Sasha
Writer
Trong nhiều thập kỷ, một câu chuyện lớn trong giáo dục là sự tiến bộ của các nữ sinh. Các nữ sinh hiện vượt trội hơn các nam sinh ở hầu hết các môn học, rời trường với điểm số cao hơn và có nhiều khả năng lấy được bằng đại học hơn. Nhưng vẫn còn một môn học là vấn đề: trên khắp thế giới, các nữ sinh thường tụt hậu về môn toán. Điều đó khiến các nữ sinh rời xa một số nghề nghiệp nhất định.
Một nghiên cứu mới từ Pháp cho thấy vấn đề bắt đầu từ rất sớm. Được công bố vào ngày 11/6 trên tạp chí khoa học Nature, nghiên cứu này đã theo dõi thành tích của 2,6 triệu trẻ em tham gia EvalAide, một loạt bài kiểm tra nửa năm một lần. Điều đó giúp các nhà nghiên cứu có được thước đo nhất quán về tiến trình học tập trong hơn một năm kể từ khi bắt đầu đi học (khoảng sáu tuổi).
Không có sự khác biệt rõ ràng nào vào đầu năm học: có nhiều nam sinh hơn một chút trong số những học sinh có thành tích cao nhất và thấp nhất, và các nữ sinh tập trung ở giữa (xem biểu đồ phía dưới). Nhưng chỉ sau bốn tháng, một khoảng cách giới tính đã xuất hiện. Đến năm sau, số lượng nam sinh gấp đôi nữ sinh trong top 5%. Xu hướng này vẫn ổn định ở các trường công lập và tư thục, và trong mọi năm học từ năm 2018 đến năm 2021. Khoảng cách giới tính lớn hơn ở trẻ em từ các gia đình có thu nhập cao và kỳ lạ thay, đặc biệt rõ rệt ở những gia đình có cả cha và mẹ đều là nhà khoa học.
Biểu đồ cho thấy “sự xuất hiện nhanh chóng của khoảng cách giới tính trong toán học ở lớp một”, ngiên cứu của P. Martinot và cộng sự đăng trên tờ Nature, tháng 5 năm 2025.
Chuyện gì đã xảy ra? Pauline Martinot, tác giả chính và là bác sĩ y khoa có nền tảng về phát triển thần kinh và sức khỏe toàn cầu, cho biết sự khác biệt không phải do năng lực mà do sự lo lắng. Bà cho biết, toán học thường được giảng dạy và kiểm tra theo hình thức cạnh tranh và dưới áp lực thời gian - những điều kiện mà các nữ sinh được dạy là phải sợ. Các nghiên cứu khác cũng chứng minh điều này. Phụ nữ và trẻ em gái thường có kết quả kém hơn trong các bài kiểm tra toán có tính giờ hoặc cạnh tranh.
Những định kiến cho rằng con trai giỏi tính toán hơn có thể khiến vấn đề trở nên tồi tệ hơn, bằng cách làm suy yếu lòng tin của giáo viên vào các nữ sinh hoặc lòng tin của các nữ sinh vào bản thân. Những giả định như vậy cũng có thể đến từ cha mẹ. Tiến sĩ Martinot nghi ngờ rằng tác động này mạnh nhất ở những gia đình khá giả, nơi cha mẹ có thể tham gia nhiều hơn vào việc học của con cái họ và do đó có nhiều khả năng truyền đạt những quan điểm đó cho con cái.
Nghiên cứu này là nghiên cứu đầu tiên cho thấy việc học tập nhanh chóng tạo ra sự khác biệt này như thế nào. Và những phát hiện này có liên quan vượt ra ngoài phạm vi nước Pháp. Trong số 73 quốc gia được OECD theo dõi, chỉ có 22 quốc gia báo cáo điểm toán của nữ sinh cao hơn nam sinh.
Sự khác biệt điểm toán giữa nam và nữ sinh độ tuổi 15-16 ở một số quốc gia.
Ý có khoảng cách lớn nhất trong thế giới giàu có (xem biểu đồ phía trên), điều này đã thúc đẩy các nhà nghiên cứu ở đó tìm kiếm giải pháp. Một nghiên cứu vào năm 2024 của các nhà kinh tế tại Đại học Turin phát hiện ra rằng việc học theo nhóm nhỏ tập trung vào việc cùng nhau giải quyết vấn đề đã thu hẹp khoảng cách giới tính tới 40%. Điều quan trọng là điểm số của nữ sinh được cải thiện mà không làm giảm điểm số của nam sinh. Các bài kiểm tra khác nhau cũng có thể hữu ích. Phụ nữ và trẻ em gái thường đạt kết quả tốt hơn trong các bài kiểm tra toán khi không còn áp lực cạnh tranh hoặc áp lực thời gian.
Việc học tập cộng tác có đánh bại các phương pháp truyền thống hơn hay không vẫn là một cuộc tranh luận sôi nổi trong giới giáo dục. Nhưng những phát hiện của nghiên cứu mới cho thấy rằng các nữ sinh không nhất thiết phải tụt hậu so với nam sinh khi nói đến các con số. Chỉ cần bốn tháng đi học cũng có thể tạo ra khoảng cách giới tính đáng kể. Bằng cách sử dụng các phương pháp khác nhau, giáo viên có thể thu hẹp khoảng cách đó trong một khoảng thời gian ngắn tương tự.
