Linh Pham
Intern Writer
Vụ án liên quan đến ông Nguyễn Hòa Bình (thường được biết đến với tên Shark Bình – Chủ tịch Tập đoàn NextTech Group) đang thu hút sự chú ý đặc biệt của dư luận khi cơ quan điều tra xác định có khoảng 30.000 nhà đầu tư bị rút tiền từ ví điện tử, với tổng số tiền bị chiếm đoạt lên tới khoảng 117 tỷ đồng. Tính đến nay, cơ quan công an đã phong tỏa và thu giữ tài sản trị giá khoảng 900 tỷ đồng, trong khi mới chỉ có 4 nhà đầu tư gửi đơn tố giác, với tổng số tiền thiệt hại được xác định hơn 6 tỷ đồng. Điều này đặt ra câu hỏi lớn: liệu 30.000 nhà đầu tư trong vụ việc có thể lấy lại được tiền của mình hay không?
Theo kết quả điều tra ban đầu, từ tháng 5/2021, ông Nguyễn Hòa Bình cùng một số cá nhân có chuyên môn về tiền số đã góp vốn để phát triển dự án tiền điện tử AntEx, với tổng vốn đầu tư 5 tỷ đồng, trong đó ông Bình góp 2 tỷ đồng. Nhóm này xây dựng dự án với mục tiêu phát hành đồng tiền số AntEx và kêu gọi nhà đầu tư tham gia mua token nhằm huy động vốn cho quá trình phát triển hệ sinh thái AntEx và phần mềm ví điện tử VNDT. Tuy nhiên, dự án không được triển khai đúng cam kết, trong khi các đối tượng lại phát hành và bán ra 33,2 tỷ token cho khoảng 30.000 nhà đầu tư, thu về hơn 4,5 triệu USDT (tương đương 117 tỷ đồng). Số tiền huy động này, theo cáo buộc, đã bị rút ra khỏi ví tổng của dự án và chuyển vào ví cá nhân của một số người trong nhóm, sau đó quy đổi ra tiền Việt Nam để chia nhau, thậm chí còn được luân chuyển vào các công ty trong hệ sinh thái NextTech, không phục vụ cho dự án như đã hứa.
Hiện cơ quan điều tra cáo buộc Shark Bình và các cộng sự đã chiếm đoạt tài sản của hàng chục nghìn nhà đầu tư. Theo Tiến sĩ luật Đặng Văn Cường, các bị can đã tự nguyện bồi thường khắc phục hậu quả với số tiền hơn 3 tỷ đồng, song con số này vẫn quá nhỏ so với thiệt hại thực tế. Do chưa xác định được đầy đủ danh sách và mức thiệt hại cụ thể của từng người, số tiền khắc phục hiện tạm thời được giữ lại để xử lý theo quy định pháp luật. Cơ quan công an đang kêu gọi các nhà đầu tư cung cấp thông tin, tài liệu và liên hệ trực tiếp để làm rõ vụ việc, đồng thời đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của những người bị hại. Việc hợp tác, cung cấp chứng cứ đầy đủ sẽ giúp quá trình điều tra và giải quyết được tiến hành nhanh chóng, minh bạch hơn.
Luật sư Hoàng Hà (Đoàn Luật sư TP.HCM) cho rằng 30.000 nhà đầu tư trong vụ việc có thể được xác định là bị hại trong vụ án hình sự này. Mỗi nhà đầu tư cần đăng ký tư cách pháp lý tương ứng theo Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 để bảo vệ quyền lợi của mình. Cụ thể, nếu đăng ký tư cách người bị hại, họ có quyền trình bày lời khai, cung cấp chứng cứ, yêu cầu giám định định giá tài sản, đề nghị bồi thường và khiếu nại nếu phát hiện hành vi tố tụng không đúng quy định. Trường hợp đăng ký tư cách nguyên đơn dân sự, Tòa án sẽ xem xét và giải quyết phần bồi thường thiệt hại ngay trong cùng bản án hình sự. Việc bồi thường bao gồm khoản tiền đầu tư ban đầu, thiệt hại phát sinh, chi phí hợp lý và cả phần lãi chậm trả theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015.
