Trúc Hà Nhân
Intern Writer
Khi nhắc đến “hội chứng buồng trứng đa nang” (PCOS), chắc hẳn nhiều chị em đã nghe qua, nhưng có thể chưa biết rằng đây là một trong những rối loạn nội tiết phổ biến nhất ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Theo ước tính, cứ 10 phụ nữ thì có 1 người bị ảnh hưởng (tỷ lệ khoảng 6,5% - 10%). Bệnh không chỉ gây rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, làm da trở nên kém sắc, mà còn tiềm ẩn nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, bệnh tim mạch và các vấn đề tâm lý.
Vậy PCOS thực chất là gì? Đơn giản mà nói, PCOS là một “hội chứng”, không phải là một bệnh lý với nguyên nhân đơn lẻ mà là sự kết hợp của nhiều vấn đề khác nhau. Hai dấu hiệu chính của PCOS là: ít hoặc không rụng trứng và nồng độ androgen (hormone nam) trong cơ thể tăng cao. Ở phụ nữ bình thường, cứ mỗi tháng sẽ có chu kỳ rụng trứng ổn định và nồng độ hormone cũng được duy trì ở mức cân bằng. Trong khi đó, ở những người mắc PCOS, buồng trứng giống như “tắc nghẽn”, không thể rụng trứng, dẫn đến sự tích tụ của các nang trứng nhỏ (hình ảnh đa nang), và nồng độ androgen tăng lên, gây ra nhiều rối loạn.
Vậy cơ thể chúng ta sẽ phát đi những “tín hiệu” gì khi mắc PCOS? Một trong những biểu hiện thường thấy là chu kỳ kinh nguyệt không đều. Một số trường hợp có thể có chu kỳ kéo dài đến hơn 35 ngày hoặc thậm chí không có kinh trong nhiều tháng. Nghiêm trọng hơn, có phụ nữ có kinh nguyệt bình thường lại bỗng dưng trở nên bất thường cùng với tình trạng tăng cân. Lý do là do sự rối loạn rụng trứng làm cho niêm mạc tử cung bị kích thích bởi estrogen trong một thời gian dài, không chỉ dẫn đến chu kỳ không đều mà còn tăng nguy cơ bị dày niêm mạc tử cung hoặc thậm chí ung thư (mặc dù nguy cơ tổng thể không cao, nhưng cần cảnh giác).
Ngoài ra, nếu bạn thấy cơ thể có hiện tượng lông mọc nhiều, tình trạng mụn trứng cá gia tăng, thì có thể hormone androgen đang “quấy rối” bạn. Hơn thế nữa, một số phụ nữ còn có thể gặp phải tình trạng rụng tóc, đặc biệt là ở vùng đỉnh đầu, giống như tình trạng hói ở nam giới, mặc dù không hoàn toàn rụng tóc.
Khi PCOS xảy ra, khả năng mang thai cũng có thể bị ảnh hưởng do rối loạn rụng trứng. Nếu bạn mang thai, nguy cơ sảy thai có thể cao hơn 20%-40% so với phụ nữ bình thường, bên cạnh đó còn có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, huyết áp cao, tiền sản giật và có thể phải sinh mổ. Khi có ý định mang thai, phụ nữ nên đến thăm khám tại khoa phụ sản hoặc các chuyên khoa sinh sản để được bác sĩ hỗ trợ.
Đặc biệt, trong quá trình siêu âm, bác sĩ có thể phát hiện hình ảnh “đa nang” trong buồng trứng của bệnh nhân. Cụ thể, một hoặc cả hai buồng trứng có thể có trên 12 nang trứng nhỏ (đường kính từ 2-9mm) hoặc có kích thước buồng trứng lớn hơn 10ml. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng không phải cứ có “đa nang” là đã chắc chắn bị PCOS, vì một số phụ nữ có chu kỳ kinh nguyệt đều cũng có thể có đa nang.
PCOS không chỉ dừng lại ở các vấn đề phụ khoa mà còn liên quan đến sự rối loạn chuyển hóa. Hơn một nửa số phụ nữ mắc PCOS đều bị béo phì, và cho dù có béo hay không, nhiều người vẫn gặp phải tình trạng đề kháng insulin (cơ thể không nhạy cảm với insulin, khiến lượng đường trong máu khó kiểm soát). Điều này lại kích thích buồng trứng sản xuất thêm hormone nam, tạo thành vòng luẩn quẩn.