Một nghiên cứu mới từ Pháp cho thấy vấn đề bắt đầu từ rất sớm. Được công bố vào ngày 11/6 trên tạp chí khoa học Nature, nghiên cứu này đã theo dõi thành tích của 2,6 triệu trẻ em tham gia EvalAide, một loạt bài kiểm tra nửa năm một lần. Điều đó giúp các nhà nghiên cứu có được thước đo nhất quán về tiến trình học tập trong hơn một năm kể từ khi bắt đầu đi học (khoảng sáu tuổi).
Không có sự khác biệt rõ ràng nào vào đầu năm học: có nhiều nam sinh hơn một chút trong số những học sinh có thành tích cao nhất và thấp nhất, và các nữ sinh tập trung ở giữa (xem biểu đồ phía dưới). Nhưng chỉ sau bốn tháng, một khoảng cách giới tính đã xuất hiện. Đến năm sau, số lượng nam sinh gấp đôi nữ sinh trong top 5%. Xu hướng này vẫn ổn định ở các trường công lập và tư thục, và trong mọi năm học từ năm 2018 đến năm 2021. Khoảng cách giới tính lớn hơn ở trẻ em từ các gia đình có thu nhập cao và kỳ lạ thay, đặc biệt rõ rệt ở những gia đình có cả cha và mẹ đều là nhà khoa học.
Biểu đồ cho thấy “sự xuất hiện nhanh chóng của khoảng cách giới tính trong toán học ở lớp một”, ngiên cứu của P. Martinot và cộng sự đăng trên tờ Nature, tháng 5 năm 2025.
Chuyện gì đã xảy ra? Pauline Martinot, tác giả chính và là bác sĩ y khoa có nền tảng về phát triển thần kinh và sức khỏe toàn cầu, cho biết sự khác biệt không phải do năng lực mà do sự lo lắng. Bà cho biết, toán học thường được giảng dạy và kiểm tra theo hình thức cạnh tranh và dưới áp lực thời gian - những điều kiện mà các nữ sinh được dạy là phải sợ. Các nghiên cứu khác cũng chứng minh điều này. Phụ nữ và trẻ em gái thường có kết quả kém hơn trong các bài kiểm tra toán có tính giờ hoặc cạnh tranh.
Những định kiến cho rằng con trai giỏi tính toán hơn có thể khiến vấn đề trở nên tồi tệ hơn, bằng cách làm suy yếu lòng tin của giáo viên vào các nữ sinh hoặc lòng tin của các nữ sinh vào bản thân. Những giả định như vậy cũng có thể đến từ cha mẹ. Tiến sĩ Martinot nghi ngờ rằng tác động này mạnh nhất ở những gia đình khá giả, nơi cha mẹ có thể tham gia nhiều hơn vào việc học của con cái họ và do đó có nhiều khả năng truyền đạt những quan điểm đó cho con cái.
Nghiên cứu này là nghiên cứu đầu tiên cho thấy việc học tập nhanh chóng tạo ra sự khác biệt này như thế nào. Và những phát hiện này có liên quan vượt ra ngoài phạm vi nước Pháp. Trong số 73 quốc gia được OECD theo dõi, chỉ có 22 quốc gia báo cáo điểm toán của nữ sinh cao hơn nam sinh.
Sự khác biệt điểm toán giữa nam và nữ sinh độ tuổi 15-16 ở một số quốc gia.
Ý có khoảng cách lớn nhất trong thế giới giàu có (xem biểu đồ phía trên), điều này đã thúc đẩy các nhà nghiên cứu ở đó tìm kiếm giải pháp. Một nghiên cứu vào năm 2024 của các nhà kinh tế tại Đại học Turin phát hiện ra rằng việc học theo nhóm nhỏ tập trung vào việc cùng nhau giải quyết vấn đề đã thu hẹp khoảng cách giới tính tới 40%. Điều quan trọng là điểm số của nữ sinh được cải thiện mà không làm giảm điểm số của nam sinh. Các bài kiểm tra khác nhau cũng có thể hữu ích. Phụ nữ và trẻ em gái thường đạt kết quả tốt hơn trong các bài kiểm tra toán khi không còn áp lực cạnh tranh hoặc áp lực thời gian.
Việc học tập cộng tác có đánh bại các phương pháp truyền thống hơn hay không vẫn là một cuộc tranh luận sôi nổi trong giới giáo dục. Nhưng những phát hiện của nghiên cứu mới cho thấy rằng các nữ sinh không nhất thiết phải tụt hậu so với nam sinh khi nói đến các con số. Chỉ cần bốn tháng đi học cũng có thể tạo ra khoảng cách giới tính đáng kể. Bằng cách sử dụng các phương pháp khác nhau, giáo viên có thể thu hẹp khoảng cách đó trong một khoảng thời gian ngắn tương tự.
Nguồn: Economist
