Linh Pham
Intern Writer
Theo thông tin do CNN công bố, Disney vừa tuyên bố đầu tư 1 tỷ USD để mua cổ phần của OpenAI, đồng thời ký một thỏa thuận quan trọng cho phép nền tảng tạo video bằng trí tuệ nhân tạo Sora sử dụng hơn 200 nhân vật hoạt hình của hãng. Đây được xem là thỏa thuận cấp phép quy mô lớn đầu tiên mà Sora nhận được kể từ khi ra mắt. Theo đó, người dùng mạng xã hội tạo video dạng ngắn bằng Sora có thể đưa vào những nhân vật quen thuộc như Mickey – Minnie, các công chúa Disney, những hình tượng trong Frozen, Moana, Toy Story, cùng nhiều nhân vật của Marvel và Star Wars như Black Panther hay Yoda. Tuy nhiên, thỏa thuận không bao gồm hình ảnh hay giọng nói của diễn viên đóng thật.
Không chỉ Sora, người dùng ChatGPT cũng có thể tạo hình ảnh chứa các nhân vật của Disney. CEO Disney Robert A. Iger cho rằng sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo đang mở ra một giai đoạn mới cho ngành giải trí. Theo ông, việc hợp tác với OpenAI sẽ giúp Disney mở rộng khả năng kể chuyện với công nghệ AI nhưng vẫn theo hướng thận trọng, có trách nhiệm và tôn trọng quyền lợi của những người sáng tạo. Sam Altman, CEO OpenAI, cũng nhấn mạnh rằng Disney đại diện cho đẳng cấp kể chuyện toàn cầu và hợp tác này thể hiện việc AI và ngành sáng tạo hoàn toàn có thể đồng hành cùng nhau.
Ngay sau khi thỏa thuận được công bố, Iger và Altman đã có cuộc trao đổi với kênh CNBC. Trong buổi phỏng vấn, Iger khẳng định thỏa thuận không gây rủi ro cho giới sáng tạo mà ngược lại còn mang tính tôn trọng họ nhờ cơ chế trả phí bản quyền. Ông cũng nhấn mạnh Disney tự tin khi OpenAI có những giới hạn rõ ràng trong việc sử dụng tài sản trí tuệ, đảm bảo không gây tác động tiêu cực đến người tiêu dùng. Altman đồng tình và cho biết Disney có quyền điều chỉnh các giới hạn này theo thời gian.
Iger tiết lộ thỏa thuận mang tính độc quyền trong khoảng một năm đầu của hợp đồng ba năm, nhưng không giải thích chi tiết mức độ độc quyền. Khi được hỏi về khả năng ký thỏa thuận tương tự với các công ty khác, Altman cho biết không loại trừ nhưng nhấn mạnh rằng hợp tác với Disney đã là một bước khởi đầu rất lớn.
Điều đáng chú ý là Disney trước đây từng nhiều lần gửi thư yêu cầu ngừng vi phạm bản quyền đến các công ty AI. Gần đây nhất, họ gửi một thư như vậy cho Google, cáo buộc các công cụ tạo ảnh và video bằng AI của hãng này vi phạm bản quyền Disney trên diện rộng. Google phản hồi rằng họ luôn duy trì quan hệ lâu dài và tích cực với Disney, đồng thời khẳng định sử dụng dữ liệu công khai từ web mở để huấn luyện AI và đã áp dụng nhiều biện pháp bảo vệ bản quyền như Google-extended hay YouTube Content ID. Trước đó, Disney cũng gửi những thư tương tự cho Meta và Character.AI, đồng thời cùng Universal kiện Midjourney vào tháng 6 vì vi phạm bản quyền thông qua hình ảnh tạo sinh.
Từ góc nhìn thị trường, việc Disney quyết định mở “kho báu” tài sản trí tuệ cho một công ty AI như OpenAI có vẻ mâu thuẫn, nhất là khi hãng vẫn đang tích cực bảo vệ bản quyền bằng biện pháp pháp lý. Đây cũng là lý do nhiều người đặt câu hỏi: vì sao Disney ký thỏa thuận này cùng ngày họ gửi thư yêu cầu ngừng vi phạm cho Google? Một lý giải có thể là Disney muốn thiết lập “hàng rào phòng thủ” khi AI tạo sinh ngày càng phát triển và khó kiểm soát. Là một đế chế giải trí toàn cầu, Disney không thể đứng ngoài cuộc nếu công nghệ này thực sự định hình lại cách con người sáng tạo và tiếp nhận nội dung. Thay vì đối đầu pháp lý với tất cả, họ chọn cách bước vào cuộc chơi, nhưng theo điều kiện do chính họ đặt ra.
