Long Bình
Writer
Câu hỏi ai là người từng đe dọa khiến Tào Tháo phải chấp nhận rút quân luôn là một trong những bí ẩn hấp dẫn nhất của lịch sử Tam Quốc. Câu trả lời không nằm ở những trận chiến long trời lở đất, mà lại ẩn sau một lá thư và sự khôn ngoan của một vị tướng trẻ tuổi tên Tôn Quyền.
Tôn Quyền (182-252), tự là Trọng Mưu, sinh ra tại Phú Xuân, Ngô Quận (nay là Phú Dương, Chiết Giang). Ông là con trai thứ hai của "mãnh hổ Giang Đông" Tôn Kiên và là em trai của Tiểu Bá Vương Tôn Sách. Tôn Kiên và Tào Tháo từng là đồng minh trong chiến dịch thảo phạt Đổng Trác, góp phần chấn hưng nhà Hán.
Tôn Quyền là người sáng lập nhà Đông Ngô, một trong ba thế lực hùng mạnh nổi lên vào thời Tam Quốc, bên cạnh Tào Ngụy của Tào Tháo và Thục Hán của Lưu Bị. Sau thất bại nặng nề trước liên minh Lưu Bị-Tôn Quyền trong trận Xích Bích năm 208, Tào Tháo lui binh về phương Bắc, tập trung vào việc củng cố lực lượng.
Đây là cơ hội vàng để Tôn Quyền xây dựng quân đội và phô trương thanh thế. Chỉ trong vòng 5 năm, ông đã vươn lên trở thành thủ lĩnh Đông Ngô, sánh ngang với Tào Ngụy.
Năm 213, Tào Tháo dẫn đầu 40 vạn đại quân thân chinh xuống phía nam, quyết tâm báo thù thất bại tại Xích Bích. Mục tiêu của ông là chinh phục Đông Ngô, thống nhất thiên hạ. Quân Tào Ngụy hùng hổ tiến đến Nhu Tu Khẩu, nơi Tôn Quyền đã dời đô từ Kinh Khẩu (nay là Trấn Giang, Giang Tô) về Mạt Lăng (Nam Kinh ngày nay) để tăng cường phòng thủ.
Tôn Quyền ra lệnh cho quân sĩ phải bảo vệ bờ sông Trường Giang bằng mọi giá, ngăn không cho quân Tào vượt sông. Ông cũng trực tiếp chỉ huy 7 vạn quân Đông Ngô nghênh chiến Tào Tháo. Với quân số chỉ bằng khoảng 1/6 lực lượng đối phương, Tôn Quyền phải đối mặt với một thử thách vô cùng lớn.
Tuy nhiên, Tào Tháo đã đánh giá thấp sức chiến đấu của quân Đông Ngô. Ngay từ những trận giao tranh đầu tiên, quân Tào đã phải hứng chịu tổn thất nặng nề, hàng ngàn binh sĩ bỏ mạng. Tào Tháo buộc phải chuyển sang chiến lược cố thủ, chờ đợi thời cơ, trong khi Tôn Quyền liên tục khiêu chiến nhưng không thành công.
Sử sách Trung Quốc ghi lại rằng Tôn Quyền từng đích thân ngồi trên chiến thuyền, tiến sâu vào khu vực đóng quân của quân Ngụy để thăm dò tình hình. Trong một lần như vậy, thuyền của ông đã hứng trọn một cơn mưa tên từ quân Tào. Chi tiết này sau này đã được La Quán Trung sử dụng trong Tam Quốc Diễn Nghĩa để tạo ra điển tích "thuyền cỏ mượn tên" của Gia Cát Lượng, nhằm tô đậm thêm tài năng của vị quân sư này. Tuy nhiên, sự thật là sự kiện này diễn ra tại Nhu Tu Khẩu, chứ không phải tại Xích Bích.
Tôn Quyền thấy quân Tào không dám tấn công, liền yên tâm tiến lên phía trước, quan sát kỹ lưỡng doanh trại của Tào Tháo rồi mới rút về. Hành động này cho thấy Tôn Quyền không hề e sợ Tào Tháo, mà còn thể hiện sự gan dạ và bản lĩnh của một vị tướng trẻ tuổi.
Trong suốt hơn một tháng đối đầu tại Nhu Tu Khẩu, Tào Tháo đã vô cùng ấn tượng với sự kỷ luật và tinh thần chiến đấu của quân Đông Ngô. Ông đã phải thốt lên: "Sinh con phải được như Tôn Trọng Mưu. Đám con của Lưu Cảnh Thăng (Lưu Biểu) chỉ là ****** lợn".