Cũng cần lưu ý, nguy cơ mắc tiểu đường loại 2 ở phụ nữ mắc PCOS cao hơn so với người bình thường. Nghiên cứu cho thấy trước tuổi 40, khoảng 45% phụ nữ béo phì mắc PCOS sẽ gặp phải tình trạng rối loạn đường huyết. Bên cạnh đó, có khoảng 30% phụ nữ mắc PCOS có thể đối mặt với tình trạng gan nhiễm mỡ không do rượu, nơi chất béo tích tụ trong gan.
Ngoài ra, phụ nữ mắc PCOS còn có nguy cơ cao bị ngưng thở khi ngủ, gấp 30 lần so với phụ nữ bình thường, với các triệu chứng như ngáy to, khó thở và cảm thấy mệt mỏi vào ban ngày. Điều này có thể làm trầm trọng thêm tình trạng đề kháng insulin và các vấn đề liên quan đến lượng đường trong máu.
Bên cạnh các vấn đề về thể chất, PCOS còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ liên quan đến sức khỏe tâm lý: khoảng 60% phụ nữ mắc PCOS có thể gặp phải những vấn đề như trầm cảm và lo âu. Tình trạng này có thể liên quan đến sự thay đổi hormone và sự thay đổi ngoại hình do bệnh mang lại.
Nếu bạn đang nghi ngờ mình có PCOS, hãy tìm đến một cơ sở y tế để được kiểm tra. Bác sĩ sẽ kết hợp các triệu chứng, xét nghiệm hormone và siêu âm để đưa ra chẩn đoán chính xác.
Để cải thiện tình trạng này, các bạn nên chú ý đến một số điều như: kiểm soát cân nặng (chỉ cần giảm 5%-10% trọng lượng cơ thể có thể giúp chu kỳ kinh nguyệt trở lại bình thường và cải thiện tình trạng đề kháng insulin), duy trì chế độ ăn uống lành mạnh (giảm đường, hạn chế đồ ăn nhiều dầu mỡ, ăn nhiều rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt và protein chất lượng), và hoạt động thể chất đều đặn (tối thiểu 150 phút tập luyện với cường độ vừa phải mỗi tuần) để hỗ trợ cải thiện chuyển hóa.
Nguồn tham khảo: Sohu
Vậy PCOS thực chất là gì? Đơn giản mà nói, PCOS là một “hội chứng”, không phải là một bệnh lý với nguyên nhân đơn lẻ mà là sự kết hợp của nhiều vấn đề khác nhau. Hai dấu hiệu chính của PCOS là: ít hoặc không rụng trứng và nồng độ androgen (hormone nam) trong cơ thể tăng cao. Ở phụ nữ bình thường, cứ mỗi tháng sẽ có chu kỳ rụng trứng ổn định và nồng độ hormone cũng được duy trì ở mức cân bằng. Trong khi đó, ở những người mắc PCOS, buồng trứng giống như “tắc nghẽn”, không thể rụng trứng, dẫn đến sự tích tụ của các nang trứng nhỏ (hình ảnh đa nang), và nồng độ androgen tăng lên, gây ra nhiều rối loạn.
Vậy cơ thể chúng ta sẽ phát đi những “tín hiệu” gì khi mắc PCOS? Một trong những biểu hiện thường thấy là chu kỳ kinh nguyệt không đều. Một số trường hợp có thể có chu kỳ kéo dài đến hơn 35 ngày hoặc thậm chí không có kinh trong nhiều tháng. Nghiêm trọng hơn, có phụ nữ có kinh nguyệt bình thường lại bỗng dưng trở nên bất thường cùng với tình trạng tăng cân. Lý do là do sự rối loạn rụng trứng làm cho niêm mạc tử cung bị kích thích bởi estrogen trong một thời gian dài, không chỉ dẫn đến chu kỳ không đều mà còn tăng nguy cơ bị dày niêm mạc tử cung hoặc thậm chí ung thư (mặc dù nguy cơ tổng thể không cao, nhưng cần cảnh giác).
