Bên trong "cuộc khủng hoảng" của Apple: Mất lãnh đạo, nhân tài tháo chạy

[Hoàng Khang]

Những nỗ lực bắt kịp cuộc đua trí tuệ nhân tạo (AI) của Apple đang vấp phải những trở ngại lớn, từ việc bị đối thủ "hút máu chất xám" nghiêm trọng cho đến những bất đồng và chia rẽ sâu sắc trong nội bộ. Một "cơn địa chấn" dường như đang diễn ra bên trong gã khổng lồ công nghệ, đặt ra những câu hỏi lớn về tương lai AI của họ.

Sự ra đi của một nhân vật trung tâm và làn sóng "chảy máu chất xám"​

Vào đầu tháng 7, Apple đã phải chịu một tổn thất lớn khi ông Ruoming Pang, người lãnh đạo đội ngũ phát triển các mô hình AI nền tảng, đã đầu quân cho đối thủ Meta với một gói đãi ngộ được cho là lên tới 200 triệu USD. Sự ra đi này, cùng với một số cộng sự thân thiết của ông, đã tạo ra những tác động lan tỏa và gây ra tình trạng bất ổn trong toàn bộ bộ phận AI của Apple.

Ông Pang, người gia nhập Apple từ Google DeepMind vào năm 2021, đóng một vai trò then chốt trong việc thu nhỏ các mô hình ngôn ngữ lớn để chúng có thể hoạt động hiệu quả trực tiếp trên iPhone – một phần quan trọng trong chiến lược "AI trên thiết bị" của công ty.

Giờ đây, khi ông Pang đã ra đi, nhiều nhà nghiên cứu hàng đầu khác trong nhóm của ông cũng được cho là đang rời bỏ hoặc tích cực tìm kiếm các lời đề nghị từ OpenAI, Anthropic và Meta, khiến Apple phải đối mặt với một cuộc "chảy máu chất xám" nghiêm trọng vào thời điểm quan trọng nhất.

Bất đồng nội bộ và sự chia rẽ chiến lược​

Sự ra đi của ông Pang được cho là đỉnh điểm của những căng thẳng đã âm ỉ từ lâu. Theo The Information, nhóm của ông đã muốn phát hành một số mô hình AI của Apple dưới dạng mã nguồn mở vào đầu năm nay để chứng tỏ sự tiến bộ và thu hút sự hợp tác từ bên ngoài. Tuy nhiên, Phó chủ tịch cấp cao phụ trách kỹ thuật phần mềm Craig Federighi đã bác bỏ ý tưởng này, vì lo ngại nó sẽ làm lộ ra những sự "cắt giảm" về hiệu suất mà Apple đã phải thực hiện.

Sự bất đồng này cho thấy một cuộc xung đột lớn giữa văn hóa nghiên cứu cởi mở của ngành AI và văn hóa bí mật, tập trung vào sản phẩm của Apple.
Tình hình càng trở nên phức tạp hơn sau khi Apple tái cấu trúc bộ phận AI. Theo Bloomberg, CEO Tim Cook dường như đã "mất niềm tin" vào người đứng đầu bộ phận AI là John Giannandrea. Nhóm Siri sau đó đã được chuyển giao cho các nhà lãnh đạo khác, trong khi nhóm của ông Pang vẫn ở lại, tạo ra một sự chia rẽ ngày càng lớn giữa bộ phận nghiên cứu và bộ phận triển khai sản phẩm.

Giữa áp lực cạnh tranh và sự thiếu định hướng​

Trong khi nội bộ đang bất ổn, áp lực từ bên ngoài lại ngày càng lớn. Các đối thủ như Meta, OpenAI và Google liên tục tung ra các mô hình mới và không ngần ngại chi những khoản tiền khổng lồ để "săn đầu người".

Bản thân Apple cũng được cho là đang phải thử nghiệm các mô hình bên ngoài như ChatGPT hay Gemini để hỗ trợ cho Siri, một động thái được xem là sự thừa nhận rằng công ty đang gặp khó khăn và gây ra sự chán nản trong đội ngũ AI nội bộ.

Tại sự kiện WWDC vào tháng 6, dù đã công bố Apple Intelligence, nhưng Apple cũng thừa nhận cần thêm thời gian để phát triển, khiến các nhà phân tích lo ngại công ty đang tụt lại phía sau. Các nguồn tin nội bộ cho biết, Apple vẫn chưa có một định hướng rõ ràng về việc liệu họ muốn cạnh tranh trực tiếp với các mô hình như GPT-4 hay chỉ tập trung vào các công cụ hẹp hơn.

Dù Apple đã có những động thái bổ nhiệm nhân sự mới, nhưng cuộc khủng hoảng hiện tại không chỉ là về việc mất nhân tài. Nó phản ánh những thách thức sâu xa hơn trong cách Apple đang phải vật lộn để cân bằng giữa văn hóa cốt lõi của mình và những yêu cầu về sự cởi mở, tốc độ của cuộc đua AI.