Quang Trương
Pearl
Điều gì thật sự đang kìm hãm AI doanh nghiệp và tại sao chuyện này lại quan trọng với Việt Nam?
Ed Lovely, Giám đốc Dữ liệu của IBM, gọi các silo dữ liệu là “gót chân Achilles” của chiến lược dữ liệu hiện đại. IBM khảo sát 1.700 lãnh đạo dữ liệu và phát hiện một thực tế phổ biến đến đáng lo: dữ liệu tài chính, nhân sự, marketing, chuỗi cung ứng vẫn đang bị cô lập hoàn toàn, mỗi nơi mỗi kiểu, không chung tiêu chuẩn.
Hệ quả rất rõ ràng. Khi doanh nghiệp muốn triển khai AI, bước đầu tiên không phải mô hình, không phải thuật toán mà là đi gom dữ liệu và dọn dẹp nó, một quá trình có thể kéo dài từ sáu tới mười hai tháng. Các nhóm dành phần lớn thời gian chỉ để tìm, hiểu và làm sạch dữ liệu thay vì tạo ra giá trị.
Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng tăng, việc này trở thành đe dọa trực tiếp. CDO và CIO giờ không chỉ quản lý dữ liệu, họ phải làm sao để dữ liệu thật sự vận hành được các hệ thống AI mới.
83 phần trăm CDO tin rằng lợi ích từ tác nhân AI vượt xa rủi ro. Thực tế, một số công ty đã chứng minh điều này.
Medtronic, một doanh nghiệp công nghệ y tế toàn cầu, từng mất 20 phút để xử lý đối chiếu mỗi hóa đơn. Khi dùng giải pháp AI, thời gian giảm xuống còn tám giây, độ chính xác vượt 99 phần trăm. Nhân viên không còn phải làm công việc nhập liệu lặp lại mà chuyển sang việc mang lại giá trị cao hơn.
Matrix Renewables thì dùng nền tảng dữ liệu tập trung giúp giảm 75 phần trăm thời gian báo cáo và giảm 10 phần trăm thời gian ngừng hoạt động của tài sản, một kết quả tác động trực tiếp tới doanh thu.
Dù vậy, không phải rào cản nào cũng nằm ở công nghệ. Các CDO báo cáo năm 2025 cho thấy 77 phần trăm gặp khó khăn trong việc thu hút nhân tài dữ liệu, tăng mạnh so với 62 phần trăm năm trước. Thị trường tuyển dụng còn thêm phần gay gắt vì 82 phần trăm CDO đang tìm những vị trí dữ liệu hoàn toàn mới, chủ yếu liên quan tới AI tạo sinh.
Song song với nhân lực, một thách thức lớn khác là văn hóa. Các lãnh đạo như Hiroshi Okuyama từ Yanmar Holdings nhìn nhận rằng việc đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu là điều tất yếu, nhưng thay đổi thói quen của cả tổ chức luôn là quá trình khó khăn nhất.
Cách làm này cũng giúp hình thành khái niệm “sản phẩm dữ liệu”, những tập dữ liệu đóng gói phục vụ mục tiêu kinh doanh rõ ràng như hồ sơ khách hàng tổng hợp hay bộ dữ liệu dự báo tài chính.
Tuy nhiên, càng mở dữ liệu thì rủi ro càng lớn, nên liên minh giữa CDO và CISO trở thành chìa khóa. 82 phần trăm CDO xem chủ quyền dữ liệu là trung tâm của chiến lược quản lý rủi ro.
Phong cách làm việc cũng cần thay đổi. 80 phần trăm CDO nói rằng việc dân chủ hóa dữ liệu giúp tổ chức của họ phát triển nhanh hơn. Khi nhân viên có công cụ trực quan để truy cập và phân tích dữ liệu, AI mới có thể mở rộng ra toàn doanh nghiệp thay vì chỉ nằm trong một vài dự án thử nghiệm.
Cuối cùng, như Ed Lovely nhấn mạnh, AI ở quy mô lớn hoàn toàn nằm trong tầm tay. Điều quan trọng là doanh nghiệp phải coi dữ liệu như tài sản quý giá nhất, xây dựng kiến trúc dữ liệu liền mạch và liên tục đổi mới để tạo ra lợi thế cạnh tranh. (artificialintelligence)
Khi dữ liệu trở thành “nút thắt cổ chai”
Bạn có bao giờ tự hỏi vì sao nhiều công ty nói rất nhiều về AI, nhưng khi triển khai thật sự thì tiến độ cứ chậm như rùa? IBM đã chỉ ra một câu chuyện khá bất ngờ, đó là chính những kho dữ liệu tách biệt trong doanh nghiệp mới là thứ đang kéo AI xuống.Ed Lovely, Giám đốc Dữ liệu của IBM, gọi các silo dữ liệu là “gót chân Achilles” của chiến lược dữ liệu hiện đại. IBM khảo sát 1.700 lãnh đạo dữ liệu và phát hiện một thực tế phổ biến đến đáng lo: dữ liệu tài chính, nhân sự, marketing, chuỗi cung ứng vẫn đang bị cô lập hoàn toàn, mỗi nơi mỗi kiểu, không chung tiêu chuẩn.
