấn. Bên cạnh đó, chiếc tàu tuần dương Aegis đầu tiên do Trung Quốc tự phát triển cũng được cho là sẽ sớm ra mắt, thu hút sự chú ý lớn của giới quan sát quân sự.
Tuy nhiên, điều đáng chú ý là tàu tuần dương Aegis do Trung Quốc tự sản xuất có thể không mang lại sự gia tăng mạnh mẽ về hỏa lực tổng thể, đặc biệt là số lượng ống phóng thẳng đứng, so với Type 055. Điều này không đồng nghĩa với việc hải quân Trung Quốc lãng phí trọng tải bằng cách trang bị hỏa lực yếu trên một thân tàu lớn, mà phản ánh những mục tiêu chiến thuật và kỹ thuật sâu xa hơn.
Quan trọng hơn, trọng tâm nhiệm vụ của các tàu chiến thế hệ mới đang thay đổi. Hiện nay, dù các tàu khu trục trang bị hệ thống Aegis nội địa đã có khả năng phòng không và chống tên lửa trên biển đáng kể, chúng vẫn chưa đủ năng lực đánh chặn tên lửa đạn đạo liên lục địa ngoài khí quyển hoặc tiến hành tấn công các vệ tinh quỹ đạo thấp. Nói cách khác, các tàu này chưa thực sự sở hữu khả năng phòng không và chống tên lửa chiến lược ở cấp quốc gia, điều mà Hải quân Trung Quốc nhiều khả năng sẽ theo đuổi trong tương lai.
Những nhiệm vụ như đánh chặn tên lửa đạn đạo liên lục địa trên biển hay chống vệ tinh đặt ra yêu cầu cực kỳ cao đối với hệ thống điện tử, đặc biệt là radar chính. Chỉ khi radar có tầm phát hiện đủ xa, tàu mới có thể theo dõi mục tiêu trong giai đoạn bay giữa chừng.
Thực tế, trên các tàu chiến hiện đại, hệ thống điện tử thường được đánh giá có tầm quan trọng cao hơn cả hệ thống vũ khí. Lý do nằm ở chỗ vũ khí dẫn đường hiện đại phụ thuộc hoàn toàn vào dữ liệu phát hiện, theo dõi và dẫn bắn do radar và các cảm biến cung cấp. Nếu hệ thống điện tử không đủ mạnh, ngay cả khi tàu mang theo nhiều tên lửa tầm xa, hiệu quả chiến đấu cũng gần như bằng không.
Chính vì vậy, nguyên tắc ưu tiên năng lực nhận thức tình huống và phòng thủ chiến lược thay vì chỉ tập trung vào số lượng hỏa lực đã trở thành xu hướng chung trong ngành đóng tàu quân sự. Đối với tàu tuần dương Aegis do Trung Quốc tự sản xuất, việc chấp nhận giới hạn về hỏa lực để đổi lấy radar mảng pha mạnh hơn, phục vụ các nhiệm vụ chống tên lửa đạn đạo và chống vệ tinh, được xem là lựa chọn hợp lý.
Trong tương lai, dù hỏa lực của một tàu đơn lẻ có thể không tăng vọt, cục diện có thể thay đổi nếu tàu tuần dương này phối hợp với các tàu mặt nước không người lái, đặc biệt là những nền tảng bán chìm ba thân có khả năng mang theo nhiều ống phóng thẳng đứng. Khi đó, sức mạnh tổng thể của biên đội tác chiến sẽ được nâng lên một tầm cao mới. Giới quan sát vẫn đang chờ đợi diện mạo và hiệu năng thực sự của tàu tuần dương Aegis nội địa này khi nó chính thức xuất hiện. (Sohu)
Tàu tuần dương Aegis và giới hạn về hỏa lực
Nhiều phân tích trên các diễn đàn quân sự Trung Quốc cho rằng dù tàu khu trục Type 055, với lượng giãn nước toàn tải khoảng 13.000 tấn, đã được NATO xếp vào nhóm tàu tuần dương, Hải quân Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc vẫn kiên trì gọi đây là tàu khu trục. Cách phân loại này được cho là nhằm mở đường cho sự xuất hiện của một tàu mặt nước còn lớn hơn Type 055 trong tương lai. Con tàu mới, được kỳ vọng là tàu tuần dương thực sự đầu tiên của Trung Quốc, có thể đạt trọng tải khoảng 20.000 tấn.