Ngoài ra, nếu bạn thấy cơ thể có hiện tượng lông mọc nhiều, tình trạng mụn trứng cá gia tăng, thì có thể hormone androgen đang “quấy rối” bạn. Hơn thế nữa, một số phụ nữ còn có thể gặp phải tình trạng rụng tóc, đặc biệt là ở vùng đỉnh đầu, giống như tình trạng hói ở nam giới, mặc dù không hoàn toàn rụng tóc.
Khi PCOS xảy ra, khả năng mang thai cũng có thể bị ảnh hưởng do rối loạn rụng trứng. Nếu bạn mang thai, nguy cơ sảy thai có thể cao hơn 20%-40% so với phụ nữ bình thường, bên cạnh đó còn có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, huyết áp cao, tiền sản giật và có thể phải sinh mổ. Khi có ý định mang thai, phụ nữ nên đến thăm khám tại khoa phụ sản hoặc các chuyên khoa sinh sản để được bác sĩ hỗ trợ.
Đặc biệt, trong quá trình siêu âm, bác sĩ có thể phát hiện hình ảnh “đa nang” trong buồng trứng của bệnh nhân. Cụ thể, một hoặc cả hai buồng trứng có thể có trên 12 nang trứng nhỏ (đường kính từ 2-9mm) hoặc có kích thước buồng trứng lớn hơn 10ml. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng không phải cứ có “đa nang” là đã chắc chắn bị PCOS, vì một số phụ nữ có chu kỳ kinh nguyệt đều cũng có thể có đa nang.
PCOS không chỉ dừng lại ở các vấn đề phụ khoa mà còn liên quan đến sự rối loạn chuyển hóa. Hơn một nửa số phụ nữ mắc PCOS đều bị béo phì, và cho dù có béo hay không, nhiều người vẫn gặp phải tình trạng đề kháng insulin (cơ thể không nhạy cảm với insulin, khiến lượng đường trong máu khó kiểm soát). Điều này lại kích thích buồng trứng sản xuất thêm hormone nam, tạo thành vòng luẩn quẩn.
Cũng cần lưu ý, nguy cơ mắc tiểu đường loại 2 ở phụ nữ mắc PCOS cao hơn so với người bình thường. Nghiên cứu cho thấy trước tuổi 40, khoảng 45% phụ nữ béo phì mắc PCOS sẽ gặp phải tình trạng rối loạn đường huyết. Bên cạnh đó, có khoảng 30% phụ nữ mắc PCOS có thể đối mặt với tình trạng gan nhiễm mỡ không do rượu, nơi chất béo tích tụ trong gan.
Ngoài ra, phụ nữ mắc PCOS còn có nguy cơ cao bị ngưng thở khi ngủ, gấp 30 lần so với phụ nữ bình thường, với các triệu chứng như ngáy to, khó thở và cảm thấy mệt mỏi vào ban ngày. Điều này có thể làm trầm trọng thêm tình trạng đề kháng insulin và các vấn đề liên quan đến lượng đường trong máu.
Bên cạnh các vấn đề về thể chất, PCOS còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ liên quan đến sức khỏe tâm lý: khoảng 60% phụ nữ mắc PCOS có thể gặp phải những vấn đề như trầm cảm và lo âu. Tình trạng này có thể liên quan đến sự thay đổi hormone và sự thay đổi ngoại hình do bệnh mang lại.
Nếu bạn đang nghi ngờ mình có PCOS, hãy tìm đến một cơ sở y tế để được kiểm tra. Bác sĩ sẽ kết hợp các triệu chứng, xét nghiệm hormone và siêu âm để đưa ra chẩn đoán chính xác.
Để cải thiện tình trạng này, các bạn nên chú ý đến một số điều như: kiểm soát cân nặng (chỉ cần giảm 5%-10% trọng lượng cơ thể có thể giúp chu kỳ kinh nguyệt trở lại bình thường và cải thiện tình trạng đề kháng insulin), duy trì chế độ ăn uống lành mạnh (giảm đường, hạn chế đồ ăn nhiều dầu mỡ, ăn nhiều rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt và protein chất lượng), và hoạt động thể chất đều đặn (tối thiểu 150 phút tập luyện với cường độ vừa phải mỗi tuần) để hỗ trợ cải thiện chuyển hóa.
Nguồn tham khảo: Sohu
