Bui Nhat Minh
Intern Writer
Đột quỵ là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tàn tật và tử vong trên thế giới. Khi máu ngừng lưu thông lên não, tế bào thần kinh nhanh chóng bị tổn thương, dẫn đến mất trí nhớ, khó nói hoặc liệt vĩnh viễn. Dù một số bệnh nhân có thể hồi phục, nhưng khoảng một nửa số người sống sót phải chịu di chứng suốt đời.
Giờ đây, một nhóm nhà khoa học đã tìm ra cách đảo ngược tổn thương não do đột quỵ ít nhất là ở giai đoạn thử nghiệm trên động vật.
Các nhà thần kinh học Christian Tackenberg (Đại học Zurich) và Ruslan Rust (Đại học Nam California) đã gây đột quỵ trên chuột, sau đó cấy ghép tế bào gốc thần kinh người vào vùng não bị tổn thương. Kết quả thật đáng kinh ngạc: các tế bào mới không chỉ sống sót mà còn tạo ra tế bào thần kinh trưởng thành, tái tạo mạch máu và giảm phản ứng viêm trong não.
Theo nghiên cứu công bố trên Nature Communications, những tế bào này tồn tại hơn năm tuần và góp phần khôi phục nhiều chức năng não từng được coi là “không thể phục hồi”.
Trong thí nghiệm, nhóm nghiên cứu tập trung vào đột quỵ thiếu máu cục bộ loại phổ biến nhất ở người, xảy ra khi một mạch máu trong não bị tắc nghẽn. Một tuần sau khi gây đột quỵ, chuột được cấy tế bào gốc vào vùng não bị tổn thương.
Sau hai tuần, hình ảnh quét cho thấy các tín hiệu thần kinh bắt đầu mạnh lên, chứng tỏ các tế bào mới đang “kết nối” với hệ thần kinh hiện có.
Hiệu quả điều trị rõ rệt: tế bào thần kinh mới mọc ra và liên kết với tế bào cũ, trong khi các sợi thần kinh vươn đến những vùng quan trọng như vỏ não vận động và cảm giác, giúp chuột lấy lại khả năng di chuyển. Đặc biệt, các mạch máu mới hình thành ổn định hơn, ít rò rỉ, giúp lưu thông máu tốt hơn trong vùng não bị ảnh hưởng.
Theo nhóm tác giả, phát hiện này không chỉ mở ra hướng điều trị đột quỵ mà còn có thể ứng dụng cho các bệnh thoái hóa thần kinh khác – những tình trạng mà tế bào thần kinh bị mất đi vĩnh viễn. Dù vẫn chưa được thử nghiệm trên người, các nhà khoa học đang nghiên cứu phương pháp tiêm tế bào gốc thay vì phẫu thuật cấy ghép để giảm xâm lấn.
Nếu thành công, trong tương lai, con người có thể không chỉ sống sót sau đột quỵ mà còn khôi phục lại trí nhớ, khả năng vận động và chất lượng sống như trước kia.
www.popularmechanics.com
Giờ đây, một nhóm nhà khoa học đã tìm ra cách đảo ngược tổn thương não do đột quỵ ít nhất là ở giai đoạn thử nghiệm trên động vật.
Các nhà thần kinh học Christian Tackenberg (Đại học Zurich) và Ruslan Rust (Đại học Nam California) đã gây đột quỵ trên chuột, sau đó cấy ghép tế bào gốc thần kinh người vào vùng não bị tổn thương. Kết quả thật đáng kinh ngạc: các tế bào mới không chỉ sống sót mà còn tạo ra tế bào thần kinh trưởng thành, tái tạo mạch máu và giảm phản ứng viêm trong não.
Theo nghiên cứu công bố trên Nature Communications, những tế bào này tồn tại hơn năm tuần và góp phần khôi phục nhiều chức năng não từng được coi là “không thể phục hồi”.
Khi tế bào gốc giúp não “tự sửa chữa”
Trong thí nghiệm, nhóm nghiên cứu tập trung vào đột quỵ thiếu máu cục bộ loại phổ biến nhất ở người, xảy ra khi một mạch máu trong não bị tắc nghẽn. Một tuần sau khi gây đột quỵ, chuột được cấy tế bào gốc vào vùng não bị tổn thương.
Sau hai tuần, hình ảnh quét cho thấy các tín hiệu thần kinh bắt đầu mạnh lên, chứng tỏ các tế bào mới đang “kết nối” với hệ thần kinh hiện có.
Hiệu quả điều trị rõ rệt: tế bào thần kinh mới mọc ra và liên kết với tế bào cũ, trong khi các sợi thần kinh vươn đến những vùng quan trọng như vỏ não vận động và cảm giác, giúp chuột lấy lại khả năng di chuyển. Đặc biệt, các mạch máu mới hình thành ổn định hơn, ít rò rỉ, giúp lưu thông máu tốt hơn trong vùng não bị ảnh hưởng.
Theo nhóm tác giả, phát hiện này không chỉ mở ra hướng điều trị đột quỵ mà còn có thể ứng dụng cho các bệnh thoái hóa thần kinh khác – những tình trạng mà tế bào thần kinh bị mất đi vĩnh viễn. Dù vẫn chưa được thử nghiệm trên người, các nhà khoa học đang nghiên cứu phương pháp tiêm tế bào gốc thay vì phẫu thuật cấy ghép để giảm xâm lấn.
Nếu thành công, trong tương lai, con người có thể không chỉ sống sót sau đột quỵ mà còn khôi phục lại trí nhớ, khả năng vận động và chất lượng sống như trước kia.
Scientists Think They Could Soon Heal Brain Damage from a Stroke
Researchers who induced strokes in mice and then transplanted human neural stem cells into their brains found that neurons and blood vessels were regenerated.
www.popularmechanics.com
