Trong khi các doanh nghiệp đang rót hàng tỷ USD vào trí tuệ nhân tạo (AI) với hy vọng tối ưu hóa hoạt động, một công ty khởi nghiệp có tên Writer đang biến hy vọng đó thành hiện thực, giúp các khách hàng của mình tiết kiệm hàng triệu USD chi phí lao động. Đứng sau thành công này là nữ CEO May Habib, người đưa ra một dự đoán táo bạo nhưng ngày càng có cơ sở: trong tương lai, một doanh nghiệp có thể chỉ cần 10% nhân sự hiện tại để vận hành.
Khởi đầu là một công ty phần mềm dịch thuật, Writer đã có một cú chuyển mình mạnh mẽ để trở thành một trong những startup AI cho doanh nghiệp hàng đầu hiện nay. Công ty cung cấp một bộ công cụ có tên AI Studio, được thiết kế để tự động hóa những công việc văn phòng lặp đi lặp lại nhưng tốn nhiều thời gian và chi phí.
Những ứng dụng thực tế của Writer rất đa dạng. Với tập đoàn mỹ phẩm L'Oréal, công cụ này đã viết hàng ngàn đoạn mô tả sản phẩm. Với Uber, nó tạo ra hàng trăm câu trả lời cho các câu hỏi thường gặp. Với Salesforce, nó soạn thảo các email và chiến dịch truyền thông mạng xã hội chỉ trong tích tắc. Đây chỉ là ba trong số hơn 300 doanh nghiệp lớn sẵn sàng chi trả hàng trăm nghìn, thậm chí hàng triệu USD mỗi năm để sử dụng các ứng dụng AI của Writer.
Chính những khoản tiết kiệm chi phí rõ rệt này đã mang lại thành công lớn cho công ty. Một giám đốc AI tại một hãng bán lẻ sản phẩm chăm sóc sức khỏe cho biết, việc dùng Writer để tạo nội dung quảng cáo đã giúp họ tiết kiệm và tạo ra giá trị tương đương 5 triệu USD mỗi năm. Trong khi đó, thương hiệu đồ lót AdoreMe đã dịch hơn 2.900 mô tả sản phẩm sang tiếng Tây Ban Nha chỉ trong mười ngày, một công việc mà nếu làm thủ công có thể kéo dài hàng tháng.
Sự hiệu quả này được phản ánh qua các chỉ số kinh doanh. Tỷ lệ giữ chân ròng của Writer lên tới 160%, có nghĩa là trung bình mỗi khách hàng sau một năm lại mở rộng hợp đồng thêm 60%. Công ty có khoảng 20 khách hàng ban đầu chỉ ký hợp đồng trị giá vài trăm ngàn USD, nhưng sau đó tất cả đều quyết định chi đến một triệu USD. Dù từ chối xác nhận các số liệu doanh thu cụ thể, Writer tiết lộ các hợp đồng đã ký kết của họ có tổng giá trị hơn 50 triệu USD và kỳ vọng con số này sẽ tăng gấp đôi trong năm 2025. Sự thành công này đã giúp Writer huy động được khoảng 320 triệu USD và được định giá 1,9 tỷ USD vào cuối năm 2024.
Không dừng lại ở việc tự động hóa các tác vụ riêng lẻ, Writer đang hướng tới một tham vọng lớn hơn với sản phẩm mới nhất mang tên "AI HQ". Đây là một bộ công cụ cho phép người dùng tự xây dựng các "nhân viên AI" (AI agent) có khả năng thực hiện cả một chuỗi nhiệm vụ phức tạp.
Ví dụ, một chuyên viên phân tích tài chính có thể tạo ra một "nhân viên AI" với nhiệm vụ tự động truy xuất dữ liệu từ các báo cáo lợi nhuận, phân tích thông tin, và sau đó soạn thảo, gửi các email với nội dung được cá nhân hóa đến toàn bộ danh sách khách hàng. Điều đặc biệt là người dùng không cần phải biết lập trình, họ chỉ cần mô tả chuỗi tác vụ bằng ngôn ngữ tự nhiên. "Mọi người không cần phải tự mình làm những việc đó nữa," May Habib chia sẻ. "Họ chỉ cần tạo ra một nhân viên AI làm thay họ."
