Hoàng Anh
Writer
Khi Google công bố "Chế độ Bảo vệ Nâng cao" (Advanced Protection Mode) sắp tới trên Android 16 nhằm tăng cường bảo mật chống lại các cuộc tấn công tinh vi, nhiều người dùng iPhone có thể tự hỏi liệu họ đã có tính năng tương tự hay chưa. Câu trả lời là có, với "Chế độ Phong tỏa" (Lockdown Mode) được giới thiệu từ iOS 16.
Tuy nhiên, theo nhà phân tích bảo mật Zak Doffman của Forbes, dù tên gọi có vẻ tương đồng, Lockdown Mode của Apple lại là một giải pháp bảo mật "cực đoan" ("extreme protection") mà đại đa số người dùng không nên kích hoạt vì nó sẽ làm thay đổi hoàn toàn trải nghiệm sử dụng iPhone của bạn.
Bảo vệ tối đa - Chỉ dành cho số ít nguy cơ cao
Ngay từ khi ra mắt, Apple đã định vị Lockdown Mode không phải là một tính năng bảo mật thông thường. Hãng nhấn mạnh đây là "sự bảo vệ cực đoan, tùy chọn, được thiết kế cho số rất ít cá nhân, những người vì danh tính hoặc công việc của họ, có thể bị nhắm mục tiêu cá nhân bởi một số mối đe dọa kỹ thuật số tinh vi nhất." Apple khẳng định: "Hầu hết mọi người sẽ không bao giờ bị nhắm mục tiêu bởi các cuộc tấn công kiểu này." Mục tiêu của Lockdown Mode là giảm thiểu tối đa "bề mặt tấn công" có thể bị khai thác bởi các phần mềm gián điệp cấp cao (mercenary spyware).
Trong khi đó, Chế độ Bảo vệ Nâng cao sắp tới của Google trên Android 16, dù cũng tăng cường bảo mật (chặn tải xuống nguy hiểm, kết nối không an toàn, duyệt web rủi ro, có thể hạn chế cài ứng dụng ngoài luồng), được mô tả là một bước đi hợp lý nhằm thu hẹp khoảng cách bảo mật với iOS mà không làm tê liệt hoàn toàn chức năng của thiết bị.
Cái giá của "Phong tỏa": Hàng loạt tính năng bị vô hiệu hóa
Sự khác biệt lớn nằm ở mức độ hạn chế. Apple cảnh báo rõ ràng: "Khi Chế độ Phong tỏa được bật, thiết bị của bạn sẽ không hoạt động như bình thường... một số trải nghiệm có thể hoàn toàn không khả dụng." Danh sách các tính năng bị ảnh hưởng hoặc vô hiệu hóa hoàn toàn khi bật Lockdown Mode là rất dài, bao gồm: chặn hầu hết các loại tệp đính kèm trong Tin nhắn (chỉ trừ một số ảnh, video, âm thanh), vô hiệu hóa xem trước liên kết; chặn nhiều công nghệ web phức tạp khiến trang web tải chậm hoặc không hoạt động, không hiển thị phông chữ web; chặn cuộc gọi FaceTime đến từ người lạ (chưa gọi trong 30 ngày), vô hiệu hóa SharePlay, Live Photos; chặn lời mời đến các dịch vụ Apple (như Home); làm sai lệch chế độ Tập trung (Focus); vô hiệu hóa Game Center; loại bỏ thông tin vị trí khỏi ảnh chia sẻ, xóa album được chia sẻ; yêu cầu mở khóa thiết bị để kết nối với phụ kiện hoặc máy tính; không tự động kết nối Wi-Fi không bảo mật và ngắt kết nối khỏi chúng; tắt hỗ trợ mạng di động 2G; chặn cài đặt cấu hình hoặc đăng ký quản lý thiết bị di động (MDM).
Rõ ràng, việc bật Lockdown Mode sẽ biến chiếc iPhone thông minh thành một thiết bị bị giới hạn nghiêm trọng về chức năng cơ bản, gây ra nhiều bất tiện trong sử dụng hàng ngày.
Trừ khi bạn là một nhà báo điều tra các vấn đề nhạy cảm, một nhà hoạt động nhân quyền, một chính trị gia cấp cao hay có lý do cụ thể để tin rằng mình đang là mục tiêu của các cuộc tấn công mạng tinh vi cấp nhà nước, việc kích hoạt Lockdown Mode là hoàn toàn không cần thiết và có thể gây hại nhiều hơn lợi. Đối với người dùng thông thường, việc cập nhật iOS thường xuyên, sử dụng mật khẩu mạnh, bật xác thực hai yếu tố và cẩn trọng với các liên kết/tệp lạ đã đủ để bảo vệ thiết bị khỏi phần lớn các mối đe dọa phổ biến.