Câu nói này của Tào Tháo, một người vốn nổi tiếng là kiêu ngạo và ít khi khen ngợi người khác, đã cho thấy sự đánh giá cao của ông đối với tài năng và bản lĩnh của Tôn Quyền. Các học giả Trung Quốc sau này cũng nhận định rằng đây là một trong số ít lần Tào Tháo dành những lời ca ngợi có cánh cho một người trẻ tuổi.
Tuy nhiên, điều gì đã thực sự khiến Tào Tháo quyết định rút quân khỏi Nhu Tu Khẩu, dù quân Tào Ngụy vẫn còn rất mạnh? Sử sách Trung Quốc ghi lại rằng, chính một lá thư mà Tôn Quyền gửi cho Tào Tháo đã đóng vai trò quyết định.
Trong thư, Tôn Quyền khuyên Tào Tháo nên rút quân về, đồng thời bày tỏ sự tiếc nuối vì không thể tiếp tục giao chiến. Mặc dù nội dung cụ thể của lá thư vẫn còn là một bí ẩn đối với các nhà nghiên cứu hiện đại, nhưng rõ ràng là sau khi đọc nó, Tào Tháo đã chấp nhận rút quân một cách êm thấm.
Với tính cách nóng nảy và đa nghi, Tào Tháo không dễ dàng chấp nhận rút quân "không kèn, không trống" như vậy. Việc ông đồng ý rút quân sau khi nhận được thư của Tôn Quyền cho thấy lá thư này phải chứa đựng những thông tin và lập luận có sức thuyết phục rất lớn.
Một số nhà phân tích cho rằng, Tôn Quyền đã khéo léo phân tích tình hình chiến sự, chỉ ra những khó khăn mà Tào Tháo đang gặp phải (quân lương thiếu thốn, thời tiết bất lợi, tinh thần binh sĩ xuống thấp...) và đề xuất một giải pháp "đôi bên cùng có lợi": Tào Tháo rút quân về, giữ thể diện cho cả hai bên, còn Tôn Quyền thì tránh được một cuộc chiến hao người tốn của.
Điều đáng chú ý là lá thư này được Tôn Quyền viết vào khoảng tháng 2-3 âm lịch năm 213, thời điểm mùa xuân đang đến. Đây là thời điểm mà quân Tào Ngụy đã mất đà tấn công sau những thất bại ban đầu, trong khi quân Đông Ngô đã củng cố vững chắc thế trận phòng ngự. Mùa mưa ở Giang Nam cũng khiến cho việc giao chiến trở nên khó khăn hơn.
Trong thư, Tôn Quyền đã khéo léo "nhắc nhở" Tào Tháo về những điều này bằng câu: "Mưa mùa xuân đã về, ngài hãy nhanh chóng rút quân". Ông còn "cảnh báo" thêm: "Ngài không chết, ta không yên lòng".
Mặc dù lời lẽ có phần ngông cuồng và coi thường Tào Tháo, nhưng nó lại mang đến một hiệu quả bất ngờ. Dường như Tào Tháo đã có ý định rút quân từ trước, và lá thư của Tôn Quyền đã giúp ông có một lý do chính đáng để làm điều đó. Ông đã nói với các tướng lĩnh của mình: "Tôn Quyền rõ ràng không lừa ta".
Vài tháng sau, quân Tào đã rút về tới Nghiệp Thành. Đây là lần hiếm hoi Tôn Quyền đơn phương đối đầu với Tào Tháo, và ông đã thành công trong việc bảo vệ lãnh thổ của mình. Sau này, vì những mâu thuẫn với Lưu Bị, Tôn Quyền đã xua quân đánh Thục Hán, tiêu diệt Quan Vũ, cho thấy sự thay đổi trong chiến lược của ông.
Sự kiện Tôn Quyền gửi thư "khuyên" Tào Tháo rút quân được hậu thế nhìn nhận là một nước cờ vô cùng thông minh và khôn khéo. Tào Tháo khi đó đang sa lầy trong cuộc chinh phạt Đông Ngô. Điều mà Tôn Quyền cần làm là chủ động đưa ra một đề nghị, giúp Tào Tháo có thể rút quân một cách "có mặt mũi", đồng thời bảo toàn lực lượng cho Đông Ngô.
Trận chiến Nhu Tu Khẩu không chỉ là một chiến thắng quân sự của Tôn Quyền, mà còn là một minh chứng cho tài năng ngoại giao và khả năng đọc vị đối thủ của ông. Chính sự khôn ngoan và bản lĩnh của Tôn Quyền đã giúp Đông Ngô đứng vững trước sức mạnh của Tào Ngụy, góp phần tạo nên thế chân vạc Tam Quốc kéo dài trong lịch sử Trung Hoa.