Hiện tại, nhiều khách hàng lớn như Intuit và Lennar đang thử nghiệm công cụ này. Tại Lennar, các "nhân viên AI" của Writer đang được dùng để viết hàng ngàn email trả lời khách hàng và đặt lịch hẹn xem nhà, giúp gia tăng đáng kể lượng khách hàng tiềm năng.
Trong một thị trường đầy cạnh tranh với các ông lớn giàu có như OpenAI và Anthropic, Writer đã tìm ra một hướng đi riêng. Thay vì bán các mô hình nền tảng đòi hỏi doanh nghiệp phải có cả một đội kỹ sư để tinh chỉnh, công nghệ của Writer lại thiên về hướng "cắm là chạy" (plug-and-play) với giao diện thân thiện.
Một yếu tố then chốt là Writer tự phát triển các mô hình AI của riêng mình, có tên là Palmyra. Điều này mang lại một lợi thế lớn về bảo mật: dữ liệu của khách hàng được lưu trữ trên các máy chủ riêng và không bị đem dùng làm dữ liệu đầu vào để huấn luyện các mô hình chung, giúp giảm thiểu nguy cơ rò rỉ thông tin nhạy cảm.
Bên cạnh đó, mô hình của Writer cũng giải quyết được mối lo lớn về rủi ro "bịa chuyện" (hallucination) của AI. Bằng cách huấn luyện AI truy xuất dữ liệu trực tiếp từ các tài liệu được xác thực của chính khách hàng, Writer giảm đáng kể nguy cơ "phóng tác" sai lệch. Điều này có thể phải "hy sinh" một chút năng lực sáng tạo tự do của AI, nhưng đối với doanh nghiệp, sự chính xác luôn quan trọng hơn thơ ca.
Đáng kinh ngạc hơn, trong khi OpenAI được cho là đã chi tới 100 triệu USD để huấn luyện GPT-4, Writer chỉ mất khoảng 700 ngàn USD để đạt được hiệu suất tương đương trong các tác vụ doanh nghiệp. Dù các mô hình của Writer có thể "lép vế" trên các bảng xếp hạng đánh giá chung, nhưng May Habib khẳng định rằng khách hàng không quan tâm đến các chỉ số đó, họ chỉ quan tâm AI có giải quyết được vấn đề của họ hay không.
Đứng sau thành công của Writer là một nữ CEO với một câu chuyện đầy nghị lực. May Habib lớn lên tại một ngôi làng nhỏ ở biên giới Lebanon và Syria, nơi luôn bị rình rập bởi nguy cơ chiến tranh. Năm 1990, gia đình cô di cư sang Canada, và cô trở thành cầu nối ngôn ngữ cho cả nhà. Sau khi tốt nghiệp Đại học Harvard, cô làm việc trong ngành ngân hàng đầu tư và gặp gỡ Waseem Alshikh, một doanh nhân công nghệ người Syria với một quá khứ cũng đầy sóng gió.
Công ty đầu tiên của Alshikh đã bị chính phủ Syria quốc hữu hóa, và để "trả đũa", anh đã từng xâm nhập và đánh sập toàn bộ mạng Internet của quốc gia này. Năm 2015, Habib và Alshikh cùng nhau khởi nghiệp, cho ra đời Qordoba, phiên bản tiền thân của Writer sau này. Câu chuyện họ từng phải kiện X (Twitter) của Elon Musk vì không thanh toán và cuối cùng thu về được 95% số tiền nợ cũng cho thấy sự quyết liệt trong kinh doanh của họ.
Giờ đây, Writer đang bước sang một giai đoạn mới, với một tầm nhìn táo bạo hơn về một thế hệ "AI tự tiến hóa", có khả năng tự học từ lỗi sai mà không cần con người can thiệp. "Đến tận bây giờ, nhóm vẫn biết phải chuẩn bị sẵn một tấm bảng trắng trong phòng họp," Habib cười và nói. "Tôi không thể cùng nghĩ hay sáng tạo cùng khách hàng mà không hình dung được điều gì đó mới mẻ, chưa từng có trước đây."
