Thảo Nông
Writer
Các cơ quan vũ trụ vừa chính thức xác nhận một sao chổi khổng lồ đến từ không gian giữa các vì sao đang lao qua Hệ Mặt Trời của chúng ta với tốc độ đáng kinh ngạc. Với đường kính có thể lên tới 20 km, đây được xem là vị khách liên sao thứ ba và là vật thể lớn nhất từng được con người phát hiện, mang đến một cơ hội hiếm có để nghiên cứu vật chất từ một hệ sao xa xôi.
Thiên thể mới được đặt tên là 3I/Atlas. Chữ "I" trong tên gọi là viết tắt của "interstellar" (liên sao), khẳng định nguồn gốc từ bên ngoài Hệ Mặt Trời của nó. Nó được hệ thống khảo sát ATLAS do NASA tài trợ tại Hawaii phát hiện lần đầu vào ngày 18 tháng 6 và sau đó đã được các nhà thiên văn học trên toàn thế giới xác nhận.
Với tốc độ lên tới 60 km/giây, quỹ đạo của 3I/Atlas cho thấy nó không bị ràng buộc bởi lực hấp dẫn của Mặt Trời. Không giống như các sao chổi thông thường vốn quay quanh Mặt Trời theo một chu kỳ nhất định, 3I/Atlas chỉ đơn giản là đang "ghé thăm" rồi sẽ tiếp tục hành trình vào không gian sâu thẳm.
Đây là vị khách liên sao thứ ba từng được con người nhận diện, sau vật thể hình điếu xì gà bí ẩn ‘Oumuamua vào năm 2017 và sao chổi 2I/Borisov vào năm 2019. Tuy nhiên, với đường kính ước tính từ 10 đến 20 km, 3I/Atlas lớn hơn đáng kể so với hai vị khách trước đó.
Các nhà khoa học như Jonathan McDowell và Richard Moissl tin rằng những "quả cầu băng" khổng lồ như 3I/Atlas được hình thành cùng với các hệ sao khác trong dải Ngân Hà. Sau đó, chúng có thể đã bị lực hấp dẫn từ các ngôi sao gần đó "ném" ra khỏi quỹ đạo ban đầu, biến thành những kẻ lang thang cô độc trong vũ trụ.
Hiện tại, 3I/Atlas đang ở một khoảng cách tương đương với khoảng cách từ Trái Đất đến Sao Mộc. Quỹ đạo của nó cho thấy nó sẽ đi vào vùng bên trong quỹ đạo của Sao Hỏa nhưng không gây ra bất kỳ nguy cơ va chạm nào với hành tinh của chúng ta. Độ sáng của vật thể này dự kiến sẽ tăng lên vào tháng 10 và có thể được quan sát bằng các kính thiên văn cho đến hết năm sau.
Dù việc phóng một tàu vũ trụ để tiếp cận 3I/Atlas ở tốc độ này là bất khả thi với công nghệ hiện tại, việc quan sát nó từ xa vẫn là một cơ hội bằng vàng. Bằng cách phân tích ánh sáng phản xạ từ nó, các nhà khoa học có thể xác định được thành phần hóa học, từ đó có được những hiểu biết quý giá về vật chất cấu thành nên các hệ sao khác. Nếu một ngày nào đó, chúng ta phát hiện ra các hợp chất tiền sinh học như axit amin trên những vật thể như vậy, nó sẽ củng cố mạnh mẽ cho giả thuyết về sự sống có thể tồn tại ở những nơi khác ngoài Trái Đất.
Sự xuất hiện của 3I/Atlas cũng cho thấy có thể có hàng vạn vật thể liên sao khác đang lặng lẽ đi ngang qua Hệ Mặt Trời mà chúng ta chưa phát hiện được. Điều này càng làm tăng thêm vai trò quan trọng của các đài quan sát thế hệ mới như Vera C. Rubin tại Chile, vốn được kỳ vọng sẽ biến việc phát hiện những "bóng ma vũ trụ" này thành một điều thường nhật trong tương lai.
3I/Atlas: Vị khách liên sao thứ ba
Thiên thể mới được đặt tên là 3I/Atlas. Chữ "I" trong tên gọi là viết tắt của "interstellar" (liên sao), khẳng định nguồn gốc từ bên ngoài Hệ Mặt Trời của nó. Nó được hệ thống khảo sát ATLAS do NASA tài trợ tại Hawaii phát hiện lần đầu vào ngày 18 tháng 6 và sau đó đã được các nhà thiên văn học trên toàn thế giới xác nhận.
Với tốc độ lên tới 60 km/giây, quỹ đạo của 3I/Atlas cho thấy nó không bị ràng buộc bởi lực hấp dẫn của Mặt Trời. Không giống như các sao chổi thông thường vốn quay quanh Mặt Trời theo một chu kỳ nhất định, 3I/Atlas chỉ đơn giản là đang "ghé thăm" rồi sẽ tiếp tục hành trình vào không gian sâu thẳm.
Đây là vị khách liên sao thứ ba từng được con người nhận diện, sau vật thể hình điếu xì gà bí ẩn ‘Oumuamua vào năm 2017 và sao chổi 2I/Borisov vào năm 2019. Tuy nhiên, với đường kính ước tính từ 10 đến 20 km, 3I/Atlas lớn hơn đáng kể so với hai vị khách trước đó.
Nguồn gốc và hành trình
Các nhà khoa học như Jonathan McDowell và Richard Moissl tin rằng những "quả cầu băng" khổng lồ như 3I/Atlas được hình thành cùng với các hệ sao khác trong dải Ngân Hà. Sau đó, chúng có thể đã bị lực hấp dẫn từ các ngôi sao gần đó "ném" ra khỏi quỹ đạo ban đầu, biến thành những kẻ lang thang cô độc trong vũ trụ.
Hiện tại, 3I/Atlas đang ở một khoảng cách tương đương với khoảng cách từ Trái Đất đến Sao Mộc. Quỹ đạo của nó cho thấy nó sẽ đi vào vùng bên trong quỹ đạo của Sao Hỏa nhưng không gây ra bất kỳ nguy cơ va chạm nào với hành tinh của chúng ta. Độ sáng của vật thể này dự kiến sẽ tăng lên vào tháng 10 và có thể được quan sát bằng các kính thiên văn cho đến hết năm sau.
Cơ hội vàng cho khoa học
Dù việc phóng một tàu vũ trụ để tiếp cận 3I/Atlas ở tốc độ này là bất khả thi với công nghệ hiện tại, việc quan sát nó từ xa vẫn là một cơ hội bằng vàng. Bằng cách phân tích ánh sáng phản xạ từ nó, các nhà khoa học có thể xác định được thành phần hóa học, từ đó có được những hiểu biết quý giá về vật chất cấu thành nên các hệ sao khác. Nếu một ngày nào đó, chúng ta phát hiện ra các hợp chất tiền sinh học như axit amin trên những vật thể như vậy, nó sẽ củng cố mạnh mẽ cho giả thuyết về sự sống có thể tồn tại ở những nơi khác ngoài Trái Đất.
Sự xuất hiện của 3I/Atlas cũng cho thấy có thể có hàng vạn vật thể liên sao khác đang lặng lẽ đi ngang qua Hệ Mặt Trời mà chúng ta chưa phát hiện được. Điều này càng làm tăng thêm vai trò quan trọng của các đài quan sát thế hệ mới như Vera C. Rubin tại Chile, vốn được kỳ vọng sẽ biến việc phát hiện những "bóng ma vũ trụ" này thành một điều thường nhật trong tương lai.