Bên cạnh đó, nhà đầu tư có thể đề nghị cơ quan điều tra kê biên hoặc phong tỏa tài sản của các bị can nhằm bảo đảm nghĩa vụ bồi thường. Sau khi bản án có hiệu lực, cơ quan thi hành án dân sự sẽ tiến hành thu hồi, xử lý và phân chia tài sản để hoàn trả cho các bị hại theo tỷ lệ thiệt hại và chứng cứ giao dịch mà từng người cung cấp. Trong trường hợp quyền lợi chưa được giải quyết đầy đủ sau khi bản án đã có hiệu lực, các nhà đầu tư vẫn có quyền khởi kiện dân sự độc lập trong thời hạn ba năm để yêu cầu bồi thường từ ông Nguyễn Hòa Bình và đồng phạm.
Luật sư Hoàng Hà cũng lưu ý rằng, nếu các pháp nhân trong hệ sinh thái của NextTech được xác định là công cụ phạm tội, thì những pháp nhân này có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) và buộc liên đới bồi thường thiệt hại cho các nhà đầu tư. Do số lượng bị hại rất lớn, việc thi hành án trong thực tế có thể được tiến hành theo nguyên tắc chia đều theo tỷ lệ thiệt hại được chứng minh. Những người có chứng cứ rõ ràng – như sao kê ngân hàng, lịch sử giao dịch ví điện tử, hợp đồng đầu tư hoặc email xác nhận – sẽ có khả năng được ưu tiên ghi nhận và hoàn tiền trước.
Cơ quan điều tra cũng nhấn mạnh rằng, theo các quy định của Bộ luật Tố tụng Hình sự, nhà đầu tư có quyền đề nghị phong tỏa hoặc mở rộng phạm vi phong tỏa tài sản nếu có căn cứ cho rằng các bị can đang tẩu tán tài sản. Khi vụ án được đưa ra xét xử, Hội đồng xét xử sẽ căn cứ vào chứng cứ và mức độ thiệt hại của từng người để quyết định việc trả lại tài sản hoặc buộc bồi thường. Với việc cơ quan điều tra đã phong tỏa khối tài sản trị giá khoảng 900 tỷ đồng, nếu chứng minh được đây là tài sản có nguồn gốc từ hành vi phạm tội, thì số tiền này sẽ được dùng để khắc phục hậu quả và bồi thường cho các nhà đầu tư bị hại.
Shark Bình tại cơ quan điều tra. Ảnh: Công an Hà Nội.
Theo kết quả điều tra ban đầu, từ tháng 5/2021, ông Nguyễn Hòa Bình cùng một số cá nhân có chuyên môn về tiền số đã góp vốn để phát triển dự án tiền điện tử AntEx, với tổng vốn đầu tư 5 tỷ đồng, trong đó ông Bình góp 2 tỷ đồng. Nhóm này xây dựng dự án với mục tiêu phát hành đồng tiền số AntEx và kêu gọi nhà đầu tư tham gia mua token nhằm huy động vốn cho quá trình phát triển hệ sinh thái AntEx và phần mềm ví điện tử VNDT. Tuy nhiên, dự án không được triển khai đúng cam kết, trong khi các đối tượng lại phát hành và bán ra 33,2 tỷ token cho khoảng 30.000 nhà đầu tư, thu về hơn 4,5 triệu USDT (tương đương 117 tỷ đồng). Số tiền huy động này, theo cáo buộc, đã bị rút ra khỏi ví tổng của dự án và chuyển vào ví cá nhân của một số người trong nhóm, sau đó quy đổi ra tiền Việt Nam để chia nhau, thậm chí còn được luân chuyển vào các công ty trong hệ sinh thái NextTech, không phục vụ cho dự án như đã hứa.
