Nữ nhân từ chối 1 tỷ đô từ Meta để theo đuổi điều gì?

[Nhung Phan]

Bạn có dám từ chối 1 tỷ đô để theo đuổi một tầm nhìn lớn hơn?

Mira Murati, cái tên đứng sau sự thành công của ChatGPT và DALL·E, vừa khiến cả giới công nghệ sửng sốt khi từ chối thẳng thừng lời mời trị giá hàng tỷ đô la từ Meta để gia nhập đội ngũ AI mới của họ. Điều đáng chú ý hơn: toàn bộ nhóm của cô cũng từ chối theo. Không ai rời đi.

Chuyện gì đang thực sự xảy ra? Đó là: Không bán giấc mơ chỉ vì tiền.

Khi Meta tiếp cận Thinking Machines Lab, công ty AI non trẻ do Murati sáng lập, với những lời đề nghị trị giá từ 200.000 đô đến tận 1 tỷ đô cho từng cá nhân, mục tiêu rõ ràng là chiêu mộ nhân tài về "Phòng thí nghiệm Siêu trí tuệ". Nhưng kết quả không như mong đợi.

Không một ai nhận lời. Tại sao?

Bởi họ không chỉ đang làm công nghệ, họ đang theo đuổi một tầm nhìn dài hạn. Theo India.com, đội ngũ chọn gắn bó với Thinking Machines Lab vì tin vào giá trị cổ phần tương lai và sứ mệnh của Murati, điều mà tiền mặt không thể mua được.

Meta lập tức phản bác, nói rằng chỉ gửi lời mời tới “một số ít người” và không tiết lộ chi tiết. Nhưng Murati vẫn giữ lập trường, khẳng định Meta đã cố gắng mua lại công ty cô, tương tự như cách từng tiếp cận ScaleAI trước đây, và thất bại.

Từ Vlorë đến Silicon Valley: Hành trình vượt chuẩn của một lãnh đạo nữ​

Murati sinh năm 1988 tại Albania, trong một thời kỳ chính trị bất ổn. Năm 16 tuổi, cô giành học bổng đến Canada, theo học tại Pearson College UWC, nơi khơi dậy tư duy phản biện và tinh thần công dân toàn cầu. Cô tiếp tục học song song: một bằng nghệ thuật và một bằng kỹ thuật.

Sự kết hợp giữa công nghệ và nhân văn đã định hình tư duy của cô, vừa hiểu máy móc, vừa hiểu con người.

Khởi đầu sự nghiệp tại Zodiac Aerospace rồi Tesla, Murati sau đó làm việc tại Leap Motion, nơi cô nghiên cứu công nghệ tương tác cử chỉ. Năm 2018, cô gia nhập OpenAI, giữ vai trò quan trọng trong các sản phẩm đình đám như ChatGPT và DALL·E, trước khi tạm giữ ghế CEO trong giai đoạn khủng hoảng năm 2023.

Đến năm 2024, cô rời OpenAI và thành lập Thinking Machines Lab, nơi cô đặt cược tương lai của mình.

Thinking Machines Lab: Chưa có sản phẩm, đã có tầm nhìn​

Thành lập vào tháng 2/2025, công ty này đặt ra mục tiêu xây dựng hệ thống AI đa năng, có đạo đức, dễ tiếp cận và phục vụ lợi ích cộng đồng. Mới 5 tháng, họ đã gọi được 2 tỷ đô, vòng seed funding lớn nhất lịch sử ngành công nghệ, với định giá lên đến 12 tỷ đô.

Dù chưa ra sản phẩm, Thinking Machines Lab thu hút các nhà đầu tư lớn như Nvidia, AMD, Cisco và chính phủ Albania. Đội ngũ kỹ thuật đến từ OpenAI, Meta và Mistral, nhưng tất cả cùng chia sẻ một điểm chung: muốn xây dựng AI gắn với giá trị, không chỉ tối ưu hóa lợi nhuận.

Murati không chỉ đưa các kỹ sư vào phòng họp. Cô mời cả các nhà khoa học, chính sách, xã hội học cùng tham gia từ đầu, để thiết kế một AI phục vụ nhân loại.

Một lời từ chối để đời​

Trong thế giới công nghệ nơi tài năng thường theo tiếng gọi của tiền bạc, đội ngũ của Murati lại chọn gắn bó với sứ mệnh. Họ tin rằng công nghệ không chỉ là công cụ, mà là thứ định hình tương lai con người.

Thinking Machines Lab không bán sản phẩm. Họ bán một cách nhìn mới về AI. Và với 2 tỷ đô được rót vào một công ty chưa có sản phẩm, có vẻ như thế giới cũng đang lắng nghe họ.

Murati không chỉ xây dựng AI. Cô đang viết lại quy chuẩn về cách AI nên được phát triển, bao trùm, minh bạch, có trách nhiệm.

Và thông điệp cô gửi đến những người làm công nghệ, đặc biệt là phụ nữ: bạn không cần phải đi theo con đường cũ để dẫn đầu cuộc cách mạng mới.

Vậy nếu bạn là người Việt Nam, đang bắt đầu hành trình trong lĩnh vực AI, bạn sẽ chọn đường tắt đi làm thuê cho Big Tech hay tự mở lối để viết lại cuộc chơi? (indiatimes)