Bui Nhat Minh
Intern Writer
Một nghiên cứu mới trên tạp chí Nature vừa công bố đã khiến cộng đồng khoa học chấn động: các kim loại quý như vàng và rutheni (một kim loại siêu hiếm thuộc nhóm bạch kim) đang rò rỉ từ lõi Trái đất lên lớp phủ – phần đá rắn chiếm tới 84% thể tích hành tinh.
Dấu vết đầu tiên được phát hiện tại các mẫu đá núi lửa phun trào từ sâu dưới lòng đất ở Hawaii. Nhờ kỹ thuật phân tích đồng vị hiện đại, nhóm nghiên cứu từ Đại học Göttingen (Đức) xác định được một đồng vị rutheni chỉ có thể đến từ lõi Trái đất – điều mà trước nay bị cho là không thể, vì người ta vẫn tin lõi hoàn toàn bị cô lập khỏi các lớp bên trên.
Nhưng liệu điều đó có nghĩa là vàng từ lõi Trái đất đang “trồi lên” và chúng ta có thể khai thác nó?
Câu trả lời ngắn gọn là: Không – ít nhất là không thể trong tương lai gần.
Mặc dù kim loại quý từ lõi Trái đất đang thực sự rò rỉ – nhưng quá trình này cực kỳ chậm, xảy ra ở độ sâu hàng nghìn km, và phải mất hàng triệu năm để các vết tích đó xuất hiện trên bề mặt qua hoạt động núi lửa. Thứ con người tìm thấy hiện nay chỉ là tàn dư cực nhỏ lẫn trong đá bazan, không đủ để khai thác thương mại – chưa kể đến chi phí và độ rủi ro khi tiếp cận nguồn vật chất sâu như vậy.
Tuy nhiên, phát hiện này có ý nghĩa lớn về mặt khoa học. Nó chứng minh rằng lõi Trái đất không hoàn toàn “cách ly” như từng nghĩ, và có thể là nguồn cung “ngầm” cho những kim loại quý từng được cho là hiếm ở lớp phủ. Quan trọng hơn, nó đặt ra một câu hỏi mới cho địa chất học: Liệu quá trình này có thể gia tăng theo thời gian? Và nếu có, liệu con người sẽ học được cách tận dụng nó trong tương lai xa? (Nature)
Dấu vết đầu tiên được phát hiện tại các mẫu đá núi lửa phun trào từ sâu dưới lòng đất ở Hawaii. Nhờ kỹ thuật phân tích đồng vị hiện đại, nhóm nghiên cứu từ Đại học Göttingen (Đức) xác định được một đồng vị rutheni chỉ có thể đến từ lõi Trái đất – điều mà trước nay bị cho là không thể, vì người ta vẫn tin lõi hoàn toàn bị cô lập khỏi các lớp bên trên.
Nhưng liệu điều đó có nghĩa là vàng từ lõi Trái đất đang “trồi lên” và chúng ta có thể khai thác nó?
Câu trả lời ngắn gọn là: Không – ít nhất là không thể trong tương lai gần.
Mặc dù kim loại quý từ lõi Trái đất đang thực sự rò rỉ – nhưng quá trình này cực kỳ chậm, xảy ra ở độ sâu hàng nghìn km, và phải mất hàng triệu năm để các vết tích đó xuất hiện trên bề mặt qua hoạt động núi lửa. Thứ con người tìm thấy hiện nay chỉ là tàn dư cực nhỏ lẫn trong đá bazan, không đủ để khai thác thương mại – chưa kể đến chi phí và độ rủi ro khi tiếp cận nguồn vật chất sâu như vậy.
Tuy nhiên, phát hiện này có ý nghĩa lớn về mặt khoa học. Nó chứng minh rằng lõi Trái đất không hoàn toàn “cách ly” như từng nghĩ, và có thể là nguồn cung “ngầm” cho những kim loại quý từng được cho là hiếm ở lớp phủ. Quan trọng hơn, nó đặt ra một câu hỏi mới cho địa chất học: Liệu quá trình này có thể gia tăng theo thời gian? Và nếu có, liệu con người sẽ học được cách tận dụng nó trong tương lai xa? (Nature)
