Nhận diện các chiêu lừa đảo trực tuyến phổ biến nhất trên mạng hiện nay

[Mai Nhung]

Từ việc mạo danh cơ quan chức năng, lừa đảo tình cảm đến các chiêu trò đầu tư giả mạo, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05) thuộc Bộ Công an đã chỉ ra 7 hình thức lừa đảo trực tuyến phổ biến nhất đang gây thiệt hại nghiêm trọng cho người dân. Các thủ đoạn này ngày càng tinh vi và liên tục thay đổi kịch bản để khiến nạn nhân sập bẫy.

Mạo danh cơ quan chức năng và lừa đảo "thu hồi vốn"​

Phát biểu tại một sự kiện về phòng chống lừa đảo trực tuyến vào ngày 26 tháng 6, Đại tá Nguyễn Huy Lục, Trưởng phòng 5 của Cục A05, đã nhấn mạnh về sự tinh vi của các phương thức lừa đảo hiện nay. Một trong những chiêu thức nguy hiểm và phổ biến nhất là việc kẻ gian giả danh cán bộ Công an, Viện Kiểm sát, hoặc Tòa án. Chúng gọi điện đe dọa, thông báo nạn nhân có liên quan đến các vụ án nghiêm trọng như rửa tiền, buôn ma túy và yêu cầu chuyển tiền vào tài khoản chỉ định để "chứng minh sự trong sạch", hoặc lừa cài đặt ứng dụng giả mạo để chiếm quyền điều khiển điện thoại.

Một biến tướng khác của hình thức này là lừa đảo thu hồi vốn treo. Kẻ gian tự xưng là cán bộ công an hoặc luật sư, quảng cáo dịch vụ "giúp lấy lại tiền đã bị lừa đảo". Sau khi tạo được lòng tin, chúng sẽ yêu cầu nạn nhân đóng các khoản phí để rồi chiếm đoạt. "Có người bị lừa số tiền lần sau còn cao hơn lần đầu," ông Lục cảnh báo.

Cạm bẫy từ đầu tư tài chính và lừa đảo tình cảm​

Các chiêu trò lừa đảo đầu tư trên các nền tảng giả mạo cũng nở rộ. Kẻ gian thường giả danh nhân viên của các sàn thương mại điện tử, sàn ngoại hối, tiền ảo... để kêu gọi đầu tư với lợi nhuận cao. Ban đầu, chúng cho nạn nhân thắng những khoản nhỏ để tạo lòng tin, nhưng khi họ đổ vào số tiền lớn, chúng sẽ đánh "cháy" tài khoản hoặc cho sập sàn để chiếm đoạt toàn bộ.

Bên cạnh đó, hình thức lừa đảo tình cảm để trục lợi tài chính, dù đã được cảnh báo nhiều, vẫn khiến không ít người sập bẫy. Các đối tượng thường tạo dựng hình ảnh cá nhân đẹp đẽ, dùng lời lẽ ngon ngọt để lấy lòng tin, sau đó dẫn dụ nạn nhân tham gia vào các ứng dụng cờ bạc hoặc đầu tư giả mạo.

Các chiêu thức mạo danh tinh vi khác​

Các hình thức lừa đảo khác bao gồm mạo danh cơ sở giáo dục để gọi điện cho phụ huynh, thông báo về việc con em họ đủ điều kiện nhận học bổng hoặc tham gia trại hè của các trường công an, quân đội, sau đó yêu cầu chuyển tiền đặt cọc.

Lừa đảo thanh toán dịch vụ cũng là một chiêu thức cũ nhưng liên tục được làm mới. Kẻ gian có thể giả danh công ty điện lực, cấp thoát nước, viễn thông để dọa cắt dịch vụ và yêu cầu nạn nhân thanh toán gấp hoặc cài đặt ứng dụng độc hại. Cuối cùng là lừa đảo mua bán và du lịch trực tuyến, nơi các đối tượng tạo các trang web giả mạo với ưu đãi hấp dẫn để dụ dỗ nạn nhân đặt cọc rồi chiếm đoạt.

Nỗ lực phòng chống và cảnh báo đến người dân​

Để đối phó với tình hình tội phạm mạng ngày càng phức tạp, đại diện Bộ Công an cho biết đã triển khai nhiều biện pháp đồng bộ. Các biện pháp này bao gồm việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, tăng cường quản lý nhà nước, ứng dụng công nghệ trong phòng chống tội phạm, và đẩy mạnh công tác tuyên truyền. Bộ đã gửi đi 500 triệu tin nhắn SMS cảnh báo và hợp tác với các tập đoàn công nghệ lớn như Google để nâng cao nhận thức cho người dân.

Cơ quan công an cũng đã triệt phá thành công nhiều đường dây lừa đảo lớn, như đường dây "tuyển cộng tác viên mua hàng online" tại khu vực Tam giác vàng vào tháng 1/2024 hay ổ nhóm giả danh công an lừa cập nhật VNeID vào tháng 1/2025. Tuy nhiên, sự cảnh giác của mỗi cá nhân vẫn là yếu tố then chốt để tự bảo vệ mình trước những cạm bẫy trên không gian mạng.