AI Studio: "Cỗ Máy" Tự Động Hóa Công Việc Văn Phòng
Khởi đầu là một công ty phần mềm dịch thuật, Writer đã có một cú chuyển mình mạnh mẽ để trở thành một trong những startup AI cho doanh nghiệp hàng đầu hiện nay. Công ty cung cấp một bộ công cụ có tên AI Studio, được thiết kế để tự động hóa những công việc văn phòng lặp đi lặp lại nhưng tốn nhiều thời gian và chi phí.
Những ứng dụng thực tế của Writer rất đa dạng. Với tập đoàn mỹ phẩm L'Oréal, công cụ này đã viết hàng ngàn đoạn mô tả sản phẩm. Với Uber, nó tạo ra hàng trăm câu trả lời cho các câu hỏi thường gặp. Với Salesforce, nó soạn thảo các email và chiến dịch truyền thông mạng xã hội chỉ trong tích tắc. Đây chỉ là ba trong số hơn 300 doanh nghiệp lớn sẵn sàng chi trả hàng trăm nghìn, thậm chí hàng triệu USD mỗi năm để sử dụng các ứng dụng AI của Writer.
Chính những khoản tiết kiệm chi phí rõ rệt này đã mang lại thành công lớn cho công ty. Một giám đốc AI tại một hãng bán lẻ sản phẩm chăm sóc sức khỏe cho biết, việc dùng Writer để tạo nội dung quảng cáo đã giúp họ tiết kiệm và tạo ra giá trị tương đương 5 triệu USD mỗi năm. Trong khi đó, thương hiệu đồ lót AdoreMe đã dịch hơn 2.900 mô tả sản phẩm sang tiếng Tây Ban Nha chỉ trong mười ngày, một công việc mà nếu làm thủ công có thể kéo dài hàng tháng.
Sự hiệu quả này được phản ánh qua các chỉ số kinh doanh. Tỷ lệ giữ chân ròng của Writer lên tới 160%, có nghĩa là trung bình mỗi khách hàng sau một năm lại mở rộng hợp đồng thêm 60%. Công ty có khoảng 20 khách hàng ban đầu chỉ ký hợp đồng trị giá vài trăm ngàn USD, nhưng sau đó tất cả đều quyết định chi đến một triệu USD. Dù từ chối xác nhận các số liệu doanh thu cụ thể, Writer tiết lộ các hợp đồng đã ký kết của họ có tổng giá trị hơn 50 triệu USD và kỳ vọng con số này sẽ tăng gấp đôi trong năm 2025. Sự thành công này đã giúp Writer huy động được khoảng 320 triệu USD và được định giá 1,9 tỷ USD vào cuối năm 2024.
AI HQ và Tương Lai Của "Nhân Viên AI"
Không dừng lại ở việc tự động hóa các tác vụ riêng lẻ, Writer đang hướng tới một tham vọng lớn hơn với sản phẩm mới nhất mang tên "AI HQ". Đây là một bộ công cụ cho phép người dùng tự xây dựng các "nhân viên AI" (AI agent) có khả năng thực hiện cả một chuỗi nhiệm vụ phức tạp.
Ví dụ, một chuyên viên phân tích tài chính có thể tạo ra một "nhân viên AI" với nhiệm vụ tự động truy xuất dữ liệu từ các báo cáo lợi nhuận, phân tích thông tin, và sau đó soạn thảo, gửi các email với nội dung được cá nhân hóa đến toàn bộ danh sách khách hàng. Điều đặc biệt là người dùng không cần phải biết lập trình, họ chỉ cần mô tả chuỗi tác vụ bằng ngôn ngữ tự nhiên. "Mọi người không cần phải tự mình làm những việc đó nữa," May Habib chia sẻ. "Họ chỉ cần tạo ra một nhân viên AI làm thay họ."