Tôn Quyền (182-252), tự là Trọng Mưu, sinh ra tại Phú Xuân, Ngô Quận (nay là Phú Dương, Chiết Giang). Ông là con trai thứ hai của "mãnh hổ Giang Đông" Tôn Kiên và là em trai của Tiểu Bá Vương Tôn Sách. Tôn Kiên và Tào Tháo từng là đồng minh trong chiến dịch thảo phạt Đổng Trác, góp phần chấn hưng nhà Hán.
Tôn Quyền là người sáng lập nhà Đông Ngô, một trong ba thế lực hùng mạnh nổi lên vào thời Tam Quốc, bên cạnh Tào Ngụy của Tào Tháo và Thục Hán của Lưu Bị. Sau thất bại nặng nề trước liên minh Lưu Bị-Tôn Quyền trong trận Xích Bích năm 208, Tào Tháo lui binh về phương Bắc, tập trung vào việc củng cố lực lượng.
Đây là cơ hội vàng để Tôn Quyền xây dựng quân đội và phô trương thanh thế. Chỉ trong vòng 5 năm, ông đã vươn lên trở thành thủ lĩnh Đông Ngô, sánh ngang với Tào Ngụy.
Năm 213, Tào Tháo dẫn đầu 40 vạn đại quân thân chinh xuống phía nam, quyết tâm báo thù thất bại tại Xích Bích. Mục tiêu của ông là chinh phục Đông Ngô, thống nhất thiên hạ. Quân Tào Ngụy hùng hổ tiến đến Nhu Tu Khẩu, nơi Tôn Quyền đã dời đô từ Kinh Khẩu (nay là Trấn Giang, Giang Tô) về Mạt Lăng (Nam Kinh ngày nay) để tăng cường phòng thủ.
Tôn Quyền ra lệnh cho quân sĩ phải bảo vệ bờ sông Trường Giang bằng mọi giá, ngăn không cho quân Tào vượt sông. Ông cũng trực tiếp chỉ huy 7 vạn quân Đông Ngô nghênh chiến Tào Tháo. Với quân số chỉ bằng khoảng 1/6 lực lượng đối phương, Tôn Quyền phải đối mặt với một thử thách vô cùng lớn.
Tuy nhiên, Tào Tháo đã đánh giá thấp sức chiến đấu của quân Đông Ngô. Ngay từ những trận giao tranh đầu tiên, quân Tào đã phải hứng chịu tổn thất nặng nề, hàng ngàn binh sĩ bỏ mạng. Tào Tháo buộc phải chuyển sang chiến lược cố thủ, chờ đợi thời cơ, trong khi Tôn Quyền liên tục khiêu chiến nhưng không thành công.
Sử sách Trung Quốc ghi lại rằng Tôn Quyền từng đích thân ngồi trên chiến thuyền, tiến sâu vào khu vực đóng quân của quân Ngụy để thăm dò tình hình. Trong một lần như vậy, thuyền của ông đã hứng trọn một cơn mưa tên từ quân Tào. Chi tiết này sau này đã được La Quán Trung sử dụng trong Tam Quốc Diễn Nghĩa để tạo ra điển tích "thuyền cỏ mượn tên" của Gia Cát Lượng, nhằm tô đậm thêm tài năng của vị quân sư này. Tuy nhiên, sự thật là sự kiện này diễn ra tại Nhu Tu Khẩu, chứ không phải tại Xích Bích.
Tôn Quyền thấy quân Tào không dám tấn công, liền yên tâm tiến lên phía trước, quan sát kỹ lưỡng doanh trại của Tào Tháo rồi mới rút về. Hành động này cho thấy Tôn Quyền không hề e sợ Tào Tháo, mà còn thể hiện sự gan dạ và bản lĩnh của một vị tướng trẻ tuổi.
Trong suốt hơn một tháng đối đầu tại Nhu Tu Khẩu, Tào Tháo đã vô cùng ấn tượng với sự kỷ luật và tinh thần chiến đấu của quân Đông Ngô. Ông đã phải thốt lên: "Sinh con phải được như Tôn Trọng Mưu. Đám con của Lưu Cảnh Thăng (Lưu Biểu) chỉ là ****** lợn".
