myle.vnreview
Writer
Phi công hàng không là một công việc chịu áp lực rất lớn. Vì vậy, không cần phải bàn cãi, chuyên môn và sự tập trung tuyệt đối là vô cùng quan trọng. Trên thực tế, quy định về buồng lái vô trùng của Cục Hàng không Liên bang Mỹ "cấm phi hành đoàn thực hiện các hoạt động không cần thiết trong các giai đoạn sau của chuyến bay: lăn bánh, cất cánh, hạ cánh và tất cả các hoạt động bay khác được thực hiện dưới độ cao 10.000 feet (khoảng 3000 mét), ngoại trừ bay hành trình".
Sự tập trung tuyệt đối là cần thiết trong những giai đoạn quan trọng này của chuyến bay, và đó là một lý do tại sao bay thường được coi là phương tiện di chuyển an toàn nhất.
Bạn có thể tự hỏi một đèn laser nhỏ bé như vậy có thể gây hại gì cho máy bay. Tuy nhiên, đó chính xác là vấn đề: Nhiều người không hiểu được sức mạnh và sự nguy hiểm của những vật nhỏ bé này. Trên thực tế, đèn laser có thể mạnh hơn nhiều so với quảng cáo và có thể gây tổn thương da hoặc thị lực nếu không được sử dụng một cách có trách nhiệm. Một trong những điều nguy hiểm nhất mà một người có thể làm với đèn laser là chiếu nó vào máy bay.
Ánh sáng từ đèn laser có thể đi xa hơn nhiều so với những gì bạn có thể nghĩ. Trong một báo cáo tháng 2 năm 2014 về vấn đề này, FBI đã lưu ý rằng ánh sáng của một đèn laser thông thường có thể chiếu lên bầu trời tới vài cây số hoặc hơn, làm chói mắt phi hành đoàn trong buồng lái máy bay. FBI nhấn mạnh tác động mạnh mẽ và khả năng tàn phá mà nó có thể gây ra cho phi công, tuyên bố rằng: "Những người đã từng bị các cuộc tấn công như vậy đã mô tả chúng tương đương với đèn flash máy ảnh bật sáng trong một chiếc xe tối đen như mực vào ban đêm."
Làm thế nào một tia laser có thể gây ra nhiều thiệt hại như vậy?
Từ mặt đất, một vòng tròn ánh sáng nhỏ có thể là tất cả những gì người điều khiển thực sự nhìn thấy khi chiếu tia laser vào máy bay. Tuy nhiên, trải nghiệm trong buồng lái lại hoàn toàn khác. Đặc vụ FBI David Gates đã nói thế này: "Khi tia sáng đến buồng lái và phi công nhìn ra ngoài, chùm sáng đó có thể to bằng quả dưa hấu hoặc dưa lưới." Bản thân điều này đã đủ nguy hiểm, nhưng còn có khả năng tồi tệ hơn thế nữa. Khi mắt chúng ta bị chiếu một tia sáng chói đột ngột, thị lực của chúng ta bị suy giảm, và tia sáng có thể tồn tại một thời gian sau khi nguồn sáng đã biến mất.
David Gates xác định đây là hiện tượng mù lòa do chớp sáng, một hiệu ứng gây ra bởi các tế bào hình nón và hình que trong võng mạc bị quá tải bởi lượng ánh sáng cùng một lúc. Nó đặc biệt nguy hiểm vào ban đêm, vì võng mạc bị ảnh hưởng mất nhiều thời gian hơn để phục hồi và điều chỉnh trong điều kiện tối.
Theo Viện Vật lý Mỹ, độ lan tỏa của chùm tia laser thông thường có nghĩa là "cách một tia laser đỏ khoảng 100 mét, chùm tia của nó rộng hơn khoảng 100 lần". Hơn nữa, tùy thuộc vào điểm mà mắt phi công tập trung khi bị ánh sáng chiếu vào, tác động của tia laser có thể thay đổi rất nhiều về cường độ và tác động.
Nghiên cứu "Sự cố tiếp xúc tia laser: Sức khỏe mắt của phi công và các vấn đề an toàn hàng không" đã kết luận của Cơ quan An toàn hàng không Mỹ cho rằng "mật độ năng lượng của chùm tia laser có thể tăng lên tới 100.000 lần do hoạt động hội tụ của mắt". Hầu hết mọi người có lẽ đều đồng ý rằng phi công đã có quá đủ thứ phải lo lắng từ những thách thức tự nhiên như thời tiết khắc nghiệt, mà chưa kể đến việc tiếp xúc với tia laser.