Tuy nhiên, điều đáng chú ý là tàu tuần dương Aegis do Trung Quốc tự sản xuất có thể không mang lại sự gia tăng mạnh mẽ về hỏa lực tổng thể, đặc biệt là số lượng ống phóng thẳng đứng, so với Type 055. Điều này không đồng nghĩa với việc hải quân Trung Quốc lãng phí trọng tải bằng cách trang bị hỏa lực yếu trên một thân tàu lớn, mà phản ánh những mục tiêu chiến thuật và kỹ thuật sâu xa hơn.
Hệ thống phóng thẳng đứng cỡ lớn và nhiệm vụ chiến lược
Một trong những lý do quan trọng nằm ở thế hệ hệ thống phóng thẳng đứng mới do Trung Quốc phát triển. Hình ảnh lan truyền trên mạng cho thấy một tàu thử nghiệm hải quân đang lắp đặt và thử nghiệm ống phóng VLS có đường kính khoảng 1,2 mét, lớn hơn đáng kể so với loại 0,85 mét đang được sử dụng trên Type 055 và Type 052D. Khi đường kính tăng gần 50 phần trăm, số lượng ống phóng mà một tàu có thể mang theo chắc chắn sẽ bị hạn chế, và tổng số có thể không vượt quá 112 ống phóng như trên Type 055.
Quan trọng hơn, trọng tâm nhiệm vụ của các tàu chiến thế hệ mới đang thay đổi. Hiện nay, dù các tàu khu trục trang bị hệ thống Aegis nội địa đã có khả năng phòng không và chống tên lửa trên biển đáng kể, chúng vẫn chưa đủ năng lực đánh chặn tên lửa đạn đạo liên lục địa ngoài khí quyển hoặc tiến hành tấn công các vệ tinh quỹ đạo thấp. Nói cách khác, các tàu này chưa thực sự sở hữu khả năng phòng không và chống tên lửa chiến lược ở cấp quốc gia, điều mà Hải quân Trung Quốc nhiều khả năng sẽ theo đuổi trong tương lai.
Những nhiệm vụ như đánh chặn tên lửa đạn đạo liên lục địa trên biển hay chống vệ tinh đặt ra yêu cầu cực kỳ cao đối với hệ thống điện tử, đặc biệt là radar chính. Chỉ khi radar có tầm phát hiện đủ xa, tàu mới có thể theo dõi mục tiêu trong giai đoạn bay giữa chừng.
Vai trò quyết định của hệ thống điện tử trên tàu
Để đạt được tầm phát hiện lớn hơn, radar mảng pha cần có khẩu độ và kích thước lớn hơn, kéo theo cấu trúc thượng tầng cồng kềnh và nặng nề hơn. Điều này đồng nghĩa với việc tăng đáng kể khối lượng và không gian dành cho các hệ thống điện tử trên tàu. Trong giới hạn về kích thước và trọng tải thân tàu, việc ưu tiên cho radar và cảm biến buộc các hệ thống khác, bao gồm vũ khí, phải chấp nhận sự thỏa hiệp nhất định.
Thực tế, trên các tàu chiến hiện đại, hệ thống điện tử thường được đánh giá có tầm quan trọng cao hơn cả hệ thống vũ khí. Lý do nằm ở chỗ vũ khí dẫn đường hiện đại phụ thuộc hoàn toàn vào dữ liệu phát hiện, theo dõi và dẫn bắn do radar và các cảm biến cung cấp. Nếu hệ thống điện tử không đủ mạnh, ngay cả khi tàu mang theo nhiều tên lửa tầm xa, hiệu quả chiến đấu cũng gần như bằng không.
Chính vì vậy, nguyên tắc ưu tiên năng lực nhận thức tình huống và phòng thủ chiến lược thay vì chỉ tập trung vào số lượng hỏa lực đã trở thành xu hướng chung trong ngành đóng tàu quân sự. Đối với tàu tuần dương Aegis do Trung Quốc tự sản xuất, việc chấp nhận giới hạn về hỏa lực để đổi lấy radar mảng pha mạnh hơn, phục vụ các nhiệm vụ chống tên lửa đạn đạo và chống vệ tinh, được xem là lựa chọn hợp lý.
Trong tương lai, dù hỏa lực của một tàu đơn lẻ có thể không tăng vọt, cục diện có thể thay đổi nếu tàu tuần dương này phối hợp với các tàu mặt nước không người lái, đặc biệt là những nền tảng bán chìm ba thân có khả năng mang theo nhiều ống phóng thẳng đứng. Khi đó, sức mạnh tổng thể của biên đội tác chiến sẽ được nâng lên một tầm cao mới. Giới quan sát vẫn đang chờ đợi diện mạo và hiệu năng thực sự của tàu tuần dương Aegis nội địa này khi nó chính thức xuất hiện. (Sohu)
