Loại quả quen thuộc trong mâm cơm Việt, "khắc tinh" của bệnh tiểu đường, được dùng làm thuốc ở nhiều nước trên thế giới

[Khôi Nguyên]

Mướp đắng, hay khổ qua, là một loại quả quen thuộc trên mâm cơm của nhiều gia đình Việt Nam, nổi tiếng với vị đắng đặc trưng. Tuy nhiên, đằng sau hương vị đó là những công dụng y học đáng kinh ngạc. Từ lâu đã được dân gian sử dụng như một bài thuốc, các nghiên cứu khoa học hiện đại ngày càng chứng minh rằng mướp đắng thực sự là "khắc tinh" của bệnh tiểu đường và được sử dụng làm thuốc ở nhiều nền văn hóa trên khắp thế giới.

"Kẻ thù" của bệnh tiểu đường: Bằng chứng từ khoa học​

Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng, mướp đắng (khổ qua) chứa một số hợp chất hóa học có khả năng hoạt động tương tự như insulin trong cơ thể. Các chất này giúp đưa glucose từ máu vào trong các tế bào một cách hiệu quả hơn, đồng thời ngăn cơ thể chuyển hóa các chất dinh dưỡng dự trữ thành glucose. Cả hai cơ chế này đều góp phần vào việc kiểm soát và làm giảm đường huyết.

Một nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí Nutrients vào năm 2020 đã xác định một peptide có tên mcIRBP-19 trong mướp đắng có thể giúp điều hòa lượng đường trong máu ở những người mắc bệnh tiểu đường. Một nghiên cứu khác trên tạp chí Food Science Biotechnology vào năm 2022 cũng cho thấy chiết xuất mướp đắng đã giúp giảm đường huyết ở những bệnh nhân tiền tiểu đường.

Vị thuốc quý trong y học cổ truyền thế giới​

Không chỉ có khoa học hiện đại, giá trị y học của mướp đắng đã được công nhận từ hàng nghìn năm trước trong các hệ thống y học cổ truyền trên toàn cầu.

Tại Ấn Độ, mướp đắng là một trong những vị thuốc quan trọng nhất của hệ thống y học Ayurveda, được dùng để cân bằng hormone, điều trị tiểu đường và các rối loạn tiêu hóa. Tại Trung Quốc, nó được dùng trong các bài thuốc thanh lọc cơ thể và tăng cường sức khỏe gan. Ở Thổ Nhĩ Kỳ, người dân dùng mướp đắng để hỗ trợ điều trị loét dạ dày và táo bón.

Đặc biệt, tại Nhật Bản, mướp đắng được coi là một "siêu thực phẩm" và là một trong những món ăn chính của những người dân sinh sống tại "đảo trường thọ" Okinawa.

Trong y học cổ truyền của Việt Nam, mướp đắng có vị đắng, tính lạnh, có tác dụng thanh nhiệt giải độc, mát gan và sáng mắt. Ngoài việc được dùng làm thuốc hỗ trợ điều trị tiểu đường, người dân còn thường dùng mướp đắng để làm nước tắm cho trẻ nhỏ nhằm phòng ngừa và điều trị rôm sẩy.

Lưu ý quan trọng khi sử dụng​

Mặc dù mướp đắng được cho là có nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng nó không phải là một phương thuốc thay thế hoàn toàn cho các liệu pháp y tế hiện đại. Khi muốn sử dụng mướp đắng với mục đích y tế, đặc biệt là đối với những người đang có các bệnh lý nền như tiểu đường, việc tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc các chuyên gia y tế là cực kỳ quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả.