Bất chấp nhiều năm chịu ảnh hưởng bởi các lệnh trừng phạt của Mỹ, Huawei đang âm thầm trỗi dậy, không chỉ trong lĩnh vực smartphone mà còn vươn lên trở thành một trong những "ông lớn" về trí tuệ nhân tạo (AI) của Trung Quốc. Với một chiến lược toàn diện từ chip, phần mềm đến các ứng dụng công nghiệp, Huawei đang chứng tỏ rằng các lệnh cấm vận không thể cản được tham vọng của họ.
Năm 2019, khi bị Mỹ đưa vào danh sách đen thương mại, hoạt động kinh doanh của Huawei đã gặp phải những trở ngại khổng lồ. Mảng kinh doanh tiêu dùng, đặc biệt là smartphone, đã sụt giảm gần một nửa doanh thu. Công ty bị cắt khỏi chuỗi cung ứng của các đối tác quan trọng như TSMC.
Tuy nhiên, chính những áp lực này đã buộc Huawei phải chuyển đổi. "Do nhiều áp lực từ bên ngoài, Huawei phải chuyển đổi và mở rộng mô hình kinh doanh cốt lõi của mình," ông Paul Triolo, một chuyên gia về thị trường Trung Quốc, nhận định.
Thay vì gục ngã, Huawei đã đa dạng hóa hoạt động, tham gia vào mọi lĩnh vực mới nổi như ô tô thông minh, hệ điều hành và đặc biệt là xây dựng một hệ sinh thái trí tuệ nhân tạo (AI) toàn diện, từ chất bán dẫn, trung tâm dữ liệu cho đến các mô hình ngôn ngữ lớn. "Không một công ty công nghệ nào khác đủ năng lực tham gia vào nhiều lĩnh vực phức tạp như vậy," ông Triolo nhấn mạnh.
Sự trở lại mạnh mẽ của Huawei trong lĩnh vực bán dẫn đã gây chấn động ngành công nghiệp. Vào năm 2023, hãng đã ra mắt một mẫu smartphone mới được trang bị chip 5G tiên tiến do Trung Quốc tự sản xuất, hợp tác với SMIC.
Trong lĩnh vực AI, con chip Ascend 910B và thế hệ mới hơn là 910C của Huawei đang được phân phối rộng rãi tại Trung Quốc như một sự thay thế cho các con chip bị cấm vận của Nvidia. Để lấp đầy khoảng trống mà Nvidia để lại, Huawei đã có những bước tiến lớn. Vào tháng 4, họ đã ra mắt AI CloudMatrix 384, một hệ thống liên kết 384 con chip Ascend 910C, được các nhà phân tích cho là có thể vượt trội hơn cả hệ thống GB200 của Nvidia ở một vài chỉ số.
Cùng với phần cứng, Huawei cũng đang phát triển hệ thống phần mềm CANN, được xem là một sự thay thế tiềm năng cho nền tảng CUDA độc quyền của Nvidia. Chính CEO Nvidia, Jensen Huang, cũng phải thừa nhận Huawei là "một trong những công ty đáng gờm nhất thế giới" và cảnh báo rằng họ có thể sẽ thay thế Nvidia tại Trung Quốc nếu các lệnh cấm vận của Mỹ tiếp tục.
Không chỉ dừng lại ở chip, Huawei đang xây dựng một hệ sinh thái AI theo chiều dọc, bao trùm toàn bộ chuỗi giá trị.
Mảng kinh doanh "Cơ sở hạ tầng CNTT", bao gồm các hệ thống AI, đã trở thành động lực doanh thu lớn nhất của công ty, đạt hơn 50 tỷ USD vào năm 2023. Các con chip Ascend và hệ thống CloudMatrix được triển khai tại các trung tâm dữ liệu do chính bộ phận Huawei Cloud vận hành.
Các trung tâm dữ liệu này lại cung cấp sức mạnh để huấn luyện dòng mô hình AI Pangu của Huawei. Không giống như các mô hình đa năng như GPT-4, Pangu được thiết kế để phục vụ các nhu cầu chuyên biệt trong hơn 20 ngành công nghiệp, từ y tế, tài chính cho đến khai thác mỏ. Một ví dụ điển hình là việc Huawei đã triển khai 100 xe tải điện tự hành, vận hành bằng mạng 5G và AI, tại các mỏ than xa xôi.
Bằng cách mở mã nguồn mô hình Pangu, Huawei đang hy vọng có thể mở rộng tầm ảnh hưởng của mình ra các thị trường mới nổi ở Trung Á, Mỹ Latinh và châu Phi, lặp lại chiến lược đã từng mang lại thành công cho họ trong lĩnh vực viễn thông.
