Năm quốc gia được cho là "chật vật" xoay sở nhất dưới thời Trump

[Linh Pham]

Chính sách thuế quan gần đây của Hoa Kỳ dưới thời chính quyền mới đã thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế, khi nhiều quốc gia và khu vực phải đối mặt với các mức thuế nhập khẩu cao và những yêu cầu thương mại đáng kể.

Liên minh Châu Âu (EU)​

EU, một khối kinh tế lớn với 27 quốc gia thành viên, là đối tác thương mại quan trọng của Hoa Kỳ. Tuy nhiên, Mỹ đã áp mức thuế 20% đối với hàng hóa EU, đồng thời yêu cầu khối này cam kết mua 750 tỷ USD năng lượng dầu khí và đầu tư thêm 600 tỷ USD vào Mỹ.

EU cũng được đề nghị áp thuế suất 0% đối với hàng hóa Mỹ. Một số lãnh đạo châu Âu đã bày tỏ sự thất vọng. Thủ tướng Pháp Gabriel Attal cho rằng việc chấp nhận các điều kiện này là một quyết định khó khăn, trong khi lãnh đạo đối lập Marine Le Pen gọi đây là một thỏa thuận bất lợi về mặt kinh tế và chính trị. Gần đây, Mỹ tiếp tục đề xuất EU đầu tư thêm 600 tỷ USD để tránh mức thuế cao hơn, khiến nhiều ý kiến lo ngại về sự mất cân bằng trong quan hệ thương mại.

Thụy Sĩ​

Thụy Sĩ, quốc gia nổi tiếng với lập trường trung lập, phải đối mặt với mức thuế 39% từ Mỹ, một trong những mức cao nhất trong danh sách các quốc gia chịu thuế. Theo báo chí Thụy Sĩ, đây là một cú sốc lớn, được ví như thất bại đáng kể nhất kể từ trận chiến lịch sử năm 1515. Ban đầu, Thụy Sĩ kỳ vọng đạt được thỏa thuận với mức thuế 10-15%, nhưng kết quả cuối cùng vượt xa dự đoán.

Dù Thụy Sĩ đã nhượng bộ trong nhiều vấn đề, bao gồm cả việc điều chỉnh chính sách trung lập trong xung đột Nga-Ukraine, Mỹ vẫn yêu cầu nước này đóng góp thêm để giảm mức thuế. Điều này khiến nhiều người dân Thụy Sĩ bất ngờ và đặt câu hỏi về tính công bằng trong chính sách thương mại.

Ấn Độ​

Quan hệ giữa Ấn Độ và Mỹ từng được củng cố qua các cuộc gặp thân mật giữa lãnh đạo hai nước. Tuy nhiên, Mỹ đã áp thuế 25% đối với hàng hóa Ấn Độ, kèm theo các biện pháp trừng phạt bổ sung vì Ấn Độ mua dầu và vũ khí từ Nga. Một số phát ngôn từ phía Mỹ mô tả nền kinh tế Ấn Độ một cách tiêu cực, gây bất ngờ và thất vọng trong dư luận nước này.

Ấn Độ cho rằng việc mua dầu Nga từng được Mỹ khuyến khích để ổn định thị trường năng lượng toàn cầu, và các quốc gia phương Tây cũng duy trì giao thương với Nga. Phản ứng từ Ấn Độ nhấn mạnh sự bất bình đẳng trong cách tiếp cận của Mỹ, khi New Delhi cảm thấy bị đối xử thiếu công bằng so với các đối tác khác.

Brazil​

Brazil phải đối mặt với mức thuế tổng cộng 50%, bao gồm 10% thuế đối đẳng và 40% thuế bổ sung, một trong những mức cao nhất toàn cầu. Lý do được Mỹ đưa ra liên quan đến các vấn đề chính trị nội bộ của Brazil, cụ thể là việc xử lý pháp lý đối với cựu Tổng thống Jair Bolsonaro, một đồng minh của chính quyền Mỹ.

Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva đã chỉ trích chính sách này, cho rằng nó can thiệp vào công việc nội bộ của Brazil và đặt ra câu hỏi về tính công bằng trong quan hệ quốc tế. Brazil, vốn duy trì thặng dư thương mại với Mỹ, cảm thấy bất ngờ trước mức thuế áp đặt.

Canada​

Là láng giềng và đồng minh thân cận của Mỹ, Canada bất ngờ bị áp mức thuế 35%, cao hơn nhiều so với Nhật Bản, Hàn Quốc hay EU (15%). Thêm vào đó, những phát biểu từ phía Mỹ về việc sáp nhập Canada như một “bang thứ 51” đã gây tranh cãi lớn.

Nhiều ý kiến tại Canada bày tỏ sự thất vọng, cho rằng mối quan hệ đồng minh lâu dài không được tôn trọng. Một cựu quan chức Canada nhận định nước này đang phải đối mặt với áp lực lớn, tương tự một số quốc gia khác dám thách thức chính sách của Mỹ. Canada hiện đang tìm cách đàm phán để giảm bớt tác động của các biện pháp này.

Chính sách thuế quan của Mỹ không chỉ ảnh hưởng đến các quốc gia trên mà còn tác động đến nhiều nước khác như Iraq (35%), Syria (41%), Myanmar và Lào (40%). Những quốc gia này, nhiều trong số đó đang đối mặt với khó khăn kinh tế hoặc xung đột, phải chịu mức thuế cao, làm dấy lên tranh luận về tính công bằng và đạo lý trong thương mại toàn cầu. Trong khi một số ý kiến cho rằng các biện pháp này giúp Mỹ tăng cường nguồn thu ngân sách, những người khác lo ngại rằng chúng có thể làm suy yếu lòng tin vào hệ thống thương mại quốc tế và làm gia tăng căng thẳng địa chính trị.

Chính sách thuế quan này phản ánh một cách tiếp cận cứng rắn trong thương mại của Mỹ, đặt nhiều quốc gia vào tình thế phải đàm phán lại các thỏa thuận kinh tế. Dù mang lại lợi ích ngắn hạn cho Mỹ, các biện pháp này cũng đặt ra câu hỏi về sự bền vững của quan hệ quốc tế trong dài hạn. Liệu các quốc gia có thể tìm ra cách hợp tác để giảm thiểu tác động của các chính sách này, hay thế giới sẽ chứng kiến sự gia tăng của các căng thẳng thương mại? Câu trả lời sẽ phụ thuộc vào cách các bên điều chỉnh chiến lược và tìm kiếm sự cân bằng trong một bối cảnh toàn cầu đầy biến động.