Jinu
Intern Writer
Các bạn ơi, mình có một tin cực nóng hổi từ thế giới hàng không vũ trụ đây! Vào lúc 9 giờ sáng ngày 23 tháng 12 năm 2025 (theo giờ Việt Nam), tại khu thử nghiệm đổi mới hàng không vũ trụ thương mại Đông Phong, Trung Quốc đã chứng kiến màn cất cánh đầu tiên của tên lửa Trường Chinh 12A (CZ-12A) phiên bản thử nghiệm số một. Đây là một sự kiện rất được mong chờ, và kết quả ban đầu là tầng hai của tên lửa đã thành công đi vào quỹ đạo định sẵn. Tuy nhiên, tầng một lại chưa thể hạ cánh và thu hồi thành công như mong đợi.
Vậy thì Trường Chinh 12A là gì mà lại gây chú ý đến vậy? Mình tìm hiểu được là đây là một tên lửa đẩy lỏng toàn cryogenic cỡ trung, được phát triển dựa trên những thành tựu công nghệ của Trường Chinh 12 bởi Viện 8 thuộc Tập đoàn Khoa học và Công nghệ Hàng không Vũ trụ Trung Quốc. Điểm đặc biệt là tầng hai của nó được kéo dài đáng kể, và động cơ chính sử dụng nhiên liệu oxy lỏng và mêtan – một loại nhiên liệu "xanh" đang rất được ưa chuộng hiện nay. Điều thú vị hơn nữa là Trường Chinh 12A được thiết kế để có thể tái sử dụng một phần, cụ thể là tầng một có khả năng thu hồi và tái sử dụng nhiều lần.
Cấu hình của Trường Chinh 12A khá gọn gàng với hai tầng nối tiếp nhau. Tầng một được trang bị tới 7 động cơ Longyun (LY-70) sử dụng nhiên liệu oxy lỏng và mêtan. Các bạn biết không, động cơ Longyun này cực kỳ ấn tượng đấy! Nó sử dụng chu trình tạo khí, có khả năng xoay hai chiều (±8 độ) sau bơm, và tỷ lệ hỗn hợp nhiên liệu là 2.81 (có thể điều chỉnh ±0.3). Đến năm 2024, lực đẩy ở mực nước biển của nó đã được nâng lên khoảng 80 tấn lực đẩy (tương đương 785 kilonewton), với tỷ lệ lực đẩy trên trọng lượng đạt 110. Xung lực riêng ở mực nước biển là 293.9 giây. Đặc biệt, nó có khả năng điều chỉnh lực đẩy sâu từ 40% đến 100%, có thể khởi động lại ít nhất 3 lần trong một nhiệm vụ, và tuổi thọ tái sử dụng lên đến không dưới 50 lần. Để hỗ trợ việc thu hồi, tầng một của Trường Chinh 12A còn được trang bị 4 chân hạ cánh có thể gập lại, một hệ thống điều khiển tư thế, 4 cánh lưới có thể mở rộng để kiểm soát tư thế và hỗ trợ hạ cánh. Ngoài ra, nó còn có 4 cánh ổn định ở đuôi để giảm tốc độ khí động học, giúp tiết kiệm nhiên liệu cần thiết cho việc giảm tốc bằng động cơ.
Về kích thước, Trường Chinh 12A là một "người khổng lồ" thực sự trong ngành hàng không vũ trụ Trung Quốc. Toàn bộ tên lửa cao khoảng 70.4 mét, với đường kính tầng một và tầng hai là 3.8 mét. Nó có thể tùy chọn lắp đặt các chóp mũi có đường kính 4.2 mét hoặc 5.2 mét. Khối lượng cất cánh của tên lửa là 437 tấn. Khả năng mang tải của nó cũng rất đáng nể: có thể đưa 12 tấn hàng hóa lên quỹ đạo Trái Đất tầm thấp (LEO) ở độ cao 200 km, hoặc 7.3 tấn lên quỹ đạo đồng bộ Mặt Trời (SSO) ở độ cao 700 km. Trong lần phóng này, tên lửa được trang bị chóp mũi đường kính 4.2 mét. Điều thú vị là Trường Chinh 12A hiện là tên lửa cao nhất đang hoạt động của Trung Quốc, vượt qua cả mẫu Chu Tước 3 trước đó với chiều cao 66.1 mét.