Hệ quả rất rõ ràng. Khi doanh nghiệp muốn triển khai AI, bước đầu tiên không phải mô hình, không phải thuật toán mà là đi gom dữ liệu và dọn dẹp nó, một quá trình có thể kéo dài từ sáu tới mười hai tháng. Các nhóm dành phần lớn thời gian chỉ để tìm, hiểu và làm sạch dữ liệu thay vì tạo ra giá trị.
Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng tăng, việc này trở thành đe dọa trực tiếp. CDO và CIO giờ không chỉ quản lý dữ liệu, họ phải làm sao để dữ liệu thật sự vận hành được các hệ thống AI mới.
Khi dữ liệu phải tạo ra giá trị, không chỉ tồn tại
IBM còn chỉ ra một nghịch lý thú vị. Có tới 92 phần trăm CDO tin rằng sự thành công của họ phụ thuộc vào khả năng tạo giá trị kinh doanh từ dữ liệu, nhưng chỉ 29 phần trăm có cách đo lường rõ ràng. Khoảng cách giữa kỳ vọng và thực tế chính là nơi các tác nhân AI được kỳ vọng phát huy.83 phần trăm CDO tin rằng lợi ích từ tác nhân AI vượt xa rủi ro. Thực tế, một số công ty đã chứng minh điều này.
Medtronic, một doanh nghiệp công nghệ y tế toàn cầu, từng mất 20 phút để xử lý đối chiếu mỗi hóa đơn. Khi dùng giải pháp AI, thời gian giảm xuống còn tám giây, độ chính xác vượt 99 phần trăm. Nhân viên không còn phải làm công việc nhập liệu lặp lại mà chuyển sang việc mang lại giá trị cao hơn.
Matrix Renewables thì dùng nền tảng dữ liệu tập trung giúp giảm 75 phần trăm thời gian báo cáo và giảm 10 phần trăm thời gian ngừng hoạt động của tài sản, một kết quả tác động trực tiếp tới doanh thu.
Dù vậy, không phải rào cản nào cũng nằm ở công nghệ. Các CDO báo cáo năm 2025 cho thấy 77 phần trăm gặp khó khăn trong việc thu hút nhân tài dữ liệu, tăng mạnh so với 62 phần trăm năm trước. Thị trường tuyển dụng còn thêm phần gay gắt vì 82 phần trăm CDO đang tìm những vị trí dữ liệu hoàn toàn mới, chủ yếu liên quan tới AI tạo sinh.
Song song với nhân lực, một thách thức lớn khác là văn hóa. Các lãnh đạo như Hiroshi Okuyama từ Yanmar Holdings nhìn nhận rằng việc đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu là điều tất yếu, nhưng thay đổi thói quen của cả tổ chức luôn là quá trình khó khăn nhất.
Mở kho dữ liệu, mở đường cho AI
Để AI thật sự mở rộng, IBM cho rằng doanh nghiệp cần thay đổi cách tiếp cận kiến trúc dữ liệu. Thay vì gom dữ liệu về một hồ trung tâm chậm và tốn kém, 81 phần trăm CDO đang chuyển sang cách “đưa AI đến dữ liệu”. Đây là nền tảng của các kiến trúc hiện đại như data mesh và data fabric, vốn cho phép truy cập dữ liệu ngay tại nơi nó đang được lưu trữ.Cách làm này cũng giúp hình thành khái niệm “sản phẩm dữ liệu”, những tập dữ liệu đóng gói phục vụ mục tiêu kinh doanh rõ ràng như hồ sơ khách hàng tổng hợp hay bộ dữ liệu dự báo tài chính.
Tuy nhiên, càng mở dữ liệu thì rủi ro càng lớn, nên liên minh giữa CDO và CISO trở thành chìa khóa. 82 phần trăm CDO xem chủ quyền dữ liệu là trung tâm của chiến lược quản lý rủi ro.
Phong cách làm việc cũng cần thay đổi. 80 phần trăm CDO nói rằng việc dân chủ hóa dữ liệu giúp tổ chức của họ phát triển nhanh hơn. Khi nhân viên có công cụ trực quan để truy cập và phân tích dữ liệu, AI mới có thể mở rộng ra toàn doanh nghiệp thay vì chỉ nằm trong một vài dự án thử nghiệm.
Cuối cùng, như Ed Lovely nhấn mạnh, AI ở quy mô lớn hoàn toàn nằm trong tầm tay. Điều quan trọng là doanh nghiệp phải coi dữ liệu như tài sản quý giá nhất, xây dựng kiến trúc dữ liệu liền mạch và liên tục đổi mới để tạo ra lợi thế cạnh tranh. (artificialintelligence)
