The Storm Riders
Writer
Công nghệ Giao diện Não-Máy tính (BCI) của Neuralink đang tiếp tục tạo ra những bước đột phá đáng kinh ngạc. Bradford Smith, bệnh nhân thứ ba trên thế giới được cấy ghép thiết bị Neuralink, đã gây ấn tượng mạnh khi có thể chỉnh sửa và đăng tải một video lên YouTube chỉ bằng suy nghĩ của mình. Ông Smith mắc bệnh Xơ cứng Teo cơ Một bên (ALS), một căn bệnh khiến các dây thần kinh kiểm soát cơ bắp của ông bị thoái hóa dẫn đến tình trạng không thể cử động và nói chuyện. Tuy nhiên, những khoản đầu tư của Elon Musk vào Neuralink cuối cùng cũng đã đơm hoa kết trái, mang lại cho bệnh nhân này những tiến bộ vượt bậc mà trước đây chưa từng có.
Chỉ mới tháng 2 năm ngoái, trường hợp cấy ghép Neuralink đầu tiên trên người được báo cáo đã có thể di chuyển con trỏ chuột trên màn hình chỉ bằng não bộ. Một tháng sau đó, bệnh nhân này đã làm quen và thoải mái với công nghệ đến mức có thể chơi cờ vua và tựa game Civilization 6 bằng BCI. Những thành tựu này vốn đã rất ấn tượng.
Tuy nhiên, bệnh nhân Neuralink thứ hai, Alex, người bị chấn thương tủy sống, đã nâng tầm cuộc chơi chỉ vài tháng sau đó. Vào tháng 7 năm 2024, Alex được cấy ghép BCI. Sau một tháng làm quen với hệ thống, anh được cho là đã có thể sử dụng các ứng dụng CAD (thiết kế có sự hỗ trợ của máy tính) để tự mình thiết kế một phụ kiện sạc máy in 3D tùy chỉnh cho thiết bị cấy ghép và thậm chí là chơi tựa game bắn súng Counter-Strike 2 cùng đồng đội.
Trong video được chia sẻ, ông Smith đã mô tả thiết bị BCI trông như thế nào: một cụm hình trụ nhỏ, kích thước tương đương năm đồng xu xếp chồng lên nhau, với nhiều sợi điện cực mỏng manh nhô ra. Thiết bị này được cấy vào não của ông bởi một robot phẫu thuật, đảm bảo không có mạch máu nào bị tổn thương trong quá trình thực hiện. Từ đó, Neuralink kết nối với một chiếc MacBook Pro thông qua Bluetooth, máy tính này sẽ xử lý tất cả dữ liệu thần kinh thu thập được từ não của ông.
Ông Smith lưu ý rằng thiết bị Neuralink được gắn vào vùng vỏ não vận động (motor cortex) của ông. Điều này có nghĩa là nó chỉ có thể "đọc" được ý định cử động của ông, chứ không phải suy nghĩ hay lời nói cụ thể. Ban đầu, ông cố gắng cử động tay để di chuyển con trỏ, nhưng hệ thống phản hồi không tốt. Sau quá trình nghiên cứu sâu hơn, các kỹ sư làm việc với thiết bị cấy ghép của ông phát hiện ra rằng việc cử động lưỡi là cách hiệu quả nhất để điều khiển con trỏ. Ông Bradford cho biết giờ đây ông không còn phải suy nghĩ về việc cử động lưỡi khi di chuyển con trỏ, tương tự như cách chúng ta không cần ý thức về việc cử động cánh tay hay cổ tay khi sử dụng chuột máy tính thông thường. Tiềm thức của ông đã nhanh chóng làm chủ thao tác, và giờ đây ông có thể điều khiển máy tính một cách liền mạch thông qua BCI.
Ngoài việc điều khiển chuột, bệnh nhân thứ ba này cuối cùng cũng đã có thể lấy lại giọng nói của mình nhờ sự trợ giúp của Trí tuệ Nhân tạo (AI). Ông Bradford và đội ngũ của mình đã sử dụng các đoạn video và ghi âm cũ, từ trước khi ông được chẩn đoán mắc ALS, để huấn luyện một mô hình AI tổng hợp giọng nói. Điều này cho phép chúng ta một lần nữa được nghe giọng nói của ông, khi ông tự mình thuật lại nội dung video do chính ông tạo ra – một điều tưởng chừng như không thể chỉ hơn một năm về trước.
Công nghệ BCI đang phát triển với tốc độ đáng kinh ngạc, mang lại cho bệnh nhân khả năng tự mình điều khiển máy tính. Công ty của Elon Musk không phải là đơn vị duy nhất nghiên cứu và phát triển công nghệ này. Ví dụ, vào tháng 4 năm ngoái, một công ty Trung Quốc được cho là đang phát triển một công nghệ cạnh tranh có tên Neucyber với sự hậu thuẫn của chính phủ Bắc Kinh. Chính phủ Trung Quốc thậm chí đã bắt đầu xây dựng kế hoạch tiêu chuẩn hóa công nghệ này, với hy vọng sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho sự hợp tác giữa các công ty khác nhau.