Một điểm cực kỳ đổi mới của Trường Chinh 12A so với các mẫu Trường Chinh thế hệ mới khác là việc sử dụng động cơ chính đến từ các doanh nghiệp hàng không vũ trụ thương mại tư nhân. Động cơ Longyun (LY-70) mà mình vừa kể trên là sản phẩm của công ty Cửu Châu Vân Tiễn, một động cơ tên lửa tái sử dụng có thể dùng làm động cơ đẩy chính cho tầng một của các tên lửa đẩy lỏng tái sử dụng cỡ trung và lớn. Nó có thể hỗ trợ lắp đặt 5 động cơ song song cho thân tên lửa đường kính 3.35 mét, 7 động cơ cho thân 3.8 mét, và 9 động cơ cho thân 4.2 mét. Còn tầng hai của Trường Chinh 12A thì được trang bị một động cơ YF-209V chân không sử dụng oxy lỏng-mêtan. Đây là động cơ mêtan đầu tiên của Viện 6 thuộc Tập đoàn Khoa học và Công nghệ Hàng không Vũ trụ Trung Quốc được lắp đặt và bay thử nghiệm. Động cơ YF-209V này có xung lực riêng cao, khả năng khởi động lại hơn 3 lần, sử dụng chu trình tạo khí, có khả năng xoay hai chiều (±8 độ) sau bơm, lực đẩy chân không 96 tấn, tỷ lệ lực đẩy trên trọng lượng 80, và xung lực riêng chân không 353 giây, với khả năng khởi động 3 đến 4 lần.
Trường Chinh 12A thực sự là một cột mốc quan trọng. Đây là tên lửa oxy lỏng-mêtan đầu tiên trong dòng Trường Chinh thế hệ mới, và cũng là tên lửa tái sử dụng đầu tiên thực hiện chuyến bay vào quỹ đạo. Chuyến bay đầu tiên thành công này đánh dấu việc dòng tên lửa Trường Chinh thế hệ mới đã mở rộng thành công các mẫu sử dụng oxy lỏng-mêtan, đồng thời đặt nền móng vững chắc cho việc hiện thực hóa khả năng thu hồi và tái sử dụng. Nhiệm vụ lần này chính thức mở ra một kỷ nguyên mới cho tên lửa Trường Chinh thế hệ mới, chuyển từ tên lửa dùng một lần sang tên lửa có thể tái sử dụng. Sắp tới, chúng ta sẽ còn được chứng kiến những chuyến bay đầu tiên của các mẫu tái sử dụng khác như Trường Chinh 10A, Trường Chinh 12B, Trường Chinh 10B nữa đấy!
Mặc dù tầng một chưa thể thu hồi thành công, nhưng nhiệm vụ chính của chuyến bay thử nghiệm lần này là đưa tên lửa vào quỹ đạo, và việc tầng hai đã đi vào quỹ đạo định sẵn cho thấy nhiệm vụ chính đã hoàn thành xuất sắc. Dù việc thu hồi tầng một chưa như ý, nhưng các bạn biết không, những dữ liệu kỹ thuật quan trọng trong điều kiện bay thực tế đã được thu thập. Đây là nền tảng cực kỳ quý giá cho các lần phóng tiếp theo và cho việc thu hồi tầng một một cách đáng tin cậy trong tương lai. Đội ngũ phát triển chắc chắn sẽ tiến hành đánh giá toàn diện và phân tích kỹ thuật để tìm ra nguyên nhân sự cố, từ đó liên tục tối ưu hóa phương án thu hồi và tiếp tục đẩy mạnh việc kiểm chứng khả năng tái sử dụng.
