Yu Ki San
Writer
Trên những cánh đồng ở Trung Quốc, một cuộc cách mạng nông nghiệp đang âm thầm diễn ra. Thay vì hình ảnh những người nông dân "bán mặt cho đất, bán lưng cho trời", giờ đây là những chiếc máy kéo không người lái di chuyển một cách chính xác, và những đàn drone bay lượn để phun thuốc, giám sát cây trồng. Đây là kỷ nguyên của những "nông trại không người lái", nơi trí tuệ nhân tạo và tự động hóa đang định hình lại một trong những ngành kinh tế lâu đời nhất của nhân loại.
Tại làng Trương Trang Lý, tỉnh Hà Nam, vụ thu hoạch đầu tiên tại một trang trại luân canh lúa mì - ngô hoàn toàn không người lái đã cho thấy những kết quả ấn tượng. Được thiết kế bởi các nhà khoa học từ Đại học Nông nghiệp Hà Nam, hệ thống này bao gồm máy kéo không người lái, máy gieo hạt tự động, hệ thống tưới tiêu chính xác và các đội drone trinh sát.
Toàn bộ hoạt động được điều phối bởi một hệ thống AI từ một phòng điều khiển cách đó hàng cây số, dựa trên dữ liệu thời gian thực và hệ thống định vị vệ tinh Bắc Đẩu. "Với nhiều thế hệ, mùa gặt có nghĩa là cả gia đình phải đổ mồ hôi trên đồng," ông Chu Kiến Thạch, Chủ tịch một hợp tác xã nông nghiệp, chia sẻ. "Giờ đây, những 'con ngựa sắt' này tự làm tất cả."
Kết quả cho thấy, thời gian thu hoạch đã được rút ngắn từ 7 ngày xuống còn 4 ngày, chi phí quản lý nước và phân bón giảm 80%, chi phí nhân công giảm 40% và tổng hiệu quả tăng 30% so với phương pháp truyền thống.
Cuộc cách mạng công nghệ này cũng đang mang lại một sức hút mới mẻ cho nghề nông, đặc biệt là với giới trẻ. Không giống như thế hệ trước, vốn xem nông nghiệp là một công việc lao động chân tay nặng nhọc, những "nông dân Gen Z" ngày nay đang làm nông với niềm tự hào và sự trợ giúp của công nghệ.
Anh Vương Hoàn, 21 tuổi, hiện là một người điều khiển drone lành nghề. Anh cho biết một chiếc drone có thể rải hai tấn phân bón chỉ trong hơn một ngày, một công việc mà trước đây cần tới ba người làm trong gần một tuần. Tương tự, anh Đinh Trạch Huy, 22 tuổi, sau khi tốt nghiệp đại học chuyên ngành công nghệ, đã trở về quê nhà và thuyết phục gia đình mua một chiếc máy gieo hạt không người lái được trang bị hệ thống định vị Bắc Đẩu.
Trên các mạng xã hội Trung Quốc, các hashtag như "Gen Z lái máy kéo" thường xuyên trở nên thịnh hành, và nhu cầu tham gia các khóa đào tạo điều khiển drone nông nghiệp đã tăng đột biến.
Quá trình chuyển đổi sang "nông trại không người lái" đang được thúc đẩy mạnh mẽ ở mọi cấp tại Trung Quốc. Theo số liệu của Bộ Nông nghiệp, tỷ lệ cơ giới hóa trong nông nghiệp của nước này đã vượt 75%, với hơn 2,2 triệu máy móc được trang bị hệ thống định vị Bắc Đẩu. Nhiều địa phương cũng đưa ra các chính sách trợ cấp và các khóa đào tạo miễn phí để khuyến khích nông dân áp dụng công nghệ mới.
Tuy nhiên, vẫn còn đó những rào cản lớn. Chi phí để đầu tư vào một chiếc drone nông nghiệp có thể lên tới hàng trăm triệu đồng, một con số rất lớn đối với một nông dân cá thể. Bên cạnh đó, độ tuổi trung bình của dân số làm nông nghiệp tại Trung Quốc vẫn còn khá cao, và nhiều người lớn tuổi không muốn hoặc không có khả năng để tiếp cận và sử dụng các công nghệ mới.
Dù vậy, xu hướng là không thể đảo ngược. Cuộc cách mạng nông nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ, hứa hẹn sẽ không chỉ thay đổi cách chúng ta trồng trọt mà còn cả bộ mặt của các vùng nông thôn trong tương lai.

