Bui Nhat Minh
Intern Writer
Tại triển lãm AUSA 2025, Boeing đã công bố kế hoạch phát triển một dòng máy bay không người lái cánh quạt nghiêng hoàn toàn mới, được thiết kế để phối hợp cùng các trực thăng có người lái hiện nay đặc biệt là AH-64 Apache của Lục quân Hoa Kỳ.
Theo Boeing, dòng UAV này được gọi là máy bay trực thăng phối hợp (Collaborative Rotorcraft), có nhiệm vụ hỗ trợ tấn công, trinh sát và hậu cần tương tự như chương trình Máy bay Chiến đấu Phối hợp (CCA) của Không quân Mỹ.
Bản thiết kế đầu tiên, mang tên CxR (Collaborative Transformational Rotorcraft), cho thấy một UAV cánh cao, đuôi chữ V, sử dụng động cơ tua-bin trục đơn để dẫn động hai cánh quạt nghiêng kiểu thiết kế lấy cảm hứng từ V-22 Osprey nổi tiếng.
Với tổng trọng lượng cất cánh từ 5.000–7.000 pound và tải trọng mang theo lên tới 2.000 pound, CxR được mô tả là có thể “bay cùng tốc độ, cùng tầm hoạt động” với các trực thăng chiến đấu như Apache.
Kỹ sư trưởng Chris Speights của Boeing cho biết: “Ý tưởng là tạo ra một nền tảng mô-đun có thể điều chỉnh cho nhiều nhiệm vụ khác nhau từ trinh sát, tấn công cho đến phối hợp hiệu ứng phóng.”
Trong một bản phác thảo, UAV CxR được thể hiện với các ống phóng nhỏ bên thân máy bay, có thể dùng để phóng “hiệu ứng phóng” (launch effects) tức là các UAV mini được dùng để trinh sát, gây nhiễu hoặc tấn công mục tiêu tầm xa. Điều này mở ra khả năng Apache điều khiển UAV phóng từ UAV khác, tạo thành mạng lưới tác chiến nhiều lớp chưa từng có.
Cấu hình cánh quạt nghiêng giúp CxR có khả năng cơ động cao ở độ cao thấp, ẩn nấp sau địa hình điều rất cần thiết trong các nhiệm vụ RSTA (trinh sát, giám sát và bắt mục tiêu). Boeing đặt mục tiêu tốc độ tối đa khoảng 200–250 hải lý/giờ, và UAV này có thể được vận chuyển bằng C-130 Hercules, giúp triển khai linh hoạt toàn cầu.
Boeing còn giới thiệu phiên bản hậu cần CLR (Collaborative Logistics Rotorcraft), chia sẻ lõi động cơ với CxR nhưng mang thân máy bay khác để vận chuyển hàng hóa. CLR được thiết kế để hỗ trợ các trực thăng như CH-47 Chinook, giúp vận chuyển nhanh hàng hóa, đạn dược hoặc thiết bị tới các khu vực nguy hiểm mà không cần mạo hiểm sinh mạng con người.
Theo Boeing, các UAV mới này sẽ là một phần của “hệ thống gia đình” nơi trực thăng có người lái và UAV phối hợp như một mạng chiến đấu hợp nhất. Apache phiên bản mới nhất AH-64E v6.5 đã được tích hợp công nghệ MUMT-X (Manned-Unmanned Teaming-Extended), cho phép phi công điều khiển nhiều UAV cùng lúc, chia sẻ dữ liệu cảm biến và video theo thời gian thực.
Với cấu trúc hệ thống mở MOSA, Boeing có thể nhanh chóng tích hợp phần mềm của chính họ hoặc từ bên thứ ba mà không cần thay đổi phần cứng cốt lõi. Điều này giúp CxR dễ dàng nâng cấp và thích ứng với yêu cầu tác chiến tương lai.
Giới quan sát cho rằng bước đi này của Boeing là câu trả lời trước những nghi ngờ về tương lai của trực thăng chiến đấu có người lái, đặc biệt sau những bài học xương máu từ Ukraine nơi nhiều trực thăng bị hạ bởi tên lửa phòng không tầm thấp.
Các UAV phối hợp như CxR có thể giúp “chia sẻ rủi ro”, khi thay vì cho phi công bay vào vùng nguy hiểm, máy bay có người lái sẽ điều khiển UAV từ xa để thực hiện nhiệm vụ trinh sát hoặc tấn công ban đầu.
Kathleen “KJ” Jolivette, Phó chủ tịch mảng Nâng thẳng đứng của Boeing Defense, khẳng định:
“Chúng tôi muốn hợp tác với Lục quân để triển khai năng lực này nhanh nhất có thể. Họ sẽ cần hàng nghìn trực thăng phối hợp và không một công ty nào có thể làm điều đó một mình.”
Với nhu cầu chiến thuật mới, CxR thậm chí có thể thay thế vai trò của UAV MQ-1C Gray Eagle trong tương lai, đồng thời bổ sung năng lực cho Apache và Black Hawk hai trụ cột đang được tái cơ cấu trong biên chế của Lục quân Mỹ.
Nếu kế hoạch này thành công, Boeing sẽ không chỉ giữ vị thế trong thị trường trực thăng mà còn mở ra kỷ nguyên mới cho chiến đấu hợp nhất người máy, nơi “người bạn đồng hành trung thành” không chỉ bay cạnh mà còn chiến đấu cùng con người.
www.yahoo.com
Theo Boeing, dòng UAV này được gọi là máy bay trực thăng phối hợp (Collaborative Rotorcraft), có nhiệm vụ hỗ trợ tấn công, trinh sát và hậu cần tương tự như chương trình Máy bay Chiến đấu Phối hợp (CCA) của Không quân Mỹ.
