An ninh mạng là gì? khái niệm đang bị hiểu theo nghĩa rất hẹp

[Trung Đào]

Nhiều người vẫn nghĩ an ninh mạng chỉ là phòng chống virus, hacker hay các cuộc tấn công từ bên ngoài. Tuy nhiên, cách hiểu này cần được mở rộng. An ninh mạng không chỉ bao gồm việc ngăn chặn các tấn công, mà còn liên quan đến sự an toàn vận hành, độ ổn định hạ tầng và khả năng chống gián đoạn của hệ thống.

Một sự kiện gây gián đoạn dịch vụ, dù nguyên nhân xuất phát từ lỗi nội tại, vẫn được coi là sự kiện an ninh mạng nổi bật, bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sẵn sàng của hệ thống và rủi ro đối với người dùng. Thực tế, các sự cố nội bộ làm gián đoạn dịch vụ cho thấy cấu hình, quy trình hoặc kiến trúc hệ thống có điểm yếu, tương tự như khi bị tấn công từ bên ngoài. Hậu quả mà người dùng hoặc doanh nghiệp phải chịu mới là yếu tố quyết định tầm quan trọng của sự kiện, không chỉ dựa trên nguồn gốc của nó.

Những sự cố này cũng cung cấp bài học chiến lược quan trọng: buộc ngành xem lại cách vận hành, các chuẩn giám sát, phương án dự phòng và mức độ phụ thuộc vào nhà cung cấp. Nhiều báo cáo an ninh mạng quốc tế cũng coi các sự cố vận hành quy mô lớn là sự kiện an ninh mạng, vì chúng phản ánh rủi ro hạ tầng và khả năng phòng thủ.

Một ví dụ điển hình về sự cố an ninh mạng mới nhất và rất lớn là sự cố Cloudflare sập mạng toàn cầu. Vào thời điểm đó, hàng loạt website, dịch vụ trực tuyến trên toàn thế giới như Chatgpt, Canva, X... bị gián đoạn, mặc dù nguyên nhân không phải do hacker tấn công mà xuất phát từ lỗi nội tại trong hệ thống.

Sự kiện này cho thấy ngay cả khi không có tác nhân bên ngoài, các lỗi cấu hình, quy trình vận hành hoặc kiến trúc hạ tầng vẫn có thể gây gián đoạn diện rộng, làm mất khả năng sẵn sàng của dịch vụ và ảnh hưởng trực tiếp tới người dùng và doanh nghiệp. Nó chứng minh rằng các sự cố nội tại cũng được coi là sự kiện an ninh mạng nổi bật, bởi tác động nghiêm trọng, hậu quả toàn cầu và những bài học quan trọng về độ ổn định hạ tầng, chuẩn giám sát và phương án dự phòng.

Rõ rằng an ninh mạng bao gồm cả bảo đảm tính sẵn sàng và chống gián đoạn, không chỉ phòng chống tấn công, và các sự cố nghiêm trọng dù xuất phát từ lỗi nội tại vẫn nằm trong phạm vi của an ninh mạng. Hiểu đúng như vậy, mọi người sẽ nâng cao nhận thức về an ninh mạng và thấy rằng bảo vệ dữ liệu không chỉ là trách nhiệm của chuyên gia, doanh nghiệp hay tổ chức, mà là trách nhiệm của mỗi cá nhân .

 

Được phối hợp thực hiện bởi các chuyên gia của Bkav, cộng đồng An ninh mạng Việt Nam WhiteHat và cộng đồng Khoa học công nghệ VnReview