Tế bào da (somatic cells) thường có 46 nhiễm sắc thể, không thể làm nan nhân vì cần 23 để thụ tinh. Nhóm nghiên cứu từ Đại học Khoa học Y Cha (Hàn Quốc) và Đại học Y tế Oregon (OHSU, Mỹ) dùng kỹ thuật SCNT (somatic cell nuclear transfer): Lấy nhân tế bào da bệnh nhân cấy vào nan nhân hiến tặng đã loại bỏ nhân, tạo "nan nhân kép" với 46 nhiễm sắc thể từ bệnh nhân.
Để "giảm đôi", họ dùng chất ức chế CDK (cyclin-dependent kinase) kích hoạt "mitomeiosis" được coi là phân bào nhân tạo mô phỏng meiosis tự nhiên, đẩy 23 nhiễm sắc thể thừa ra ngoài, tạo nan nhân chức năng với 23 nhiễm sắc thể. Kết quả 82 nan nhân được thụ tinh với tinh trùng, 9% phát triển đến blastocyst (giai đoạn trước làm tổ, ngày 6 sau thụ tinh) – chứng minh khả năng bắt đầu sự sống. Theo Shoukhrat Mitalipov (OHSU), đây là "phương pháp phân bào thứ ba do con người tạo ra", bên cạnh mitosis và meiosis tự nhiên.
So với các nghiên cứu trước (như tạo tinh trùng từ tế bào da chuột năm 2023), lần này là "proof of concept" đầu tiên với tế bào người. Quy trình mất 2-3 tháng, chi phí ước tính 10.000-20.000 USD mỗi chu kỳ, nhưng cần tinh chỉnh để giảm bất thường nhiễm sắc thể (phát hiện ở một số phôi).
Thành tựu này có thể thay đổi cuộc chơi cho phụ nữ vô sinh do lão hóa trứng (sau 35 tuổi, chất lượng giảm 50%), bệnh di truyền (như Turner syndrome) hay điều trị ung thư làm hỏng buồng trứng. Họ có thể dùng tế bào da để tạo nan nhân "tươi mới", chỉnh sửa gen (như CRISPR) loại bỏ bệnh trước thụ tinh – mở đường IVF cá nhân hóa. Richard Anderson (Đại học Edinburgh) nhận định: "Đây là bước quan trọng giúp phụ nữ mất nan nhân có con ruột của mình".
Đặc biệt, kỹ thuật áp dụng cho tế bào da nam, giúp cặp đôi đồng giới (nam-nam) có con mang gen cả hai – một "cách mạng" xã hội. Theo Gizmodo, điều này có thể giảm phụ thuộc hiến trứng (hiện chỉ 1% phụ nữ Mỹ hiến, theo ASRM), và mở rộng IVF toàn cầu (hiện 8 triệu trẻ sinh từ IVF từ 1978). Từ góc xã hội, nó thúc đẩy bình đẳng sinh sản, nhưng cũng đặt câu hỏi đạo đức: "Thiết kế em bé" như tăng trí thông minh có thể lạm dụng.
Để "giảm đôi", họ dùng chất ức chế CDK (cyclin-dependent kinase) kích hoạt "mitomeiosis" được coi là phân bào nhân tạo mô phỏng meiosis tự nhiên, đẩy 23 nhiễm sắc thể thừa ra ngoài, tạo nan nhân chức năng với 23 nhiễm sắc thể. Kết quả 82 nan nhân được thụ tinh với tinh trùng, 9% phát triển đến blastocyst (giai đoạn trước làm tổ, ngày 6 sau thụ tinh) – chứng minh khả năng bắt đầu sự sống. Theo Shoukhrat Mitalipov (OHSU), đây là "phương pháp phân bào thứ ba do con người tạo ra", bên cạnh mitosis và meiosis tự nhiên.
So với các nghiên cứu trước (như tạo tinh trùng từ tế bào da chuột năm 2023), lần này là "proof of concept" đầu tiên với tế bào người. Quy trình mất 2-3 tháng, chi phí ước tính 10.000-20.000 USD mỗi chu kỳ, nhưng cần tinh chỉnh để giảm bất thường nhiễm sắc thể (phát hiện ở một số phôi).
Thành tựu này có thể thay đổi cuộc chơi cho phụ nữ vô sinh do lão hóa trứng (sau 35 tuổi, chất lượng giảm 50%), bệnh di truyền (như Turner syndrome) hay điều trị ung thư làm hỏng buồng trứng. Họ có thể dùng tế bào da để tạo nan nhân "tươi mới", chỉnh sửa gen (như CRISPR) loại bỏ bệnh trước thụ tinh – mở đường IVF cá nhân hóa. Richard Anderson (Đại học Edinburgh) nhận định: "Đây là bước quan trọng giúp phụ nữ mất nan nhân có con ruột của mình".
Đặc biệt, kỹ thuật áp dụng cho tế bào da nam, giúp cặp đôi đồng giới (nam-nam) có con mang gen cả hai – một "cách mạng" xã hội. Theo Gizmodo, điều này có thể giảm phụ thuộc hiến trứng (hiện chỉ 1% phụ nữ Mỹ hiến, theo ASRM), và mở rộng IVF toàn cầu (hiện 8 triệu trẻ sinh từ IVF từ 1978). Từ góc xã hội, nó thúc đẩy bình đẳng sinh sản, nhưng cũng đặt câu hỏi đạo đức: "Thiết kế em bé" như tăng trí thông minh có thể lạm dụng.