Laser, máy bay và luật pháp
Thật rùng mình khi nghĩ đến chuyện gì có thể xảy ra nếu một trong những tia laser đó làm mất phương hướng phi hành đoàn vào thời điểm tồi tệ nhất. Có lẽ thủ phạm của hành vi như vậy có thể nghĩ rằng đó chỉ là một trò đùa, nhưng chắc chắn họ sẽ không cười khi hậu quả nghiêm trọng ập đến. Vào tháng 2 năm 2012, luật liên bang Mỹ lần đầu đưa ra điều luật cấm "Chĩa đèn laser vào máy bay", ngoại trừ những người tiến hành nghiên cứu với tư cách chính thức hoặc "cá nhân sử dụng thiết bị phát tín hiệu khẩn cấp bằng laser để gửi tín hiệu cấp cứu". Hình phạt có thể lên tới năm năm tù, một khoản tiền phạt lớn, hoặc cả hai.
FBI đã treo thưởng 10.000 USD cho những thông tin dẫn đến việc bắt giữ bất kỳ ai bị phát hiện chiếu tia laser vào máy bay. Tuy nhiên, đáng buồn thay, những sự cố này vẫn tiếp diễn. Cục Hàng không Liên bang Mỹ yêu cầu phi hành đoàn và hành khách báo cáo bất kỳ vụ tấn công bằng tia laser nào mà họ chứng kiến, và con số này vẫn ở mức cao đáng báo động: Năm 2023, 13.304 vụ đã được báo cáo cho FAA. Năm 2024, con số này là 12.840 vụ, và trong 7 tháng đầu năm nay đã có 5.176 vụ.
Cho dù những sự cố này là những "trò đùa" vô trách nhiệm mà không hiểu rõ mối nguy hiểm thực sự hay là những cuộc tấn công có chủ đích, chúng vẫn tiếp tục xảy ra. Một biện pháp phòng vệ quan trọng cho phi công là kính bảo vệ họ khỏi ánh sáng phản xạ chói lóa của tia laser, và điều quan trọng là ngành công nghiệp hàng không phải tiếp tục phát triển các biện pháp để đảm bảo an toàn cho họ. Xét cho cùng, mặc dù Hải quân Mỹ có vũ khí laser có thể bắn hạ máy bay không người lái, nhưng sẽ là thảm họa nếu một đèn laser gây nguy hiểm cho máy bay dân sự theo cách tương tự.
Sự tập trung tuyệt đối là cần thiết trong những giai đoạn quan trọng này của chuyến bay, và đó là một lý do tại sao bay thường được coi là phương tiện di chuyển an toàn nhất.
Bạn có thể tự hỏi một đèn laser nhỏ bé như vậy có thể gây hại gì cho máy bay. Tuy nhiên, đó chính xác là vấn đề: Nhiều người không hiểu được sức mạnh và sự nguy hiểm của những vật nhỏ bé này. Trên thực tế, đèn laser có thể mạnh hơn nhiều so với quảng cáo và có thể gây tổn thương da hoặc thị lực nếu không được sử dụng một cách có trách nhiệm. Một trong những điều nguy hiểm nhất mà một người có thể làm với đèn laser là chiếu nó vào máy bay.
Ánh sáng từ đèn laser có thể đi xa hơn nhiều so với những gì bạn có thể nghĩ. Trong một báo cáo tháng 2 năm 2014 về vấn đề này, FBI đã lưu ý rằng ánh sáng của một đèn laser thông thường có thể chiếu lên bầu trời tới vài cây số hoặc hơn, làm chói mắt phi hành đoàn trong buồng lái máy bay. FBI nhấn mạnh tác động mạnh mẽ và khả năng tàn phá mà nó có thể gây ra cho phi công, tuyên bố rằng: "Những người đã từng bị các cuộc tấn công như vậy đã mô tả chúng tương đương với đèn flash máy ảnh bật sáng trong một chiếc xe tối đen như mực vào ban đêm."
Làm thế nào một tia laser có thể gây ra nhiều thiệt hại như vậy?