Hiện tại, nhiều khách hàng lớn như Intuit và Lennar đang thử nghiệm công cụ này. Tại Lennar, các "nhân viên AI" của Writer đang được dùng để viết hàng ngàn email trả lời khách hàng và đặt lịch hẹn xem nhà, giúp gia tăng đáng kể lượng khách hàng tiềm năng.
"Bí Mật" Công Nghệ: Tự Chủ, An Toàn và Tiết Kiệm
Trong một thị trường đầy cạnh tranh với các ông lớn giàu có như OpenAI và Anthropic, Writer đã tìm ra một hướng đi riêng. Thay vì bán các mô hình nền tảng đòi hỏi doanh nghiệp phải có cả một đội kỹ sư để tinh chỉnh, công nghệ của Writer lại thiên về hướng "cắm là chạy" (plug-and-play) với giao diện thân thiện.
Một yếu tố then chốt là Writer tự phát triển các mô hình AI của riêng mình, có tên là Palmyra. Điều này mang lại một lợi thế lớn về bảo mật: dữ liệu của khách hàng được lưu trữ trên các máy chủ riêng và không bị đem dùng làm dữ liệu đầu vào để huấn luyện các mô hình chung, giúp giảm thiểu nguy cơ rò rỉ thông tin nhạy cảm.
Bên cạnh đó, mô hình của Writer cũng giải quyết được mối lo lớn về rủi ro "bịa chuyện" (hallucination) của AI. Bằng cách huấn luyện AI truy xuất dữ liệu trực tiếp từ các tài liệu được xác thực của chính khách hàng, Writer giảm đáng kể nguy cơ "phóng tác" sai lệch. Điều này có thể phải "hy sinh" một chút năng lực sáng tạo tự do của AI, nhưng đối với doanh nghiệp, sự chính xác luôn quan trọng hơn thơ ca.
Đáng kinh ngạc hơn, trong khi OpenAI được cho là đã chi tới 100 triệu USD để huấn luyện GPT-4, Writer chỉ mất khoảng 700 ngàn USD để đạt được hiệu suất tương đương trong các tác vụ doanh nghiệp. Dù các mô hình của Writer có thể "lép vế" trên các bảng xếp hạng đánh giá chung, nhưng May Habib khẳng định rằng khách hàng không quan tâm đến các chỉ số đó, họ chỉ quan tâm AI có giải quyết được vấn đề của họ hay không.
Chân Dung Nữ Thuyền Trưởng May Habib
Đứng sau thành công của Writer là một nữ CEO với một câu chuyện đầy nghị lực. May Habib lớn lên tại một ngôi làng nhỏ ở biên giới Lebanon và Syria, nơi luôn bị rình rập bởi nguy cơ chiến tranh. Năm 1990, gia đình cô di cư sang Canada, và cô trở thành cầu nối ngôn ngữ cho cả nhà. Sau khi tốt nghiệp Đại học Harvard, cô làm việc trong ngành ngân hàng đầu tư và gặp gỡ Waseem Alshikh, một doanh nhân công nghệ người Syria với một quá khứ cũng đầy sóng gió.
Công ty đầu tiên của Alshikh đã bị chính phủ Syria quốc hữu hóa, và để "trả đũa", anh đã từng xâm nhập và đánh sập toàn bộ mạng Internet của quốc gia này. Năm 2015, Habib và Alshikh cùng nhau khởi nghiệp, cho ra đời Qordoba, phiên bản tiền thân của Writer sau này. Câu chuyện họ từng phải kiện X (Twitter) của Elon Musk vì không thanh toán và cuối cùng thu về được 95% số tiền nợ cũng cho thấy sự quyết liệt trong kinh doanh của họ.
Giờ đây, Writer đang bước sang một giai đoạn mới, với một tầm nhìn táo bạo hơn về một thế hệ "AI tự tiến hóa", có khả năng tự học từ lỗi sai mà không cần con người can thiệp. "Đến tận bây giờ, nhóm vẫn biết phải chuẩn bị sẵn một tấm bảng trắng trong phòng họp," Habib cười và nói. "Tôi không thể cùng nghĩ hay sáng tạo cùng khách hàng mà không hình dung được điều gì đó mới mẻ, chưa từng có trước đây."