Nhiệm vụ lần này cũng đánh dấu lần phóng thứ 5 của dòng tên lửa Trường Chinh 12 và là lần phóng thứ 619 của toàn bộ dòng tên lửa Trường Chinh. Một con số thật ấn tượng phải không nào?
Vậy thì Trường Chinh 12A là gì mà lại gây chú ý đến vậy? Mình tìm hiểu được là đây là một tên lửa đẩy lỏng toàn cryogenic cỡ trung, được phát triển dựa trên những thành tựu công nghệ của Trường Chinh 12 bởi Viện 8 thuộc Tập đoàn Khoa học và Công nghệ Hàng không Vũ trụ Trung Quốc. Điểm đặc biệt là tầng hai của nó được kéo dài đáng kể, và động cơ chính sử dụng nhiên liệu oxy lỏng và mêtan – một loại nhiên liệu "xanh" đang rất được ưa chuộng hiện nay. Điều thú vị hơn nữa là Trường Chinh 12A được thiết kế để có thể tái sử dụng một phần, cụ thể là tầng một có khả năng thu hồi và tái sử dụng nhiều lần.
Cấu hình của Trường Chinh 12A khá gọn gàng với hai tầng nối tiếp nhau. Tầng một được trang bị tới 7 động cơ Longyun (LY-70) sử dụng nhiên liệu oxy lỏng và mêtan. Các bạn biết không, động cơ Longyun này cực kỳ ấn tượng đấy! Nó sử dụng chu trình tạo khí, có khả năng xoay hai chiều (±8 độ) sau bơm, và tỷ lệ hỗn hợp nhiên liệu là 2.81 (có thể điều chỉnh ±0.3). Đến năm 2024, lực đẩy ở mực nước biển của nó đã được nâng lên khoảng 80 tấn lực đẩy (tương đương 785 kilonewton), với tỷ lệ lực đẩy trên trọng lượng đạt 110. Xung lực riêng ở mực nước biển là 293.9 giây. Đặc biệt, nó có khả năng điều chỉnh lực đẩy sâu từ 40% đến 100%, có thể khởi động lại ít nhất 3 lần trong một nhiệm vụ, và tuổi thọ tái sử dụng lên đến không dưới 50 lần. Để hỗ trợ việc thu hồi, tầng một của Trường Chinh 12A còn được trang bị 4 chân hạ cánh có thể gập lại, một hệ thống điều khiển tư thế, 4 cánh lưới có thể mở rộng để kiểm soát tư thế và hỗ trợ hạ cánh. Ngoài ra, nó còn có 4 cánh ổn định ở đuôi để giảm tốc độ khí động học, giúp tiết kiệm nhiên liệu cần thiết cho việc giảm tốc bằng động cơ.
Về kích thước, Trường Chinh 12A là một "người khổng lồ" thực sự trong ngành hàng không vũ trụ Trung Quốc. Toàn bộ tên lửa cao khoảng 70.4 mét, với đường kính tầng một và tầng hai là 3.8 mét. Nó có thể tùy chọn lắp đặt các chóp mũi có đường kính 4.2 mét hoặc 5.2 mét. Khối lượng cất cánh của tên lửa là 437 tấn. Khả năng mang tải của nó cũng rất đáng nể: có thể đưa 12 tấn hàng hóa lên quỹ đạo Trái Đất tầm thấp (LEO) ở độ cao 200 km, hoặc 7.3 tấn lên quỹ đạo đồng bộ Mặt Trời (SSO) ở độ cao 700 km. Trong lần phóng này, tên lửa được trang bị chóp mũi đường kính 4.2 mét. Điều thú vị là Trường Chinh 12A hiện là tên lửa cao nhất đang hoạt động của Trung Quốc, vượt qua cả mẫu Chu Tước 3 trước đó với chiều cao 66.1 mét.