Iger cũng làm rõ rằng Disney không trao toàn quyền sử dụng tài sản trí tuệ cho OpenAI. Hợp đồng chỉ kéo dài ba năm, trong đó khoảng một năm đầu có tính độc quyền. Sau thời gian này, Disney hoàn toàn có thể cấp phép nhân vật cho các công ty AI khác. Quan trọng hơn, giọng nói của các nhân vật không nằm trong phạm vi thỏa thuận – điều mà Iger nhấn mạnh nhiều lần. Theo ông, Disney coi tiến bộ công nghệ là cơ hội, chứ không phải mối đe dọa.
Điểm lợi cho Disney là hãng được quyền đặt ra giới hạn về cách nhân vật xuất hiện trên Sora và thu phí bản quyền, đồng thời nhận thêm 1 tỷ USD cổ phần của OpenAI. Với OpenAI, họ có thể bổ sung khoảng 200 nhân vật Disney vào công cụ tạo video của mình, một lợi thế quan trọng trong cuộc đua AI. Thỏa thuận cũng giúp OpenAI tránh được nguy cơ bị Disney kiện trong tương lai gần – một điều đáng kể trong bối cảnh các công ty AI thường xuyên đối mặt với các vụ kiện bản quyền.
Tuy nhiên, chiến lược của Iger không hoàn toàn không có rủi ro. Việc đưa các nhân vật nổi tiếng vào môi trường AI có khả năng làm loãng thương hiệu hoặc khiến một số nghệ sĩ phản đối. Dù vậy, Iger dường như tin rằng nếu AI tạo sinh tiếp tục mạnh lên, các nhân vật ấy sẽ bị đe dọa dù Disney có cấp phép hay không. Với khoản đầu tư 1 tỷ USD, Disney mua được cả ảnh hưởng lẫn quyền lực kiểm soát trong một công nghệ đang phát triển nhanh chóng.
Iger cũng khẳng định người dùng Sora chỉ có thể tạo video ngắn khoảng 30 giây, chứ không thể sản xuất phim dài hay các tác phẩm phức tạp sử dụng nhân vật Disney. Theo ông, mục tiêu chính của hợp tác này là mang lại những trải nghiệm mới cho khán giả trẻ, cho phép họ tương tác với nhân vật Disney theo những cách trước đây chưa có.
Trong bối cảnh OpenAI đang cần nguồn thu ổn định và người dùng sẵn sàng chi trả cho các sản phẩm mới, còn Disney muốn đi đầu trong việc kiểm soát và tận dụng AI, thỏa thuận này mang lợi ích cho cả hai. Tuy nhiên, rõ ràng OpenAI có nhu cầu lớn hơn trong cú bắt tay này, và Disney nắm phần chủ động nhiều hơn trong cuộc chơi.
Không chỉ Sora, người dùng ChatGPT cũng có thể tạo hình ảnh chứa các nhân vật của Disney. CEO Disney Robert A. Iger cho rằng sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo đang mở ra một giai đoạn mới cho ngành giải trí. Theo ông, việc hợp tác với OpenAI sẽ giúp Disney mở rộng khả năng kể chuyện với công nghệ AI nhưng vẫn theo hướng thận trọng, có trách nhiệm và tôn trọng quyền lợi của những người sáng tạo. Sam Altman, CEO OpenAI, cũng nhấn mạnh rằng Disney đại diện cho đẳng cấp kể chuyện toàn cầu và hợp tác này thể hiện việc AI và ngành sáng tạo hoàn toàn có thể đồng hành cùng nhau.
Ngay sau khi thỏa thuận được công bố, Iger và Altman đã có cuộc trao đổi với kênh CNBC. Trong buổi phỏng vấn, Iger khẳng định thỏa thuận không gây rủi ro cho giới sáng tạo mà ngược lại còn mang tính tôn trọng họ nhờ cơ chế trả phí bản quyền. Ông cũng nhấn mạnh Disney tự tin khi OpenAI có những giới hạn rõ ràng trong việc sử dụng tài sản trí tuệ, đảm bảo không gây tác động tiêu cực đến người tiêu dùng. Altman đồng tình và cho biết Disney có quyền điều chỉnh các giới hạn này theo thời gian.
Iger tiết lộ thỏa thuận mang tính độc quyền trong khoảng một năm đầu của hợp đồng ba năm, nhưng không giải thích chi tiết mức độ độc quyền. Khi được hỏi về khả năng ký thỏa thuận tương tự với các công ty khác, Altman cho biết không loại trừ nhưng nhấn mạnh rằng hợp tác với Disney đã là một bước khởi đầu rất lớn.
