Hoàng Khang
Writer
Một phán quyết mới đầy tính nghiêm khắc từ tòa án liên bang Mỹ vừa giáng một đòn mạnh vào các chính sách của Apple trên App Store. Thẩm phán Yvonne Gonzalez Rogers đã chính thức kết luận rằng Apple đã vi phạm lệnh cấm chống hành vi cạnh tranh không lành mạnh (anti-steering injunction) được bà đưa ra từ năm 2021 sau vụ kiện lịch sử với Epic Games. Lần này, thẩm phán không cho Apple cơ hội "sửa sai" nữa mà ra lệnh buộc hãng phải thực hiện những thay đổi cụ thể, thực chất để phá vỡ các rào cản đối với phương thức thanh toán bên ngoài.
Chiêu trò lách luật bị vạch trần
Nguồn cơn bắt đầu từ phán quyết năm 2021 yêu cầu Apple phải cho phép các nhà phát triển ứng dụng được quyền thông báo và chèn liên kết trong ứng dụng để dẫn người dùng đến các phương thức thanh toán bên ngoài App Store, nhằm tránh mức phí hoa hồng 30% của Apple.
Tuy nhiên, theo Thẩm phán Rogers, thay vì tuân thủ "tinh thần" của phán quyết, Apple đã cố tình tìm mọi cách để lách luật và vô hiệu hóa tác dụng của lệnh cấm. Các tài liệu nội bộ được trình tại tòa cho thấy Apple đã tổ chức các cuộc họp với mục tiêu "giới hạn tối đa tác động của lệnh này" và tìm cách "mất ít tiền nhất". Giải pháp cuối cùng mà Apple đưa ra bị thẩm phán đánh giá là "phương án phản cạnh tranh nhất có thể": cho phép liên kết ngoài nhưng vẫn thu mức hoa hồng 27% (do Tim Cook trực tiếp phê duyệt bất chấp ý kiến phản đối nội bộ từ Phil Schiller), đồng thời áp đặt các quy định khắt khe về vị trí, cách thức hiển thị liên kết và đặc biệt là thiết kế các màn hình cảnh báo toàn màn hình với ngôn ngữ "đáng sợ" để ngăn cản người dùng nhấp vào liên kết ngoài. Apple thậm chí còn tính đến việc hiển thị tên nhà phát triển thay vì tên ứng dụng trên màn hình cảnh báo để tăng tính răn đe.
Thẩm phán Rogers đã thẳng thừng bác bỏ lời biện hộ của Apple rằng từ "scary" (đáng sợ) chỉ là "thuật ngữ chuyên ngành", gọi đó là "một sự xúc phạm đến lẽ thường". Bà kết luận Apple "đã chọn sai ở mọi bước" chỉ với mục đích duy trì nguồn thu từ App Store.
Lệnh mới nghiêm khắc hơn
Với phán quyết mới này, Thẩm phán Rogers yêu cầu Apple phải cho phép các nhà phát triển sử dụng các liên kết và nút bấm dẫn đến cơ chế mua hàng bên ngoài một cách tự do. Quan trọng hơn, Apple bị cấm thu bất kỳ khoản hoa hồng nào đối với các giao dịch được thực hiện thông qua các liên kết web dẫn ra từ ứng dụng này. Về cơ bản, điều này buộc Apple phải thực thi đúng những gì lệnh cấm năm 2021 đã yêu cầu.
Apple đã tuyên bố sẽ kháng cáo phán quyết mới này. Tuy nhiên, đây rõ ràng là một thất bại pháp lý và truyền thông đáng kể đối với Táo khuyết. Nó không chỉ có nguy cơ ảnh hưởng lớn đến nguồn doanh thu dịch vụ hàng chục tỷ đô la từ App Store mà còn làm tổn hại nghiêm trọng đến hình ảnh "chính trực", luôn vì người dùng mà Apple đã dày công xây dựng. Cuộc chiến giữa Apple và các nhà phát triển cũng như cơ quan quản lý về quyền kiểm soát App Store chắc chắn sẽ còn tiếp diễn.
Chiêu trò lách luật bị vạch trần
Nguồn cơn bắt đầu từ phán quyết năm 2021 yêu cầu Apple phải cho phép các nhà phát triển ứng dụng được quyền thông báo và chèn liên kết trong ứng dụng để dẫn người dùng đến các phương thức thanh toán bên ngoài App Store, nhằm tránh mức phí hoa hồng 30% của Apple.
Tuy nhiên, theo Thẩm phán Rogers, thay vì tuân thủ "tinh thần" của phán quyết, Apple đã cố tình tìm mọi cách để lách luật và vô hiệu hóa tác dụng của lệnh cấm. Các tài liệu nội bộ được trình tại tòa cho thấy Apple đã tổ chức các cuộc họp với mục tiêu "giới hạn tối đa tác động của lệnh này" và tìm cách "mất ít tiền nhất". Giải pháp cuối cùng mà Apple đưa ra bị thẩm phán đánh giá là "phương án phản cạnh tranh nhất có thể": cho phép liên kết ngoài nhưng vẫn thu mức hoa hồng 27% (do Tim Cook trực tiếp phê duyệt bất chấp ý kiến phản đối nội bộ từ Phil Schiller), đồng thời áp đặt các quy định khắt khe về vị trí, cách thức hiển thị liên kết và đặc biệt là thiết kế các màn hình cảnh báo toàn màn hình với ngôn ngữ "đáng sợ" để ngăn cản người dùng nhấp vào liên kết ngoài. Apple thậm chí còn tính đến việc hiển thị tên nhà phát triển thay vì tên ứng dụng trên màn hình cảnh báo để tăng tính răn đe.
Thẩm phán Rogers đã thẳng thừng bác bỏ lời biện hộ của Apple rằng từ "scary" (đáng sợ) chỉ là "thuật ngữ chuyên ngành", gọi đó là "một sự xúc phạm đến lẽ thường". Bà kết luận Apple "đã chọn sai ở mọi bước" chỉ với mục đích duy trì nguồn thu từ App Store.
Lệnh mới nghiêm khắc hơn
Với phán quyết mới này, Thẩm phán Rogers yêu cầu Apple phải cho phép các nhà phát triển sử dụng các liên kết và nút bấm dẫn đến cơ chế mua hàng bên ngoài một cách tự do. Quan trọng hơn, Apple bị cấm thu bất kỳ khoản hoa hồng nào đối với các giao dịch được thực hiện thông qua các liên kết web dẫn ra từ ứng dụng này. Về cơ bản, điều này buộc Apple phải thực thi đúng những gì lệnh cấm năm 2021 đã yêu cầu.
Apple đã tuyên bố sẽ kháng cáo phán quyết mới này. Tuy nhiên, đây rõ ràng là một thất bại pháp lý và truyền thông đáng kể đối với Táo khuyết. Nó không chỉ có nguy cơ ảnh hưởng lớn đến nguồn doanh thu dịch vụ hàng chục tỷ đô la từ App Store mà còn làm tổn hại nghiêm trọng đến hình ảnh "chính trực", luôn vì người dùng mà Apple đã dày công xây dựng. Cuộc chiến giữa Apple và các nhà phát triển cũng như cơ quan quản lý về quyền kiểm soát App Store chắc chắn sẽ còn tiếp diễn.