CxR: máy bay không người lái “học cách bay như trực thăng”
Bản thiết kế đầu tiên, mang tên CxR (Collaborative Transformational Rotorcraft), cho thấy một UAV cánh cao, đuôi chữ V, sử dụng động cơ tua-bin trục đơn để dẫn động hai cánh quạt nghiêng kiểu thiết kế lấy cảm hứng từ V-22 Osprey nổi tiếng.
Với tổng trọng lượng cất cánh từ 5.000–7.000 pound và tải trọng mang theo lên tới 2.000 pound, CxR được mô tả là có thể “bay cùng tốc độ, cùng tầm hoạt động” với các trực thăng chiến đấu như Apache.
Kỹ sư trưởng Chris Speights của Boeing cho biết: “Ý tưởng là tạo ra một nền tảng mô-đun có thể điều chỉnh cho nhiều nhiệm vụ khác nhau từ trinh sát, tấn công cho đến phối hợp hiệu ứng phóng.”
Trong một bản phác thảo, UAV CxR được thể hiện với các ống phóng nhỏ bên thân máy bay, có thể dùng để phóng “hiệu ứng phóng” (launch effects) tức là các UAV mini được dùng để trinh sát, gây nhiễu hoặc tấn công mục tiêu tầm xa. Điều này mở ra khả năng Apache điều khiển UAV phóng từ UAV khác, tạo thành mạng lưới tác chiến nhiều lớp chưa từng có.
Cấu hình cánh quạt nghiêng giúp CxR có khả năng cơ động cao ở độ cao thấp, ẩn nấp sau địa hình điều rất cần thiết trong các nhiệm vụ RSTA (trinh sát, giám sát và bắt mục tiêu). Boeing đặt mục tiêu tốc độ tối đa khoảng 200–250 hải lý/giờ, và UAV này có thể được vận chuyển bằng C-130 Hercules, giúp triển khai linh hoạt toàn cầu.
Tương lai của chiến trường: trực thăng và UAV chiến đấu song hành
Boeing còn giới thiệu phiên bản hậu cần CLR (Collaborative Logistics Rotorcraft), chia sẻ lõi động cơ với CxR nhưng mang thân máy bay khác để vận chuyển hàng hóa. CLR được thiết kế để hỗ trợ các trực thăng như CH-47 Chinook, giúp vận chuyển nhanh hàng hóa, đạn dược hoặc thiết bị tới các khu vực nguy hiểm mà không cần mạo hiểm sinh mạng con người.
Theo Boeing, các UAV mới này sẽ là một phần của “hệ thống gia đình” nơi trực thăng có người lái và UAV phối hợp như một mạng chiến đấu hợp nhất. Apache phiên bản mới nhất AH-64E v6.5 đã được tích hợp công nghệ MUMT-X (Manned-Unmanned Teaming-Extended), cho phép phi công điều khiển nhiều UAV cùng lúc, chia sẻ dữ liệu cảm biến và video theo thời gian thực.
Với cấu trúc hệ thống mở MOSA, Boeing có thể nhanh chóng tích hợp phần mềm của chính họ hoặc từ bên thứ ba mà không cần thay đổi phần cứng cốt lõi. Điều này giúp CxR dễ dàng nâng cấp và thích ứng với yêu cầu tác chiến tương lai.
Cú “đặt cược lớn” của Boeing
Giới quan sát cho rằng bước đi này của Boeing là câu trả lời trước những nghi ngờ về tương lai của trực thăng chiến đấu có người lái, đặc biệt sau những bài học xương máu từ Ukraine nơi nhiều trực thăng bị hạ bởi tên lửa phòng không tầm thấp.
Các UAV phối hợp như CxR có thể giúp “chia sẻ rủi ro”, khi thay vì cho phi công bay vào vùng nguy hiểm, máy bay có người lái sẽ điều khiển UAV từ xa để thực hiện nhiệm vụ trinh sát hoặc tấn công ban đầu.
Kathleen “KJ” Jolivette, Phó chủ tịch mảng Nâng thẳng đứng của Boeing Defense, khẳng định:
“Chúng tôi muốn hợp tác với Lục quân để triển khai năng lực này nhanh nhất có thể. Họ sẽ cần hàng nghìn trực thăng phối hợp và không một công ty nào có thể làm điều đó một mình.”
Với nhu cầu chiến thuật mới, CxR thậm chí có thể thay thế vai trò của UAV MQ-1C Gray Eagle trong tương lai, đồng thời bổ sung năng lực cho Apache và Black Hawk hai trụ cột đang được tái cơ cấu trong biên chế của Lục quân Mỹ.
Nếu kế hoạch này thành công, Boeing sẽ không chỉ giữ vị thế trong thị trường trực thăng mà còn mở ra kỷ nguyên mới cho chiến đấu hợp nhất người máy, nơi “người bạn đồng hành trung thành” không chỉ bay cạnh mà còn chiến đấu cùng con người.
Boeing Launches New Family Of Tiltrotor Combat Drones
Boeing plans a series of new rotary-wing drones, starting with the Collaborative Transformational Rotorcraft that will be a loyal wingman for the AH-64 Apache attack helicopter.