Hiện cơ quan điều tra cáo buộc Shark Bình và các cộng sự đã chiếm đoạt tài sản của hàng chục nghìn nhà đầu tư. Theo Tiến sĩ luật Đặng Văn Cường, các bị can đã tự nguyện bồi thường khắc phục hậu quả với số tiền hơn 3 tỷ đồng, song con số này vẫn quá nhỏ so với thiệt hại thực tế. Do chưa xác định được đầy đủ danh sách và mức thiệt hại cụ thể của từng người, số tiền khắc phục hiện tạm thời được giữ lại để xử lý theo quy định pháp luật. Cơ quan công an đang kêu gọi các nhà đầu tư cung cấp thông tin, tài liệu và liên hệ trực tiếp để làm rõ vụ việc, đồng thời đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của những người bị hại. Việc hợp tác, cung cấp chứng cứ đầy đủ sẽ giúp quá trình điều tra và giải quyết được tiến hành nhanh chóng, minh bạch hơn.
Luật sư Hoàng Hà (Đoàn Luật sư TP.HCM) cho rằng 30.000 nhà đầu tư trong vụ việc có thể được xác định là bị hại trong vụ án hình sự này. Mỗi nhà đầu tư cần đăng ký tư cách pháp lý tương ứng theo Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 để bảo vệ quyền lợi của mình. Cụ thể, nếu đăng ký tư cách người bị hại, họ có quyền trình bày lời khai, cung cấp chứng cứ, yêu cầu giám định định giá tài sản, đề nghị bồi thường và khiếu nại nếu phát hiện hành vi tố tụng không đúng quy định. Trường hợp đăng ký tư cách nguyên đơn dân sự, Tòa án sẽ xem xét và giải quyết phần bồi thường thiệt hại ngay trong cùng bản án hình sự. Việc bồi thường bao gồm khoản tiền đầu tư ban đầu, thiệt hại phát sinh, chi phí hợp lý và cả phần lãi chậm trả theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015.
Bên cạnh đó, nhà đầu tư có thể đề nghị cơ quan điều tra kê biên hoặc phong tỏa tài sản của các bị can nhằm bảo đảm nghĩa vụ bồi thường. Sau khi bản án có hiệu lực, cơ quan thi hành án dân sự sẽ tiến hành thu hồi, xử lý và phân chia tài sản để hoàn trả cho các bị hại theo tỷ lệ thiệt hại và chứng cứ giao dịch mà từng người cung cấp. Trong trường hợp quyền lợi chưa được giải quyết đầy đủ sau khi bản án đã có hiệu lực, các nhà đầu tư vẫn có quyền khởi kiện dân sự độc lập trong thời hạn ba năm để yêu cầu bồi thường từ ông Nguyễn Hòa Bình và đồng phạm.
30.000 nhà đầu tư có thể lấy lại số tiền bồi thường
Luật sư Hoàng Hà cũng lưu ý rằng, nếu các pháp nhân trong hệ sinh thái của NextTech được xác định là công cụ phạm tội, thì những pháp nhân này có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) và buộc liên đới bồi thường thiệt hại cho các nhà đầu tư. Do số lượng bị hại rất lớn, việc thi hành án trong thực tế có thể được tiến hành theo nguyên tắc chia đều theo tỷ lệ thiệt hại được chứng minh. Những người có chứng cứ rõ ràng – như sao kê ngân hàng, lịch sử giao dịch ví điện tử, hợp đồng đầu tư hoặc email xác nhận – sẽ có khả năng được ưu tiên ghi nhận và hoàn tiền trước.
Cơ quan điều tra cũng nhấn mạnh rằng, theo các quy định của Bộ luật Tố tụng Hình sự, nhà đầu tư có quyền đề nghị phong tỏa hoặc mở rộng phạm vi phong tỏa tài sản nếu có căn cứ cho rằng các bị can đang tẩu tán tài sản. Khi vụ án được đưa ra xét xử, Hội đồng xét xử sẽ căn cứ vào chứng cứ và mức độ thiệt hại của từng người để quyết định việc trả lại tài sản hoặc buộc bồi thường. Với việc cơ quan điều tra đã phong tỏa khối tài sản trị giá khoảng 900 tỷ đồng, nếu chứng minh được đây là tài sản có nguồn gốc từ hành vi phạm tội, thì số tiền này sẽ được dùng để khắc phục hậu quả và bồi thường cho các nhà đầu tư bị hại.