Hiệu quả vượt trội từ công nghệ
Tại làng Trương Trang Lý, tỉnh Hà Nam, vụ thu hoạch đầu tiên tại một trang trại luân canh lúa mì - ngô hoàn toàn không người lái đã cho thấy những kết quả ấn tượng. Được thiết kế bởi các nhà khoa học từ Đại học Nông nghiệp Hà Nam, hệ thống này bao gồm máy kéo không người lái, máy gieo hạt tự động, hệ thống tưới tiêu chính xác và các đội drone trinh sát.
Toàn bộ hoạt động được điều phối bởi một hệ thống AI từ một phòng điều khiển cách đó hàng cây số, dựa trên dữ liệu thời gian thực và hệ thống định vị vệ tinh Bắc Đẩu. "Với nhiều thế hệ, mùa gặt có nghĩa là cả gia đình phải đổ mồ hôi trên đồng," ông Chu Kiến Thạch, Chủ tịch một hợp tác xã nông nghiệp, chia sẻ. "Giờ đây, những 'con ngựa sắt' này tự làm tất cả."
Kết quả cho thấy, thời gian thu hoạch đã được rút ngắn từ 7 ngày xuống còn 4 ngày, chi phí quản lý nước và phân bón giảm 80%, chi phí nhân công giảm 40% và tổng hiệu quả tăng 30% so với phương pháp truyền thống.

"Nông dân Gen Z" và sức hấp dẫn mới của nghề nông
Cuộc cách mạng công nghệ này cũng đang mang lại một sức hút mới mẻ cho nghề nông, đặc biệt là với giới trẻ. Không giống như thế hệ trước, vốn xem nông nghiệp là một công việc lao động chân tay nặng nhọc, những "nông dân Gen Z" ngày nay đang làm nông với niềm tự hào và sự trợ giúp của công nghệ.
Anh Vương Hoàn, 21 tuổi, hiện là một người điều khiển drone lành nghề. Anh cho biết một chiếc drone có thể rải hai tấn phân bón chỉ trong hơn một ngày, một công việc mà trước đây cần tới ba người làm trong gần một tuần. Tương tự, anh Đinh Trạch Huy, 22 tuổi, sau khi tốt nghiệp đại học chuyên ngành công nghệ, đã trở về quê nhà và thuyết phục gia đình mua một chiếc máy gieo hạt không người lái được trang bị hệ thống định vị Bắc Đẩu.
Trên các mạng xã hội Trung Quốc, các hashtag như "Gen Z lái máy kéo" thường xuyên trở nên thịnh hành, và nhu cầu tham gia các khóa đào tạo điều khiển drone nông nghiệp đã tăng đột biến.

Sự hỗ trợ từ chính phủ và những thách thức còn lại
Quá trình chuyển đổi sang "nông trại không người lái" đang được thúc đẩy mạnh mẽ ở mọi cấp tại Trung Quốc. Theo số liệu của Bộ Nông nghiệp, tỷ lệ cơ giới hóa trong nông nghiệp của nước này đã vượt 75%, với hơn 2,2 triệu máy móc được trang bị hệ thống định vị Bắc Đẩu. Nhiều địa phương cũng đưa ra các chính sách trợ cấp và các khóa đào tạo miễn phí để khuyến khích nông dân áp dụng công nghệ mới.

Tuy nhiên, vẫn còn đó những rào cản lớn. Chi phí để đầu tư vào một chiếc drone nông nghiệp có thể lên tới hàng trăm triệu đồng, một con số rất lớn đối với một nông dân cá thể. Bên cạnh đó, độ tuổi trung bình của dân số làm nông nghiệp tại Trung Quốc vẫn còn khá cao, và nhiều người lớn tuổi không muốn hoặc không có khả năng để tiếp cận và sử dụng các công nghệ mới.
Dù vậy, xu hướng là không thể đảo ngược. Cuộc cách mạng nông nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ, hứa hẹn sẽ không chỉ thay đổi cách chúng ta trồng trọt mà còn cả bộ mặt của các vùng nông thôn trong tương lai.