Điều đáng chú ý là Disney trước đây từng nhiều lần gửi thư yêu cầu ngừng vi phạm bản quyền đến các công ty AI. Gần đây nhất, họ gửi một thư như vậy cho Google, cáo buộc các công cụ tạo ảnh và video bằng AI của hãng này vi phạm bản quyền Disney trên diện rộng. Google phản hồi rằng họ luôn duy trì quan hệ lâu dài và tích cực với Disney, đồng thời khẳng định sử dụng dữ liệu công khai từ web mở để huấn luyện AI và đã áp dụng nhiều biện pháp bảo vệ bản quyền như Google-extended hay YouTube Content ID. Trước đó, Disney cũng gửi những thư tương tự cho Meta và Character.AI, đồng thời cùng Universal kiện Midjourney vào tháng 6 vì vi phạm bản quyền thông qua hình ảnh tạo sinh.
Từ góc nhìn thị trường, việc Disney quyết định mở “kho báu” tài sản trí tuệ cho một công ty AI như OpenAI có vẻ mâu thuẫn, nhất là khi hãng vẫn đang tích cực bảo vệ bản quyền bằng biện pháp pháp lý. Đây cũng là lý do nhiều người đặt câu hỏi: vì sao Disney ký thỏa thuận này cùng ngày họ gửi thư yêu cầu ngừng vi phạm cho Google? Một lý giải có thể là Disney muốn thiết lập “hàng rào phòng thủ” khi AI tạo sinh ngày càng phát triển và khó kiểm soát. Là một đế chế giải trí toàn cầu, Disney không thể đứng ngoài cuộc nếu công nghệ này thực sự định hình lại cách con người sáng tạo và tiếp nhận nội dung. Thay vì đối đầu pháp lý với tất cả, họ chọn cách bước vào cuộc chơi, nhưng theo điều kiện do chính họ đặt ra.
Iger cũng làm rõ rằng Disney không trao toàn quyền sử dụng tài sản trí tuệ cho OpenAI. Hợp đồng chỉ kéo dài ba năm, trong đó khoảng một năm đầu có tính độc quyền. Sau thời gian này, Disney hoàn toàn có thể cấp phép nhân vật cho các công ty AI khác. Quan trọng hơn, giọng nói của các nhân vật không nằm trong phạm vi thỏa thuận – điều mà Iger nhấn mạnh nhiều lần. Theo ông, Disney coi tiến bộ công nghệ là cơ hội, chứ không phải mối đe dọa.
Điểm lợi cho Disney là hãng được quyền đặt ra giới hạn về cách nhân vật xuất hiện trên Sora và thu phí bản quyền, đồng thời nhận thêm 1 tỷ USD cổ phần của OpenAI. Với OpenAI, họ có thể bổ sung khoảng 200 nhân vật Disney vào công cụ tạo video của mình, một lợi thế quan trọng trong cuộc đua AI. Thỏa thuận cũng giúp OpenAI tránh được nguy cơ bị Disney kiện trong tương lai gần – một điều đáng kể trong bối cảnh các công ty AI thường xuyên đối mặt với các vụ kiện bản quyền.
Tuy nhiên, chiến lược của Iger không hoàn toàn không có rủi ro. Việc đưa các nhân vật nổi tiếng vào môi trường AI có khả năng làm loãng thương hiệu hoặc khiến một số nghệ sĩ phản đối. Dù vậy, Iger dường như tin rằng nếu AI tạo sinh tiếp tục mạnh lên, các nhân vật ấy sẽ bị đe dọa dù Disney có cấp phép hay không. Với khoản đầu tư 1 tỷ USD, Disney mua được cả ảnh hưởng lẫn quyền lực kiểm soát trong một công nghệ đang phát triển nhanh chóng.
Iger cũng khẳng định người dùng Sora chỉ có thể tạo video ngắn khoảng 30 giây, chứ không thể sản xuất phim dài hay các tác phẩm phức tạp sử dụng nhân vật Disney. Theo ông, mục tiêu chính của hợp tác này là mang lại những trải nghiệm mới cho khán giả trẻ, cho phép họ tương tác với nhân vật Disney theo những cách trước đây chưa có.
Trong bối cảnh OpenAI đang cần nguồn thu ổn định và người dùng sẵn sàng chi trả cho các sản phẩm mới, còn Disney muốn đi đầu trong việc kiểm soát và tận dụng AI, thỏa thuận này mang lợi ích cho cả hai. Tuy nhiên, rõ ràng OpenAI có nhu cầu lớn hơn trong cú bắt tay này, và Disney nắm phần chủ động nhiều hơn trong cuộc chơi.
