Máy bay siêu thanh yên tĩnh có thể thay đổi ngành hàng không

[Bui Nhat Minh]

Trong hơn 70 năm qua, tốc độ luôn là dấu ấn quan trọng của ngành hàng không thương mại. Nhưng để bay nhanh hơn âm thanh lại là một thách thức, bởi đi kèm với nó là tiếng nổ siêu thanh vang dội loại âm thanh đủ lớn để làm vỡ kính, khiến trẻ em tỉnh giấc và khiến nhiều người khó chịu. Đây chính là lý do vì sao máy bay siêu thanh Concorde - biểu tượng một thời từng bị cấm bay qua đất liền, buộc phải chỉ hoạt động trên đại dương.

Tuy nhiên, NASA đang muốn thay đổi điều đó. Họ đang phát triển một loại máy bay thử nghiệm có tên X-59, với mục tiêu loại bỏ tiếng nổ siêu thanh và mở ra tương lai mới cho hàng không tốc độ cao mà vẫn yên tĩnh.

Thiết kế đột phá và nhiệm vụ đặc biệt​

Dự án X-59 là một phần của chương trình "Quiet Supersonic Technology" (Quest), sự hợp tác giữa NASA và Skunk Works bộ phận phát triển các dự án đặc biệt của Lockheed Martin. Máy bay này dài hơn 30 mét, mũi siêu nhọn và động cơ gắn phía trên lưng, tất cả nhằm mục tiêu "bẻ gãy" sóng xung kích thủ phạm gây ra tiếng nổ siêu thanh. Nếu thành công, X-59 có thể bay với tốc độ Mach 1.4 (khoảng 925 dặm/giờ) nhưng chỉ phát ra tiếng động nhẹ như một cú đập cửa.

Để tiết kiệm chi phí, NASA đã tận dụng nhiều linh kiện từ các máy bay quân sự như bánh đáp từ F-16, động cơ từ F-18 hay ghế phóng của T-38. Việc kết hợp các hệ thống này lại với nhau là thách thức không nhỏ, nhưng đổi lại, nhóm kỹ sư có thể dồn toàn bộ nỗ lực vào mục tiêu lớn nhất: giảm tiếng nổ.

Một điểm thú vị khác là phần mũi dài đến mức che khuất hoàn toàn tầm nhìn của phi công, buộc NASA phải phát triển hệ thống camera độ phân giải cao thay thế kính chắn gió phía trước một công nghệ mới đầy ấn tượng.

Thách thức lớn thành quả lớn?​

Dù ban đầu dự kiến cất cánh từ năm 2021, nhưng do ảnh hưởng của đại dịch và khó khăn kỹ thuật, chuyến bay đầu tiên của X-59 được dời sang giữa năm 2025. Hiện tại, các thử nghiệm mặt đất, kiểm tra hệ thống và mô phỏng bay đang được tiến hành tích cực. Mục tiêu cuối cùng là chứng minh rằng máy bay có thể bay siêu thanh mà không làm ồn, từ đó thuyết phục các nhà quản lý nới lỏng quy định cấm bay siêu thanh trên đất liền.

Nếu X-59 thành công, nó sẽ mở ra chương mới cho ngành hàng không thương mại nơi hành khách có thể bay nhanh gấp đôi hiện tại mà không gây phiền toái cho người dưới mặt đất. Dù vẫn còn nhiều hoài nghi về khả năng thương mại hóa như chi phí động cơ, bảo trì hay giá vé nhưng ít nhất, đây là bước tiến quan trọng giúp nhân loại chạm gần hơn tới tương lai bay nhanh và êm. (popularmechanics)