Câu nói này của Tào Tháo, một người vốn nổi tiếng là kiêu ngạo và ít khi khen ngợi người khác, đã cho thấy sự đánh giá cao của ông đối với tài năng và bản lĩnh của Tôn Quyền. Các học giả Trung Quốc sau này cũng nhận định rằng đây là một trong số ít lần Tào Tháo dành những lời ca ngợi có cánh cho một người trẻ tuổi.
Tuy nhiên, điều gì đã thực sự khiến Tào Tháo quyết định rút quân khỏi Nhu Tu Khẩu, dù quân Tào Ngụy vẫn còn rất mạnh? Sử sách Trung Quốc ghi lại rằng, chính một lá thư mà Tôn Quyền gửi cho Tào Tháo đã đóng vai trò quyết định.
Trong thư, Tôn Quyền khuyên Tào Tháo nên rút quân về, đồng thời bày tỏ sự tiếc nuối vì không thể tiếp tục giao chiến. Mặc dù nội dung cụ thể của lá thư vẫn còn là một bí ẩn đối với các nhà nghiên cứu hiện đại, nhưng rõ ràng là sau khi đọc nó, Tào Tháo đã chấp nhận rút quân một cách êm thấm.
Với tính cách nóng nảy và đa nghi, Tào Tháo không dễ dàng chấp nhận rút quân "không kèn, không trống" như vậy. Việc ông đồng ý rút quân sau khi nhận được thư của Tôn Quyền cho thấy lá thư này phải chứa đựng những thông tin và lập luận có sức thuyết phục rất lớn.
Một số nhà phân tích cho rằng, Tôn Quyền đã khéo léo phân tích tình hình chiến sự, chỉ ra những khó khăn mà Tào Tháo đang gặp phải (quân lương thiếu thốn, thời tiết bất lợi, tinh thần binh sĩ xuống thấp...) và đề xuất một giải pháp "đôi bên cùng có lợi": Tào Tháo rút quân về, giữ thể diện cho cả hai bên, còn Tôn Quyền thì tránh được một cuộc chiến hao người tốn của.
Điều đáng chú ý là lá thư này được Tôn Quyền viết vào khoảng tháng 2-3 âm lịch năm 213, thời điểm mùa xuân đang đến. Đây là thời điểm mà quân Tào Ngụy đã mất đà tấn công sau những thất bại ban đầu, trong khi quân Đông Ngô đã củng cố vững chắc thế trận phòng ngự. Mùa mưa ở Giang Nam cũng khiến cho việc giao chiến trở nên khó khăn hơn.
Trong thư, Tôn Quyền đã khéo léo "nhắc nhở" Tào Tháo về những điều này bằng câu: "Mưa mùa xuân đã về, ngài hãy nhanh chóng rút quân". Ông còn "cảnh báo" thêm: "Ngài không chết, ta không yên lòng".
Mặc dù lời lẽ có phần ngông cuồng và coi thường Tào Tháo, nhưng nó lại mang đến một hiệu quả bất ngờ. Dường như Tào Tháo đã có ý định rút quân từ trước, và lá thư của Tôn Quyền đã giúp ông có một lý do chính đáng để làm điều đó. Ông đã nói với các tướng lĩnh của mình: "Tôn Quyền rõ ràng không lừa ta".
Vài tháng sau, quân Tào đã rút về tới Nghiệp Thành. Đây là lần hiếm hoi Tôn Quyền đơn phương đối đầu với Tào Tháo, và ông đã thành công trong việc bảo vệ lãnh thổ của mình. Sau này, vì những mâu thuẫn với Lưu Bị, Tôn Quyền đã xua quân đánh Thục Hán, tiêu diệt Quan Vũ, cho thấy sự thay đổi trong chiến lược của ông.
Sự kiện Tôn Quyền gửi thư "khuyên" Tào Tháo rút quân được hậu thế nhìn nhận là một nước cờ vô cùng thông minh và khôn khéo. Tào Tháo khi đó đang sa lầy trong cuộc chinh phạt Đông Ngô. Điều mà Tôn Quyền cần làm là chủ động đưa ra một đề nghị, giúp Tào Tháo có thể rút quân một cách "có mặt mũi", đồng thời bảo toàn lực lượng cho Đông Ngô.
Trận chiến Nhu Tu Khẩu không chỉ là một chiến thắng quân sự của Tôn Quyền, mà còn là một minh chứng cho tài năng ngoại giao và khả năng đọc vị đối thủ của ông. Chính sự khôn ngoan và bản lĩnh của Tôn Quyền đã giúp Đông Ngô đứng vững trước sức mạnh của Tào Ngụy, góp phần tạo nên thế chân vạc Tam Quốc kéo dài trong lịch sử Trung Hoa.