"Trớ trêu thay, các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Mỹ đã đưa Huawei đến gần vòng tay của chính phủ Trung Quốc hơn," ông Triolo nhận định. Thay vì bị bóp nghẹt, Huawei dường như đã trở thành một biểu tượng cho sự tự chủ công nghệ của đất nước tỷ dân.
Sự trỗi dậy từ trong gian khó
Năm 2019, khi bị Mỹ đưa vào danh sách đen thương mại, hoạt động kinh doanh của Huawei đã gặp phải những trở ngại khổng lồ. Mảng kinh doanh tiêu dùng, đặc biệt là smartphone, đã sụt giảm gần một nửa doanh thu. Công ty bị cắt khỏi chuỗi cung ứng của các đối tác quan trọng như TSMC.
Tuy nhiên, chính những áp lực này đã buộc Huawei phải chuyển đổi. "Do nhiều áp lực từ bên ngoài, Huawei phải chuyển đổi và mở rộng mô hình kinh doanh cốt lõi của mình," ông Paul Triolo, một chuyên gia về thị trường Trung Quốc, nhận định.
Thay vì gục ngã, Huawei đã đa dạng hóa hoạt động, tham gia vào mọi lĩnh vực mới nổi như ô tô thông minh, hệ điều hành và đặc biệt là xây dựng một hệ sinh thái trí tuệ nhân tạo (AI) toàn diện, từ chất bán dẫn, trung tâm dữ liệu cho đến các mô hình ngôn ngữ lớn. "Không một công ty công nghệ nào khác đủ năng lực tham gia vào nhiều lĩnh vực phức tạp như vậy," ông Triolo nhấn mạnh.
Thách thức vị thế của Nvidia
Sự trở lại mạnh mẽ của Huawei trong lĩnh vực bán dẫn đã gây chấn động ngành công nghiệp. Vào năm 2023, hãng đã ra mắt một mẫu smartphone mới được trang bị chip 5G tiên tiến do Trung Quốc tự sản xuất, hợp tác với SMIC.
Trong lĩnh vực AI, con chip Ascend 910B và thế hệ mới hơn là 910C của Huawei đang được phân phối rộng rãi tại Trung Quốc như một sự thay thế cho các con chip bị cấm vận của Nvidia. Để lấp đầy khoảng trống mà Nvidia để lại, Huawei đã có những bước tiến lớn. Vào tháng 4, họ đã ra mắt AI CloudMatrix 384, một hệ thống liên kết 384 con chip Ascend 910C, được các nhà phân tích cho là có thể vượt trội hơn cả hệ thống GB200 của Nvidia ở một vài chỉ số.
Cùng với phần cứng, Huawei cũng đang phát triển hệ thống phần mềm CANN, được xem là một sự thay thế tiềm năng cho nền tảng CUDA độc quyền của Nvidia. Chính CEO Nvidia, Jensen Huang, cũng phải thừa nhận Huawei là "một trong những công ty đáng gờm nhất thế giới" và cảnh báo rằng họ có thể sẽ thay thế Nvidia tại Trung Quốc nếu các lệnh cấm vận của Mỹ tiếp tục.
Hệ sinh thái AI toàn diện
Không chỉ dừng lại ở chip, Huawei đang xây dựng một hệ sinh thái AI theo chiều dọc, bao trùm toàn bộ chuỗi giá trị.
Mảng kinh doanh "Cơ sở hạ tầng CNTT", bao gồm các hệ thống AI, đã trở thành động lực doanh thu lớn nhất của công ty, đạt hơn 50 tỷ USD vào năm 2023. Các con chip Ascend và hệ thống CloudMatrix được triển khai tại các trung tâm dữ liệu do chính bộ phận Huawei Cloud vận hành.
Các trung tâm dữ liệu này lại cung cấp sức mạnh để huấn luyện dòng mô hình AI Pangu của Huawei. Không giống như các mô hình đa năng như GPT-4, Pangu được thiết kế để phục vụ các nhu cầu chuyên biệt trong hơn 20 ngành công nghiệp, từ y tế, tài chính cho đến khai thác mỏ. Một ví dụ điển hình là việc Huawei đã triển khai 100 xe tải điện tự hành, vận hành bằng mạng 5G và AI, tại các mỏ than xa xôi.
Bằng cách mở mã nguồn mô hình Pangu, Huawei đang hy vọng có thể mở rộng tầm ảnh hưởng của mình ra các thị trường mới nổi ở Trung Á, Mỹ Latinh và châu Phi, lặp lại chiến lược đã từng mang lại thành công cho họ trong lĩnh vực viễn thông.
"Trớ trêu thay, các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Mỹ đã đưa Huawei đến gần vòng tay của chính phủ Trung Quốc hơn," ông Triolo nhận định. Thay vì bị bóp nghẹt, Huawei dường như đã trở thành một biểu tượng cho sự tự chủ công nghệ của đất nước tỷ dân.