Tuy nhiên, theo nhà phân tích bảo mật Zak Doffman của Forbes, dù tên gọi có vẻ tương đồng, Lockdown Mode của Apple lại là một giải pháp bảo mật "cực đoan" ("extreme protection") mà đại đa số người dùng không nên kích hoạt vì nó sẽ làm thay đổi hoàn toàn trải nghiệm sử dụng iPhone của bạn.
Bảo vệ tối đa - Chỉ dành cho số ít nguy cơ cao
Ngay từ khi ra mắt, Apple đã định vị Lockdown Mode không phải là một tính năng bảo mật thông thường. Hãng nhấn mạnh đây là "sự bảo vệ cực đoan, tùy chọn, được thiết kế cho số rất ít cá nhân, những người vì danh tính hoặc công việc của họ, có thể bị nhắm mục tiêu cá nhân bởi một số mối đe dọa kỹ thuật số tinh vi nhất." Apple khẳng định: "Hầu hết mọi người sẽ không bao giờ bị nhắm mục tiêu bởi các cuộc tấn công kiểu này." Mục tiêu của Lockdown Mode là giảm thiểu tối đa "bề mặt tấn công" có thể bị khai thác bởi các phần mềm gián điệp cấp cao (mercenary spyware).
Trong khi đó, Chế độ Bảo vệ Nâng cao sắp tới của Google trên Android 16, dù cũng tăng cường bảo mật (chặn tải xuống nguy hiểm, kết nối không an toàn, duyệt web rủi ro, có thể hạn chế cài ứng dụng ngoài luồng), được mô tả là một bước đi hợp lý nhằm thu hẹp khoảng cách bảo mật với iOS mà không làm tê liệt hoàn toàn chức năng của thiết bị.
Sự khác biệt lớn nằm ở mức độ hạn chế. Apple cảnh báo rõ ràng: "Khi Chế độ Phong tỏa được bật, thiết bị của bạn sẽ không hoạt động như bình thường... một số trải nghiệm có thể hoàn toàn không khả dụng." Danh sách các tính năng bị ảnh hưởng hoặc vô hiệu hóa hoàn toàn khi bật Lockdown Mode là rất dài, bao gồm: chặn hầu hết các loại tệp đính kèm trong Tin nhắn (chỉ trừ một số ảnh, video, âm thanh), vô hiệu hóa xem trước liên kết; chặn nhiều công nghệ web phức tạp khiến trang web tải chậm hoặc không hoạt động, không hiển thị phông chữ web; chặn cuộc gọi FaceTime đến từ người lạ (chưa gọi trong 30 ngày), vô hiệu hóa SharePlay, Live Photos; chặn lời mời đến các dịch vụ Apple (như Home); làm sai lệch chế độ Tập trung (Focus); vô hiệu hóa Game Center; loại bỏ thông tin vị trí khỏi ảnh chia sẻ, xóa album được chia sẻ; yêu cầu mở khóa thiết bị để kết nối với phụ kiện hoặc máy tính; không tự động kết nối Wi-Fi không bảo mật và ngắt kết nối khỏi chúng; tắt hỗ trợ mạng di động 2G; chặn cài đặt cấu hình hoặc đăng ký quản lý thiết bị di động (MDM).
Rõ ràng, việc bật Lockdown Mode sẽ biến chiếc iPhone thông minh thành một thiết bị bị giới hạn nghiêm trọng về chức năng cơ bản, gây ra nhiều bất tiện trong sử dụng hàng ngày.
Trừ khi bạn là một nhà báo điều tra các vấn đề nhạy cảm, một nhà hoạt động nhân quyền, một chính trị gia cấp cao hay có lý do cụ thể để tin rằng mình đang là mục tiêu của các cuộc tấn công mạng tinh vi cấp nhà nước, việc kích hoạt Lockdown Mode là hoàn toàn không cần thiết và có thể gây hại nhiều hơn lợi. Đối với người dùng thông thường, việc cập nhật iOS thường xuyên, sử dụng mật khẩu mạnh, bật xác thực hai yếu tố và cẩn trọng với các liên kết/tệp lạ đã đủ để bảo vệ thiết bị khỏi phần lớn các mối đe dọa phổ biến.