Từ mặt đất, một vòng tròn ánh sáng nhỏ có thể là tất cả những gì người điều khiển thực sự nhìn thấy khi chiếu tia laser vào máy bay. Tuy nhiên, trải nghiệm trong buồng lái lại hoàn toàn khác. Đặc vụ FBI David Gates đã nói thế này: "Khi tia sáng đến buồng lái và phi công nhìn ra ngoài, chùm sáng đó có thể to bằng quả dưa hấu hoặc dưa lưới." Bản thân điều này đã đủ nguy hiểm, nhưng còn có khả năng tồi tệ hơn thế nữa. Khi mắt chúng ta bị chiếu một tia sáng chói đột ngột, thị lực của chúng ta bị suy giảm, và tia sáng có thể tồn tại một thời gian sau khi nguồn sáng đã biến mất.
David Gates xác định đây là hiện tượng mù lòa do chớp sáng, một hiệu ứng gây ra bởi các tế bào hình nón và hình que trong võng mạc bị quá tải bởi lượng ánh sáng cùng một lúc. Nó đặc biệt nguy hiểm vào ban đêm, vì võng mạc bị ảnh hưởng mất nhiều thời gian hơn để phục hồi và điều chỉnh trong điều kiện tối.
Theo Viện Vật lý Mỹ, độ lan tỏa của chùm tia laser thông thường có nghĩa là "cách một tia laser đỏ khoảng 100 mét, chùm tia của nó rộng hơn khoảng 100 lần". Hơn nữa, tùy thuộc vào điểm mà mắt phi công tập trung khi bị ánh sáng chiếu vào, tác động của tia laser có thể thay đổi rất nhiều về cường độ và tác động.
Nghiên cứu "Sự cố tiếp xúc tia laser: Sức khỏe mắt của phi công và các vấn đề an toàn hàng không" đã kết luận của Cơ quan An toàn hàng không Mỹ cho rằng "mật độ năng lượng của chùm tia laser có thể tăng lên tới 100.000 lần do hoạt động hội tụ của mắt". Hầu hết mọi người có lẽ đều đồng ý rằng phi công đã có quá đủ thứ phải lo lắng từ những thách thức tự nhiên như thời tiết khắc nghiệt, mà chưa kể đến việc tiếp xúc với tia laser.
Laser, máy bay và luật pháp
Thật rùng mình khi nghĩ đến chuyện gì có thể xảy ra nếu một trong những tia laser đó làm mất phương hướng phi hành đoàn vào thời điểm tồi tệ nhất. Có lẽ thủ phạm của hành vi như vậy có thể nghĩ rằng đó chỉ là một trò đùa, nhưng chắc chắn họ sẽ không cười khi hậu quả nghiêm trọng ập đến. Vào tháng 2 năm 2012, luật liên bang Mỹ lần đầu đưa ra điều luật cấm "Chĩa đèn laser vào máy bay", ngoại trừ những người tiến hành nghiên cứu với tư cách chính thức hoặc "cá nhân sử dụng thiết bị phát tín hiệu khẩn cấp bằng laser để gửi tín hiệu cấp cứu". Hình phạt có thể lên tới năm năm tù, một khoản tiền phạt lớn, hoặc cả hai.
FBI đã treo thưởng 10.000 USD cho những thông tin dẫn đến việc bắt giữ bất kỳ ai bị phát hiện chiếu tia laser vào máy bay. Tuy nhiên, đáng buồn thay, những sự cố này vẫn tiếp diễn. Cục Hàng không Liên bang Mỹ yêu cầu phi hành đoàn và hành khách báo cáo bất kỳ vụ tấn công bằng tia laser nào mà họ chứng kiến, và con số này vẫn ở mức cao đáng báo động: Năm 2023, 13.304 vụ đã được báo cáo cho FAA. Năm 2024, con số này là 12.840 vụ, và trong 7 tháng đầu năm nay đã có 5.176 vụ.
Cho dù những sự cố này là những "trò đùa" vô trách nhiệm mà không hiểu rõ mối nguy hiểm thực sự hay là những cuộc tấn công có chủ đích, chúng vẫn tiếp tục xảy ra. Một biện pháp phòng vệ quan trọng cho phi công là kính bảo vệ họ khỏi ánh sáng phản xạ chói lóa của tia laser, và điều quan trọng là ngành công nghiệp hàng không phải tiếp tục phát triển các biện pháp để đảm bảo an toàn cho họ. Xét cho cùng, mặc dù Hải quân Mỹ có vũ khí laser có thể bắn hạ máy bay không người lái, nhưng sẽ là thảm họa nếu một đèn laser gây nguy hiểm cho máy bay dân sự theo cách tương tự.