Những tiến bộ trong công nghệ BCI đang giúp những bệnh nhân bị liệt lấy lại một phần quyền kiểm soát cuộc sống, cho phép họ sử dụng máy tính mà không cần sự trợ giúp từ bên ngoài. Và khi công nghệ này ngày càng hoàn thiện hơn, có lẽ chúng ta sẽ có một tương lai nơi ALS và các căn bệnh suy nhược khác không còn là "bản án chung thân" đối với những người không may mắc phải.
Chỉ mới tháng 2 năm ngoái, trường hợp cấy ghép Neuralink đầu tiên trên người được báo cáo đã có thể di chuyển con trỏ chuột trên màn hình chỉ bằng não bộ. Một tháng sau đó, bệnh nhân này đã làm quen và thoải mái với công nghệ đến mức có thể chơi cờ vua và tựa game Civilization 6 bằng BCI. Những thành tựu này vốn đã rất ấn tượng.
Tuy nhiên, bệnh nhân Neuralink thứ hai, Alex, người bị chấn thương tủy sống, đã nâng tầm cuộc chơi chỉ vài tháng sau đó. Vào tháng 7 năm 2024, Alex được cấy ghép BCI. Sau một tháng làm quen với hệ thống, anh được cho là đã có thể sử dụng các ứng dụng CAD (thiết kế có sự hỗ trợ của máy tính) để tự mình thiết kế một phụ kiện sạc máy in 3D tùy chỉnh cho thiết bị cấy ghép và thậm chí là chơi tựa game bắn súng Counter-Strike 2 cùng đồng đội.
Trong video được chia sẻ, ông Smith đã mô tả thiết bị BCI trông như thế nào: một cụm hình trụ nhỏ, kích thước tương đương năm đồng xu xếp chồng lên nhau, với nhiều sợi điện cực mỏng manh nhô ra. Thiết bị này được cấy vào não của ông bởi một robot phẫu thuật, đảm bảo không có mạch máu nào bị tổn thương trong quá trình thực hiện. Từ đó, Neuralink kết nối với một chiếc MacBook Pro thông qua Bluetooth, máy tính này sẽ xử lý tất cả dữ liệu thần kinh thu thập được từ não của ông.
Ông Smith lưu ý rằng thiết bị Neuralink được gắn vào vùng vỏ não vận động (motor cortex) của ông. Điều này có nghĩa là nó chỉ có thể "đọc" được ý định cử động của ông, chứ không phải suy nghĩ hay lời nói cụ thể. Ban đầu, ông cố gắng cử động tay để di chuyển con trỏ, nhưng hệ thống phản hồi không tốt. Sau quá trình nghiên cứu sâu hơn, các kỹ sư làm việc với thiết bị cấy ghép của ông phát hiện ra rằng việc cử động lưỡi là cách hiệu quả nhất để điều khiển con trỏ. Ông Bradford cho biết giờ đây ông không còn phải suy nghĩ về việc cử động lưỡi khi di chuyển con trỏ, tương tự như cách chúng ta không cần ý thức về việc cử động cánh tay hay cổ tay khi sử dụng chuột máy tính thông thường. Tiềm thức của ông đã nhanh chóng làm chủ thao tác, và giờ đây ông có thể điều khiển máy tính một cách liền mạch thông qua BCI.
Ngoài việc điều khiển chuột, bệnh nhân thứ ba này cuối cùng cũng đã có thể lấy lại giọng nói của mình nhờ sự trợ giúp của Trí tuệ Nhân tạo (AI). Ông Bradford và đội ngũ của mình đã sử dụng các đoạn video và ghi âm cũ, từ trước khi ông được chẩn đoán mắc ALS, để huấn luyện một mô hình AI tổng hợp giọng nói. Điều này cho phép chúng ta một lần nữa được nghe giọng nói của ông, khi ông tự mình thuật lại nội dung video do chính ông tạo ra – một điều tưởng chừng như không thể chỉ hơn một năm về trước.
Công nghệ BCI đang phát triển với tốc độ đáng kinh ngạc, mang lại cho bệnh nhân khả năng tự mình điều khiển máy tính. Công ty của Elon Musk không phải là đơn vị duy nhất nghiên cứu và phát triển công nghệ này. Ví dụ, vào tháng 4 năm ngoái, một công ty Trung Quốc được cho là đang phát triển một công nghệ cạnh tranh có tên Neucyber với sự hậu thuẫn của chính phủ Bắc Kinh. Chính phủ Trung Quốc thậm chí đã bắt đầu xây dựng kế hoạch tiêu chuẩn hóa công nghệ này, với hy vọng sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho sự hợp tác giữa các công ty khác nhau.
Những tiến bộ trong công nghệ BCI đang giúp những bệnh nhân bị liệt lấy lại một phần quyền kiểm soát cuộc sống, cho phép họ sử dụng máy tính mà không cần sự trợ giúp từ bên ngoài. Và khi công nghệ này ngày càng hoàn thiện hơn, có lẽ chúng ta sẽ có một tương lai nơi ALS và các căn bệnh suy nhược khác không còn là "bản án chung thân" đối với những người không may mắc phải.