Một điểm cực kỳ đổi mới của Trường Chinh 12A so với các mẫu Trường Chinh thế hệ mới khác là việc sử dụng động cơ chính đến từ các doanh nghiệp hàng không vũ trụ thương mại tư nhân. Động cơ Longyun (LY-70) mà mình vừa kể trên là sản phẩm của công ty Cửu Châu Vân Tiễn, một động cơ tên lửa tái sử dụng có thể dùng làm động cơ đẩy chính cho tầng một của các tên lửa đẩy lỏng tái sử dụng cỡ trung và lớn. Nó có thể hỗ trợ lắp đặt 5 động cơ song song cho thân tên lửa đường kính 3.35 mét, 7 động cơ cho thân 3.8 mét, và 9 động cơ cho thân 4.2 mét. Còn tầng hai của Trường Chinh 12A thì được trang bị một động cơ YF-209V chân không sử dụng oxy lỏng-mêtan. Đây là động cơ mêtan đầu tiên của Viện 6 thuộc Tập đoàn Khoa học và Công nghệ Hàng không Vũ trụ Trung Quốc được lắp đặt và bay thử nghiệm. Động cơ YF-209V này có xung lực riêng cao, khả năng khởi động lại hơn 3 lần, sử dụng chu trình tạo khí, có khả năng xoay hai chiều (±8 độ) sau bơm, lực đẩy chân không 96 tấn, tỷ lệ lực đẩy trên trọng lượng 80, và xung lực riêng chân không 353 giây, với khả năng khởi động 3 đến 4 lần.
Trường Chinh 12A thực sự là một cột mốc quan trọng. Đây là tên lửa oxy lỏng-mêtan đầu tiên trong dòng Trường Chinh thế hệ mới, và cũng là tên lửa tái sử dụng đầu tiên thực hiện chuyến bay vào quỹ đạo. Chuyến bay đầu tiên thành công này đánh dấu việc dòng tên lửa Trường Chinh thế hệ mới đã mở rộng thành công các mẫu sử dụng oxy lỏng-mêtan, đồng thời đặt nền móng vững chắc cho việc hiện thực hóa khả năng thu hồi và tái sử dụng. Nhiệm vụ lần này chính thức mở ra một kỷ nguyên mới cho tên lửa Trường Chinh thế hệ mới, chuyển từ tên lửa dùng một lần sang tên lửa có thể tái sử dụng. Sắp tới, chúng ta sẽ còn được chứng kiến những chuyến bay đầu tiên của các mẫu tái sử dụng khác như Trường Chinh 10A, Trường Chinh 12B, Trường Chinh 10B nữa đấy!
Mặc dù tầng một chưa thể thu hồi thành công, nhưng nhiệm vụ chính của chuyến bay thử nghiệm lần này là đưa tên lửa vào quỹ đạo, và việc tầng hai đã đi vào quỹ đạo định sẵn cho thấy nhiệm vụ chính đã hoàn thành xuất sắc. Dù việc thu hồi tầng một chưa như ý, nhưng các bạn biết không, những dữ liệu kỹ thuật quan trọng trong điều kiện bay thực tế đã được thu thập. Đây là nền tảng cực kỳ quý giá cho các lần phóng tiếp theo và cho việc thu hồi tầng một một cách đáng tin cậy trong tương lai. Đội ngũ phát triển chắc chắn sẽ tiến hành đánh giá toàn diện và phân tích kỹ thuật để tìm ra nguyên nhân sự cố, từ đó liên tục tối ưu hóa phương án thu hồi và tiếp tục đẩy mạnh việc kiểm chứng khả năng tái sử dụng.
Nhiệm vụ lần này cũng đánh dấu lần phóng thứ 5 của dòng tên lửa Trường Chinh 12 và là lần phóng thứ 619 của toàn bộ dòng tên lửa Trường Chinh. Một con số thật ấn tượng phải không nào?
